Những người đam mê công nghệ chắc hẳn rất khát khao được xây dựng và thử nghiệm công cụ mới. Nếu bạn cũng có khát khao tương tự và đang có trong tay một máy tính single-board (SBC) thì hãy tạo ra một thứ gì đó hữu ích. Điều đó thật dễ dàng.
Máy tính single-board (SBC) là một máy tính hoàn chỉnh được xây dựng trên một bảng mạch, với bộ vi xử lý, bộ nhớ, đầu vào/đầu ra (I/O) và các tính năng khác của một máy tính hữu dụng. Các máy tính single-board (SBC) có chức năng hỗ trợ hoặc phát triển cho các hệ thống giáo dục, hoặc để sử dụng như các bộ điều khiển máy tính nhúng. Nhiều loại máy tính gia đình hoặc máy tính xách tay tích hợp tất cả các chức năng vào một bảng mạch in.
Do các máy tính single-board (SBC) dựa trên ARM chỉ là phiên bản thu nhỏ của các máy tính nổi tiếng nên chúng có khả năng chạy một hệ điều hành chính thức giống như bất kỳ máy tính nào khác. Vì thế, bạn chỉ cần cài đặt các hệ điều hành được tích hợp các tính năng đáng kinh ngạc là đã có thể biến SBC thành một netbook, game station hoặc trình phát đa phương tiện, v.v...
Bài viết sau đây sẽ giới thiệu một số hệ điều hành tốt nhất cho các máy tính single-board (SBC) dựa trên ARM. Những hệ điều hành này có kích thước nhỏ gọn nhưng vẫn đầy đủ tính năng. Cùng khám phá xem chúng như thế nào nhé!.
1. Flint OS
Flint OS là một hệ điều hành mới dành cho Raspberry Pi sẽ cung cấp cho chúng ta tất cả sức mạnh của Chrome OS và Android cho bo mạch Pi. Flint OS là một hệ điều hành mạnh mẽ được xây dựng trên hệ điều hành Chromium của Google, trong đó tất cả các ứng dụng và dịch vụ đều tồn tại trên đám mây. Hệ điều hành này đi kèm với nền tảng Chromium cùng với một số cải tiến về trải nghiệm người dùng. Hệ điều hành Flint khởi động nhanh hơn các hệ điều hành khác và là lựa chọn tốt nhất để tạo một chiếc netbook sử dụng SBC.
Flint OS được tối ưu hóa để cung cấp trải nghiệm tuyệt vời cho người dùng cuối. Hệ điều hành này cũng đi kèm với các ứng dụng thông dụng và bạn có thể tải xuống nhiều ứng dụng hơn từ Chrome Web Store. Xin lưu ý rằng không giống như các hệ điều hành truyền thống, Flint OS là một hệ điều hành web chỉ hỗ trợ các ứng dụng web và có thể không hoạt động tối ưu nếu không kết nối Internet.
Flint OS là hệ điều hành an toàn, nhanh chóng và hiệu quả. Nó dựa trên dự án Chrome OS mã nguồn mở cũng hỗ trợ Google Chromebook. Chromium OS dựa trên Linux kernel và sử dụng trình duyệt Chrome của Google làm giao diện người dùng chính, do đó nó chủ yếu hỗ trợ các ứng dụng web.
So với các hệ điều hành cũ hơn, Flint OS:
- Khởi động nhanh và không bao giờ bị chậm
- Chạy trên laptop x86 chính thức; trên các máy tính đơn bo (SBC) như Raspberry Pi, Asus Tinker Board, những máy có chip RK3288 và RK3399; v.v...
- Hoạt động với bàn phím và chuột cũng như thao tác chạm và vuốt
- Có kiến trúc đơn giản với khả năng bảo mật phức tạp để ngăn chặn virus và phần mềm độc hại
- Tránh việc phải tạm dừng công việc để cập nhật nhờ cơ chế cập nhật tự động
- Đang thêm hỗ trợ cho các ứng dụng Android
- Tăng tuổi thọ pin cho thiết bị di động bằng cách chạy ứng dụng trên đám mây
- Người dùng dễ làm quen vì trông giống Google Chrome
Flint OS có thể được cài đặt trên cả Raspberry Pi và desktop. Trong cả hai trường hợp, nó sẽ hoạt động theo cùng một cách và điều đó có nghĩa là chúng ta không chỉ có một hệ điều hành load nhanh mà còn có một hệ thống tiêu thụ ít điện năng. Flint OS là sự lựa chọn hoàn hảo nếu bạn chỉ cần một hệ điều hành cơ bản có thể chạy nhiều ứng dụng phổ biến như Google Docs hoặc thậm chí phiên bản web của ứng dụng Microsoft Office.
Link tải: https://flintos.io/
2. DietPi
Nếu so sánh với Raspbian (hệ điều hành chính thức của Pi), DietPi là một hệ điều hành gọn nhẹ được tối ưu hóa cao để sử dụng CPU và RAM hiệu quả, do đó nó mang lại tốc độ nhanh hơn. Giao diện của DietPi rất đơn giản, giống như Raspbian nhưng hệ điều hành này dễ cài đặt và chạy, cho phép bạn tùy chỉnh mọi thứ theo ý muốn. Hơn nữa, bạn có thể nhanh chóng sao lưu và khôi phục hệ thống DietPi của mình.
Image của DietPi nhẹ hơn Raspbian Lite 3 lần, cho phép bạn sử dụng card có kích thước nhỏ và có được hiệu suất tối đa trên thiết bị của mình. Nó thậm chí còn có một công cụ DietPi-Process cho phép bạn thiết lập mức độ ưu tiên của phần mềm đã cài đặt, qua đó ưu tiên và tăng cường ứng dụng của mình. Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, DietPi có khả năng cấu hình cao để chạy theo cách bạn muốn.
Link tải: https://dietpi.com/
3. pi-topOS
pi-topOS đưa ra các kế hoạch bài học tương tác và cung cấp các ứng dụng học tập thú vị để cải thiện trải nghiệm học tập của trẻ em. Sử dụng pi-topOS, bạn sẽ tìm thấy một cách hấp dẫn để học lập trình và phát triển các dự án liên quan đến tính toán. Đáng ngạc nhiên, các ứng dụng giáo dục của hệ điều hành này thậm chí còn cho phép theo dõi tiến độ và các chương trình kiểm tra trong thời gian thực, do đó giúp người dùng tự theo dõi sự tiến bộ của mình.
Bạn có thể học cách viết code từ đầu và thậm chí còn có ích cho sinh viên nếu muốn học và tạo ra các dự án lập trình phong phú. Ví dụ: bạn có thể tìm hiểu Python hoặc học cách viết mã bằng Scratch nếu bạn là người mới bắt đầu. Ngoài ra, hệ điều hành này cũng tương thích với phần mềm thông thường bao gồm các ứng dụng web, ví dụ: Gmail, Documents, Writer và nhiều ứng dụng khác.
Link tải: https://pi-top.com/
4. Lakka
Lakka là một phiên bản nhỏ gọn của Linux có thể chuyển đổi bất kỳ SBC nào thành một giao diện điều khiển trò chơi chính thức. Do Lakka được xây dựng trên RetroArch, nó có thể mô phỏng nhiều game console và hỗ trợ joypad. Tuyệt vời hơn, nó còn hỗ trợ tua lại trò chơi, tức là, phát lại một phần của trò chơi lần nữa trong trường hợp bạn bị mất một mạng trong game.
Lakka rất dễ cài đặt, định cấu hình và được tối ưu hóa để chạy rất nhanh ngay cả trên các hệ thống cấp thấp. Hơn nữa, Lakka đảm bảo một cấu hình tích hợp với mô đun. Vì vậy cũng rất dễ dàng để cài đặt các trò chơi mới - chỉ cần kết nối thẻ SD hoặc ổ flash với máy tính của bạn và sao chép ROM của trò chơi vào đó.
Link tải: http://www.lakka.tv/
5. OpenMediaVault
OpenMediaVault dựa trên Debian Linux, và có thể được sử dụng để tạo ra một lưu trữ gắn liền với mạng thế hệ tiếp theo (NAS). Thật thú vị, nó bao gồm nhiều dịch vụ như SSH, BitTorrent client, v.v... giúp bạn làm được nhiều thứ hơn là chỉ lưu trữ dữ liệu. Mặc dù thiết kế không quá hiện đại nhưng nó có thể được cải thiện với sự giúp đỡ của các plugin.
OpenMediaVault được thiết kế đặc biệt cho gia đình và văn phòng. Sau khi cài đặt, nó giúp người dùng dễ dàng kiểm soát hệ thống lưu trữ mà không cần có kiến thức chuyên sâu. Hệ điều hành này còn có một giao diện web cho quản trị, tùy biến và một API plugin cho phép triển khai các tính năng mới.
Link tải: http://www.openmediavault.org/
6. Recalbox
Giống như Lakka, RecalBox cho phép chơi lại game console dễ dàng và thậm chí tua lại chúng. Đáng ngạc nhiên hơn, nó đưa ra nhiều lựa chọn hệ thống trò chơi. Nhưng hệ điều hành này thực sự tốt hơn so với Lakka vì nó còn có thể làm việc như một trung tâm truyền thông gia đình bằng cách kết nối với mạng gia đình, chọn và phát các tập tin media yêu thích.
Với Recalbox trên một máy tính single-board (SBC) tại nhà, bạn có thể dễ dàng truyền phát video từ bất kỳ thiết bị tương thích nào. Người ta có thể trải nghiệm hơn 40 trình giả lập, Kodi Media Center và một EmulationStation tùy chỉnh sử dụng Recalbox. Và giống như các hệ điều hành khác trong bài viết này, RecalBox cũng dựa trên Linux, bao gồm nhiều phần mềm và tiện ích.
Link tải: https://www.recalbox.com/
7. Volumio
Volumio được phát triển độc quyền để phát lại nhạc và thậm chí có thể chạy trên các thiết bị cấp thấp tương thích. Thật thú vị, Volumio có thể biến bất kỳ thiết bị đơn mạch nào thành thiết bị nghe nhạc audiophile từ xa, có thể được điều khiển từ bất kỳ thiết bị di động nào. Nó cũng có một giao diện đẹp cho phép dễ dàng điều khiển phát lại nhạc.
Đáng ngạc nhiên, Volumio là mã nguồn mở và là một trong những streamer mạng tối ưu về chi phí. Nó là một trình phát không đầu (headless) có thể lấy nhạc từ USB, bộ nhớ mạng và dịch vụ truyền trực tuyến. Như đã nói, Volumio là một lựa chọn tốt cho Recalbox nếu bạn chỉ muốn phát nhạc và muốn sử dụng thiết bị cấp thấp của mình.
Link tải: https://volumio.org/
8. RetroPie
RetroPie, biến bất kỳ SBC nào thành một máy chơi game retro. Nó cho phép bất cứ ai chơi trò chơi retro mà không cần thiết lập quá nhiều. Ví dụ, có thể chơi Mario, Pac-Man, Super Metroid, v.v... Ngoài ra, nó còn cung cấp một loạt các công cụ tùy chỉnh để định cấu hình máy chơi game theo ý muốn.
RetroPie được phát triển trên một hệ điều hành hoàn chỉnh; vì vậy bạn có thể cài đặt Raspbian và thêm phần mềm bổ sung sau hoặc cài đặt trực tiếp hình ảnh RetroPie. Trong cả hai cách, bạn có thể tùy chỉnh và quản lý RetroPie và các trò chơi retro theo nhu cầu của mình.
Link tải: https://retropie.org.uk/
9. Kano OS
Kano OS là một hệ điều hành mã nguồn mở được tạo ra giúp trẻ em học hỏi mọi thứ. Cũng giống như pi-topOS, người ta có thể tạo ra một thiết bị học tập thật dễ dàng và linh hoạt mà chỉ cần sử dụng một máy tính single-board (SBC). Sử dụng Kano OS, bạn có thể học các kỹ năng lập trình vì nó bao gồm hàng chục dự án và hoạt động mã hóa.
Kano OS nhằm mục đích giảng dạy các nguyên tắc cơ bản trong khoa học máy tính thông qua các trò chơi thú vị và các dự án mã hóa để người dùng có thể tận dụng các chương trình học và viết. Mặc dù hệ điều hành Kano được xây dựng để chạy trên bộ phần cứng Kano nhưng vì nó bao gồm cả Raspberry Pi, vì vậy bạn có thể cài đặt nó trên bất kỳ thiết bị Pi nào. Tuy nhiên, một số dự án cụ thể sẽ yêu cầu phần cứng đặc biệt.
Link tải: http://developers.kano.me/
10. motionEyeOS
motionEyeOS có thể biến bất kỳ máy tính single-board (SBC) nào thành hệ thống giám sát video. Hệ điều hành này chỉ đi kèm với phần mềm cần thiết và sử dụng ‘motion’ cho backend và ‘motionEye’ cho frontend. Bạn có thể dễ dàng truy cập giao diện người dùng trong trình duyệt web bằng địa chỉ IP của thiết bị.
motionEyeOS là một phiên bản của Linux cũng tương thích với hầu hết các camera USB địa phương và các camera mạng. Nó phát hiện chuyển động và gửi thông báo qua email nếu được định cấu hình. Bạn có thể sử dụng nó để phát triển camera và theo dõi con bạn ở nhà hoặc cảnh giác đề phòng trong khi bạn ở nơi khác.
Link tải: https://github.com/ccrisan/motioneyeos/wiki
Các hệ điều hành trên đây có nhiều điểm cộng về giao diện và tính năng cũng như khả năng sử dụng trong cuộc sống hàng ngày. Chúng có thể liên kết các thiết bị sẵn có trong nhà thành một hệ thống mới thật hữu dụng.
Theo ý kiến chủ quan, RecalBox và OpenMediaVault là những lựa chọn tốt nhất cho SBC như Raspberry Pi. Recalbox bởi vì hầu hết mọi người sẽ thích chơi game retro và nhớ lại ký ức tuổi thơ. OpenMediaVault còn là một lựa chọn hoàn hảo khi muốn lưu trữ nhiều dữ liệu.
Xem thêm: