Học sử dụng máy tính bài 3 - Các nút và cổng cơ bản trên máy tính

Giới thiệu chung

Khi bắt đầu học làm quen với các bộ phận phần cứng trong một hệ thống PC, chúng ta sẽ nhận thấy rằng ở mặt trước và mặt sau của phần cây máy tính thường có rất nhiều các loại nút, cổng và khe cắm khác nhau. Tương tư như đối với cây, màn hình cũng có các nút bấm ở mặt trước và các cổng kết nối ở phía sau.

Các máy tính hiện đại cũng có nhiều kiểu dáng và kết cấu khác nhau, do đó, vị trí và số lượng các nút bấm hay cổng kết nối cũng không hề giống nhau. Tuy nhiên, có một vài nút bấm và cổng kết nối cơ bản mà tất cả các hệ thống máy tính để bàn từ rẻ tiền đến xa xỉ đều sẽ phải có. Tìm hiểu cách thức các cổng này được sử dụng sẽ rất cần thiết nếu bạn là người phải thường xuyên sử dụng máy tính, đặt biệt là khi bạn cần kết nối một thứ gì đó với máy tính của mình, chẳng hạn như máy in, bàn phím hoặc chuột.

Bây giờ, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về các nút bấm cũng như cổng kết nối cơ bản của một hệ thống máy tính để bàn nhé!

Mặt trước của cây máy tính

Về cơ bản mặt trước của cây máy tính sẽ có các nút và cổng kết nối như sau:

Ổ đĩa quang: Thường được gọi là ổ đĩa CD-ROM hoặc DVD-ROM, nó cho phép máy tính của bạn có thể đọc được các loại đĩa đĩa CD và DVD.

Nút nguồn: Nút nguồn được sử dụng để bật và tắt máy tính.

Nút reset: Dùng để khởi động lại máy tính trong trường hợp khẩn cấp.

Cổng âm thanh Audio In/Audio Out: Dùng để kết nối với các thiết bị âm thanh như loa, tai nghe, mic (thường là cổng 3.5mm).

Cổng USB (Universal Serial Bus): Hầu hết các máy tính để bàn đều có nhiều hơn 2 cổng USB. Chúng có thể được sử dụng để kết nối hầu hết mọi loại thiết bị, bao gồm chuột, bàn phím, máy in máy ảnh kỹ thuật số và USB lưu trữ. Chúng thường xuất hiện ở mặt trước và mặt sau của cây máy tính.

Mặt sau của cây máy tính

Mặt sau của cây máy tính thường sẽ có các cổng kết nối được thiết kế để phù hợp với từng thiết bị cụ thể. Vị trí của các cổng này sẽ thay đổi tùy theo từng loại máy tính cũng như nhà sản xuất. Ngoài ra, nhiều hãng sản xuất cũng có các cổng kết nối đặc biệt, dành riêng cho các thiết bị cụ thể. Một số cổng có thể được mã hóa bằng màu sắc để giúp bạn xác định mục đích sử dụng cũng như thiết bị có thể ghép nối được với cổng đó.

Về cơ bản mặt sau của cây máy tính sẽ có các cổng kết nối như sau:

Ổ cắm điện: Đây là nơi bạn sẽ kết nối dây nguồn với máy tính để cung cấp năng lượng cho toàn bộ hệ thống.

Cổng âm thanh Audio In/Audio Out: Dùng để kết nối với các thiết bị âm thanh như loa, tai nghe, mic (thường là cổng 3.5mm).

Cổng mạng: Cổng này trông rất giống với cổng modem hoặc cổng điện thoại, nhưng nó hơi rộng hơn một chút. Bạn có thể sử dụng cổng này để kết nối máy tính với hệ thống mạng Internet.

Cổng USB: Trên đa số các máy tính để bàn, hầu hết các cổng USB đều nằm ở mặt sau của cây máy tính. Nói chung, bạn nên kết nối chuột và bàn phím của bạn với các cổng này và giữ cho các cổng USB phía trước trống để có thể sử dụng cho máy ảnh kỹ thuật số, USB lưu trữ và các thiết bị khác.

Cổng màn hình: Đây là nơi bạn sẽ kết nối cây CPU với màn hình thông qua cáp màn hình của mình. Trong hình minh họa phía trên đầu, máy tính có cả cổng DisplayPort và VGA, các cổng này đều là cổng để kết nối với các thiết bị đầu ra như màn hình hay máy chiếu. Các máy tính khác nhau có thể có các loại cổng màn hình khác nhau, chẳng hạn như DVI (giao diện số trực quan) hoặc HDMI (giao diện đa phương tiện độ phân giải cao).

• Sự khác biệt giữa HDMI và DVI

Cổng nối tiếp: Cổng này ít phổ biến hơn trên các máy tính hiện đại. Nó thường được sử dụng để kết nối các thiết bị ngoại vi như máy ảnh kỹ thuật số, nhưng ngày nay nó đã được thay thế bằng cổng USB và các loại cổng khác.

Cổng PS/2: Các cổng này đôi khi được sử dụng để kết nối chuột và bàn phím. Thông thường, cổng chuột sẽ có màu xanh lá cây và cổng bàn phím sẽ là màu tím. Trên các máy tính hiện đại, các cổng này đã được lược bỏ và thay thế bằng cổng USB.

Khe cắm mở rộng: Những khe trống này là nơi các card mở rộng, card rời được thêm vào máy tính. Ví dụ: nếu máy tính của bạn không đi kèm với card video, bạn có thể mua một card video rời và cài đặt nó ở các khe trống này.

Cổng song song: Đây là một loại cổng cũ, ít phổ biến hơn trên các máy tính hiện đại. Giống như cổng nối tiếp, nó đã được thay thế bằng cổng USB để đơn giản hóa cũng như tối ưu hóa diện tích.

Các loại cổng khác

Có nhiều loại cổng khác, chẳng hạn như FireWire, Thunderbolt và HDMI. Nếu máy tính của bạn có cổng mà bạn không nhận ra, bạn nên tham khảo hướng dẫn sử dụng để biết thêm thông tin.

Các thiết bị ngoại vi bạn có thể sử dụng với máy tính của bạn.

Một hệ thống máy tính cơ bản nhất thường bao gồm cây máy tính, màn hình, bàn phím và chuột, nhưng bạn cũng có thể cắm nhiều loại thiết bị khác nhau vào các cổng phụ trên máy tính để tạo thành một hệ sinh thái mở rộng, phù hợp với công việc của mình.

Máy in: Máy in được sử dụng để in tài liệu, ảnh và mọi thứ khác xuất hiện trên màn hình của bạn. Có rất nhiều loại máy in, bao gồm máy in phun, in laser và máy in ảnh. Thậm chí có cả máy in tất cả trong một (all-in-one printer), ngoài in, nó còn có thể quét và sao chép tài liệu.

Máy quét: Máy quét cho phép bạn sao chép một hình ảnh hoặc tài liệu vật lý và lưu nó vào máy tính của bạn dưới dạng hình ảnh kỹ thuật số (có thể đọc được). Nhiều máy quét được coi như là một phần trong một máy in tất cả trong một, mặc dù bạn cũng có thể mua một máy quét để bàn hoặc cầm tay riêng biệt.

Loa, tai nghe: Loa và tai nghe là các thiết bị đầu ra, có nghĩa là chúng là đối tượng trung gian gửi thông tin từ máy tính tới người dùng. trong trường hợp này, chúng cho phép bạn nghe âm thanh và âm nhạc. Tùy thuộc vào kiểu máy, chúng có thể kết nối thông qua cổng âm thanh hoặc cổng USB. Ngoài ra, một số màn hình cũng có loa tích hợp.

Micro: Micro là loại thiết bị đầu vào hay còn được gọi là thiết bị nhận thông tin từ người dùng. Bạn có thể kết nối micro với máy tính để ghi lại âm thanh hoặc nói chuyện với người khác qua Internet. Đa số máy tính xách tay ngày nay đều tích hợp sẵn micro.

Web camera: Web camera, hay còn được biết đến với cái tên thông dụng hơn là webcam, là loại thiết bị đầu vào có thể quay video và chụp ảnh. Nó cũng có thể truyền tải video qua Internet theo thời gian thực, cho phép chúng ta thực hiện các cuộc trò chuyện video hoặc tham gia vào một hội nghị hay mội cuộc họp trực tuyến với người khác. Nhiều webcam được tích hợp thêm một micro cũng cũng vì lý do này.

Bộ điều khiển và cần điều khiển trò chơi: Bộ điều khiển trò chơi (controller, có thể hiểu nôm na là chiếc tay cầm chơi game) được sử dụng để chơi các trò chơi trên máy tính. Có rất nhiều loại bộ điều khiển khác nhau mà bạn có thể sử dụng, một trong số đó là cần điều khiển. Tuy nhiên, bạn cũng có thể sử dụng chuột và bàn phím để điều khiển hầu hết các trò chơi trên máy tính hiện nay.

Máy ảnh kỹ thuật số: Máy ảnh kỹ thuật số cho phép bạn chụp ảnh và quay video ở định dạng kỹ thuật số. Bằng cách kết nối máy ảnh với cổng USB của máy tính, bạn có thể chuyển hình ảnh từ máy ảnh sang máy tính để tiện cho việc lưu trữ cũng như chỉnh sửa.

Điện thoại di động, máy nghe nhạc MP3, máy tính bảng và các thiết bị khác: Bất cứ khi nào bạn mua một thiết bị điện tử, chẳng hạn như điện thoại di động hoặc máy nghe nhạc MP3, hãy kiểm tra xem nó có đi kèm với cáp USB hay không. Nếu có, điều này có nghĩa là bạn có thể kết nối thiết bị đó với máy tính của mình.

Xem thêm:

• Học sử dụng máy tính cơ bản bài 1
• Học sử dụng máy tính bài 2 - Các bộ phận cơ bản của máy tính
• Tìm hiểu về mạng cục bộ - LAN (Phần I)
• Kiến thức cơ bản về mạng: Phần 1 - Các thiết bị phần cứng mạng