Librem One là gì?

Purism, một tập đoàn chuyên tạo ra các thiết bị tôn trọng quyền riêng tư của người dùng, mong muốn cung cấp một giải pháp thay thế thực sự cho các “bức tường bảo mật” dữ liệu tệ hại của Android và iOS. Bạn có thể đã nghe nói về Librem 5 sắp ra mắt của hãng này, một thiết bị gây quỹ cộng đồng chạy phần mềm hoàn toàn miễn phí.

Hiện tại, công ty này đang thúc đẩy Librem One, một bộ đầy đủ các dịch vụ trực tuyến dựa trên mã nguồn mở.

Librem One cung cấp dịch vụ nhắn tin, mail, VPN và mạng xã hội riêng. Nhưng với việc người nghi ngờ về quyền riêng tư đối với bất kỳ dịch vụ nào đang chạy trên máy chủ của người khác, thì Librem One dành cho ai?

Librem One là gì?

Librem One là một gói dịch vụ trực tuyến từ Purism. Những công cụ này cung cấp cho bạn một bộ công cụ giao tiếp hiện đại không yêu cầu từ bỏ quyền kiểm soát dữ liệu, cũng như không hạn chế bạn chỉ trò chuyện với những người dùng Librem One khác. Purism hứa hẹn sẽ không có quảng cáo và không theo dõi. Librem One bao gồm 4 thành phần và con số này sẽ còn tăng lên nhiều hơn nữa trong tương lai.

1. Librem Chat

Librem Chat dựa trên Matrix, một giao thức trò chuyện mở đã có từ năm 2014. Matrix dành cho việc nhắn tin tức thời và VOIP (đó là những gì mà SMTP làm đối với email). Nó cho phép mọi người sử dụng các nhà cung cấp dịch vụ khác nhau (chẳng hạn như Gmail và Yahoo) để liên lạc với nhau. Điều này trái ngược với cách tiếp cận được sử dụng bởi iMessage, Google Messages và Facebook Messenger, tất cả đều yêu cầu mọi người sử dụng cùng một dịch vụ để trò chuyện.

Vì vậy, Librem Chat chỉ là nhà cung cấp dịch vụ mới, chứ không phải dịch vụ mới. Librem Chat là một cách mới để tương tác với cơ sở hạ tầng đã tồn tại. Bạn có thể kết nối với những người dùng Matrix khác tại librem.one, matrix.org hoặc bất kỳ domain Matrix nào khác. Các ứng dụng di động dựa trên Riot, một ứng dụng trò chuyện Matrix hiện có. Matrix hỗ trợ các cuộc trò chuyện văn bản, giọng nói và video được mã hóa đầu cuối.

Tải Librem Chat (Android | iOS).

2. Librem Mail

Librem Mail là một dịch vụ mail được mã hóa đầu cuối. Email được mã hóa đã tồn tại từ lâu, nhưng việc thiết lập công nghệ có thể hơi phức tạp.

Librem Mail sử dụng K-9 Mail và OpenKeychain. Sự kết hợp này loại bỏ thách thức của việc sử dụng email được mã hóa. Người dùng Librem Mail có thể trao đổi email được mã hóa với bất kỳ ai có mail được mã hóa bằng OpenPGP.

Librem Mail là ứng dụng Librem One duy nhất chưa có phiên bản cho iPhone.

Tải Librem Mail (Android).

3. Librem Social

Librem Social sử dụng Mastodon, giải pháp thay thế mã nguồn mở và miễn phí cho Twitter. Thay vì lưu trữ tài khoản và bài đăng của tất cả mọi người trên máy chủ công ty, Mastodon trao quyền cho người dùng, tự lưu trữ tài khoản của riêng mình.

Nhiều máy chủ Mastodon được lưu trữ bởi những người đam mê và họ có thể truy cập vào một thông báo trong giây lát, mang đến dữ liệu bạn cần. Với Librem Social, Purism đang cung cấp một máy chủ được duy trì chuyên nghiệp, được hỗ trợ thông qua các đăng ký trả phí. Điều này mang lại độ tin cậy cao hơn những gì bạn đã trải nghiệm với các máy chủ Mastodon khác cho đến thời điểm hiện tại.

Ứng dụng Android là một nhánh của Tusky. Phiên bản iOS dựa trên Amaroq.

Tải Librem Social (Android | iOS).

4. Librem Tunnel

Librem Tunnel là một VPN để giữ cho hành vi duyệt web của bạn luôn ở chế độ riêng tư. Theo Purism, dịch vụ này được mã hóa đầu cuối và ẩn danh. Công ty đã hợp tác với Private Internet Access để cung cấp tính năng này.

Ứng dụng Android sử dụng code từ OpenVPN. Ứng dụng iOS dựa trên Private Internet Access client mã nguồn mở.

Tải Librem Tunnel (Android | iOS)

Librem One và Librem 5

Purism tạo ra một dòng máy tính xách tay Librem, chạy phần mềm miễn phí và đi kèm với các kill switch phần cứng cho webcam, mic, WiFi và Bluetooth. Nếu mọi việc suôn sẻ, một chiếc điện thoại Librem sẽ ra mắt vào năm 2019, với mục tiêu trở thành điện thoại thông minh sẵn sàng cho người tiêu dùng đầu tiên chạy phần mềm hoàn toàn miễn phí. Như với máy tính xách tay Librem, quyền riêng tư là mục tiêu được quan tâm chính.

Librem 5 không phải là một thiết bị dành riêng cho tin tặc. Nó có thể là một sự thay thế iPhone hoặc Android thực sự. Nhưng như bạn có thể nhận thấy, những điện thoại này có ít tính năng và thiên nhiều hơn về dịch vụ. Câu hỏi đặt ra là liệu một thiết bị như vậy có thể phát nhạc hoặc mở Spotify hay không.

Điện thoại Purism không đi kèm với Spotify. Bạn cũng đừng mong đợi có Instagram hoặc Snapchat. Ngay cả khi Librem 5 có thể thu hút các công ty kể trên, thì những ứng dụng này cũng sẽ làm điểm nhấn chính của Librem 5 - “một chiếc điện thoại không theo dõi người dùng” - không còn giá trị.

Với Librem 5, bạn không chỉ chọn một thiết bị thay thế, mà bạn còn chọn các dịch vụ thay thế. Các dịch vụ này, giống như chính chiếc điện thoại này, sẽ giúp bạn lấy lại quyền riêng tư của mình. Việc dùng thử chúng trên Android hoặc iOS trước, cho bạn cơ hội xem xét liệu việc chuyển sang Librem 5 có khả thi hay không.

Nhược điểm của Librem One

Librem One hoàn toàn dựa trên các dự án phần mềm miễn phí đã tồn tại. Đây không phải là một điều xấu. Nó thực sự là một phần trong cộng đồng phần mềm miễn phí. Các công ty nhỏ như Purism có thể nhanh chóng đi vào hoạt động mà không cần phải xây dựng mọi thứ từ đầu. Purism có thể đưa người dùng mới vào các dự án hiện có, giúp những nền tảng đó phát triển. Điều này tạo ra sự phát triển hơn nữa và làm cho trải nghiệm của người dùng tốt hơn.

Nhưng điều đó cũng có nghĩa là mọi thứ mà Librem One đang cung cấp đều có sẵn ở nơi khác. Librem One không phải là dịch vụ mail được mã hóa đầu tiên, nó chỉ là một tùy chọn khác mà thôi. Trong một vài năm trở lại đây, Matrix đã cung cấp một cách thoải mái hơn để mọi người nhắn tin cho nhau. Mastodon là một sự thay thế mã nguồn mở và miễn phí hiện có cho Twitter. Bên cạnh đó, những tùy chọn VPN cho thiết bị di động cũng rất đa dạng.

Nói tóm lại, những gì Purism đã công bố không phải là một bộ dịch vụ mới. Thay vào đó, những gì mà Purism cung cấp ở trên giống như sự đóng gói lại những thứ đang trôi nổi trên GitHub. Nhưng điều đó không phải là vấn đề. Những gì Purism đã làm là cung cấp cho mọi người một cách để bảo mật tốt hơn hầu hết mọi hoạt động trực tuyến tốt hơn. Chỉ cần mua một điện thoại mới, tạo một tài khoản và bắt đầu duyệt web một cách bảo mật hơn.

Tuy nhiên, nếu bạn đã làm quen với tất cả các dự án này, thì bạn có thể cảm thấy không có gì để xem ở đây. Bạn cũng có thể thấy các lỗi không tồn tại trong những phiên bản gốc của mỗi ứng dụng. Vẫn còn phải xem phiên bản nào sẽ cung cấp trải nghiệm tốt hơn trong thời gian dài.

Các lựa chọn thay thế cho Librem One

Giả sử bạn không có hứng thú với việc mua máy tính xách tay hoặc điện thoại từ Purism, hoặc có thể bạn không tin tưởng một công ty quản lý nhiều công cụ thiết yếu như thế này, bất kể đó là công ty nào. May mắn thay, bạn có những tùy chọn khác để thay thế.

• Đối với email được mã hóa với mã nguồn mở hoàn toàn hoặc một phần, ta có Tut Tutota và ProtonMail. Nếu ưu tiên email mã nguồn mở được mã hóa đầu cuối, bạn cũng có thể kiểm tra Kolab Now.
• Để nhắn tin, bạn có thể sử dụng Matrix mà không cần phải thông qua Librem One, hoặc bạn có thể tải xuống Signal để có một ứng dụng trò chuyện tất cả trong một thông thường hơn.
• Đối với mạng xã hội, hãy xem xét Mastodon.
• Thay thế cho Librem Tunnel cũng có rất nhiều VPN chất lượng tốt. Tham khảo bài viết: 11 phần mềm VPN tốt nhất hiện nay để biết thêm chi tiết.

Nếu bạn sử dụng một trong những lựa chọn thay thế này, trong hầu hết các trường hợp, bạn vẫn hỗ trợ “hệ sinh thái” mà Librem One là một phần trong đó. Số lượng người sử dụng Matrix hoặc email được mã hóa lớn đồng nghĩa với việc nhiều người dùng Librem One có thể giao tiếp một cách an toàn hơn với họ. Điều ngược lại cũng chính xác.

Librem One là một lựa chọn đáng tin cậy cho sự riêng tư và bảo mật. Đây là một công cụ đơn giản giúp những người không có kiến ​​thức kỹ thuật hoặc đủ kiên nhẫn, để nghiên cứu từng công cụ riêng lẻ.

Librem One cũng tốt cho bất kỳ ai mua Librem 5 và muốn phần mềm họ biết rõ có thể chạy trên thiết bị của mình.

Mặt khác, nếu bạn muốn kiểm soát tối đa những gì bạn sử dụng, ngày càng có nhiều công cụ bảo vệ sự hiện diện trực tuyến của bạn. Một số tùy chọn, chẳng hạn như dịch vụ mail được mã hóa và lưu trữ đám mây của Disroot, cung cấp những tính năng mà Librem One chưa có. Bạn có thể đợi Purism thêm nhiều ứng dụng và dịch vụ hơn hoặc bạn có thể bắt đầu sử dụng các công cụ bảo mật mã nguồn mở, miễn phí tốt nhất hiện có ngay bây giờ.

Chúc bạn tìm được cho mình những lựa chọn phù hợp!