Cách tăng tốc khởi động Windows 10/11

Thời gian khởi động chậm sẽ tăng lên, vì bạn tốn thời gian cho mỗi lần khởi động hoặc khởi động lại máy tính. Khởi động quá chậm thậm chí có thể khiến bạn phải bật máy tính liên tục trong nhiều tuần, dẫn đến các vấn đề về hiệu suất.

May mắn thay, việc khởi động chậm là một vấn đề có thể giải quyết được. Chỉ cần một vài thao tác bật/tắt và điều chỉnh, việc chờ đợi máy tính khởi động sẽ không còn giống như bạn đang chờ đợi một đơn hàng nhà hàng được giao đến.

• 7 cách làm, tùy chỉnh trong bài sẽ giúp Windows 10 của bạn "nhanh như gió"
• Một số thủ thuật tùy biến Taskbar trên Windows 10 hiệu quả
• Hướng dẫn chia ổ cứng ngay trong Windows 10

1. Vô hiệu hóa tính năng Fast Startup

Một trong những cài đặt gây ra nhiều vấn đề nhất có thể khiến thời gian khởi động chậm trong Windows là tùy chọn Fast Startup. Tùy chọn này được bật theo mặc định và được cho là sẽ giảm thời gian khởi động bằng cách load trước một số thông tin khởi động trước khi máy tính của bạn tắt.

Mặc dù tên gọi nghe có vẻ hứa hẹn, nhưng nó lại gây ra vấn đề cho rất nhiều người. Vì vậy, đây là cài đặt đầu tiên bạn nên kiểm tra khi gặp sự cố khởi động chậm.

Khởi động nhanh chỉ áp dụng khi bạn tắt máy tính. Việc khởi động lại máy tính không bị ảnh hưởng bởi tính năng này; nó luôn khởi động lại toàn bộ hệ thống một cách chính xác.

Để tắt khởi động nhanh, hãy mở Windows Search bằng phím Windows trên bàn phím và nhập "control" để mở Control Panel. Trong cửa sổ hiện ra, hãy đổi mục View by ở góc trên bên phải thành Small icons (nếu chưa thực hiện), sau đó chọn Power Options.

Tiếp theo, nhấp vào Choose what the power buttons do ở thanh bên trái. Bạn sẽ cần cấp quyền admin để thay đổi các cài đặt này bằng cách nhấp vào dòng chữ Change settings that are currently unavailable ở đầu màn hình.

Bây giờ, hãy bỏ chọn mục Turn on fast startup (recommended), sau đó chọn Save Changes để tắt cài đặt này. Nếu bạn đã tắt khởi động nhanh, hãy thử bật lại và xem liệu điều đó có giúp máy tính của bạn khởi động nhanh hơn không. Giả sử bạn có ổ SSD, tính năng này sẽ ít ảnh hưởng hơn, nhưng vẫn đáng để bật/tắt để xem cái nào phù hợp hơn với bạn.

Nếu bạn không thấy fast startup ở đây, tức là bạn chưa bật chế độ ngủ đông, và do đó nó sẽ không hiển thị. Để bật chế độ ngủ đông, hãy mở dòng lệnh admin bằng cách nhấp chuột phải vào nút Start (hoặc nhấn Win + X) và chọn Command Prompt (Admin), Windows PowerShell (Admin) hoặc Terminal (Admin).

Gõ lệnh sau để bật chế độ ngủ đông, sau đó thử tắt Fast Startup một lần nữa:

powercfg /hibernate on

2. Điều chỉnh cài đặt Paging File

Bộ nhớ ảo là một chức năng khiến Windows dành một phần ổ lưu trữ làm RAM ảo - phần này được gọi là paging file. Nếu Windows gần đạt mức tối đa RAM thực (vì bạn đang chạy quá nhiều chương trình cùng một lúc), nó sẽ chuyển sang bộ nhớ ảo để lưu trữ các tiến trình không được sử dụng tích cực.

Một số người nhận thấy rằng Windows có thể tự thay đổi cài đặt bộ nhớ ảo, gây ra sự cố khởi động. Do đó, nên xem xét cài đặt bộ nhớ ảo và xem liệu có thể thay đổi chúng để khắc phục sự cố khởi động chậm hay không.

Để thực hiện việc này, hãy nhập Performance vào menu Start và chọn Adjust the appearance and performance of Windows. Trong tab Advanced, bạn sẽ thấy kích thước của paging file; nhấn Change để chỉnh sửa.

Trên cửa sổ kết quả, các giá trị dưới cùng rất quan trọng. Bạn sẽ thấy lượng bộ nhớ được đề xuất Recommended và giá trị hiện được cấp phát Currently Allocated. Một số người gặp phải vấn đề này nhận thấy rằng mức cấp phát hiện tại của họ vượt xa con số được đề xuất.

Nếu ổ của bạn cũng vậy, hãy bỏ chọn Automatically manage paging file size for all drives để thực hiện thay đổi. Sau đó chọn Custom Size, đặt Initial Size và Maximum Size thành các giá trị hiện được đề xuất xuất cho hệ thống của bạn (có thể khác với trong ảnh chụp màn hình ví dụ). Khởi động lại và thời gian boot sẽ được cải thiện.

Nếu tùy chọn này không được đặt thành Automatically manage..., hãy thử bật và xem liệu tùy chọn đó có giải quyết được sự cố hay không.

3. Tắt Windows Subsystem for Linux

Windows 10 và 11 cung cấp Windows Subsystem for Linux (WSL), mang đến Linux Terminal đầy đủ, giúp chạy phần mềm và bản phân phối Linux dễ dàng hơn. Mặc dù thú vị đối với các nhà phát triển nhưng điều này là không cần thiết đối với người dùng bình thường. Vì tính năng này không được bật theo mặc định nên đây có thể không phải là nguyên nhân gây ra sự cố nếu bạn không biết Bash là gì.

Tuy nhiên, vẫn nên kiểm tra như một bước khắc phục sự cố. Để tắt WSL, hãy nhập Windows features vào menu Start để mở menu Turn Windows features on or off. Cuộn xuống Windows Subsystem for Linux, bỏ chọn nó và khởi động lại.

• Mọi thứ bạn có thể làm với Bash Shell mới của Windows 10

4. Cập nhật driver đồ họa

Windows 10 thường xảy ra các sự cố liên quan đến driver, do đó cập nhật driver card đồ họa có thể tăng tốc quá trình khởi động máy tính.

Để cập nhật driver, mở Device Manager bằng cách click chuột phải vào menu Start và chọn Device Manager, điều hướng đến Display adapters để xem card đồ họa bạn đang sử dụng (thường là Nvidia hoặc AMD nếu bạn có một card đồ họa chuyên dụng).

Sau đó, hãy mở hoặc tải xuống phần mềm của nhà cung cấp tương ứng trên PC của bạn (Nvidia App hoặc AMD Software: Adrenalin Edition) để kiểm tra các bản cập nhật driver đồ họa. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng các công cụ driver tự động từ Nvidia hoặc AMD. Nếu bạn đang sử dụng đồ họa tích hợp Intel, hãy sử dụng Intel Driver & Support Assistant.

Cài đặt bất kỳ phiên bản mới nào có sẵn, khởi động lại và xem thời gian khởi động của bạn có nhanh hơn không.

Bạn có thể nên kiểm tra các bản cập nhật driver khác trong khi thực hiện việc này, mặc dù driver đồ họa có nhiều khả năng gây ra tình trạng khởi động chậm nhất. Và trong khi bạn đang cài đặt các bản cập nhật, bạn nên kiểm tra các bản cập nhật Windows tại Settings > Windows Update và cài đặt bất kỳ bản cập nhật nào đang chờ xử lý.

5. Xóa một số chương trình khởi động cùng hệ thống

Có quá nhiều chương trình khởi động cùng hệ thống khiến máy tính của bạn khởi động chậm, do đó hãy gỡ cài đặt những phần mềm không cần thiết.

Có rất nhiều phần mềm tự thiết lập để khởi động cùng hệ thống. Do đó kiểm tra những chương trình làm chậm quá trình khởi động Windows 10 và xóa nó khỏi danh sách khởi động nếu không cần thiết.

Đầu tiên, mở Task Manager. Bạn có thể tìm bằng cách gõ từ khóa này vào thanh tìm kiếm Cortana hoặc nhấn tổ hợp phím Ctrl + Alt + Delete và kích vào Task Manager trong menu xuất hiện, hoặc kích chuột phải vào bất cứ chỗ nào trên Taskbar và nhấp vào Task Manager.

Task Manager sẽ mở ra một giao diện đơn giản. Nhấn vào More Details để mở chế độ xem nâng cao.

Kích chọn tab Startup để xem danh sách các ứng dụng và các quy trình khởi chạy khi bạn bật máy tính.

Sau đó, bạn có thể lướt qua danh sách để chọn những mục bạn không muốn khởi chạy khi khởi động máy tính bằng cách kích chuột phải vào đó và chọn Disable.

Bạn cũng có thể tận dụng các thông tin trong Task Manager để quyết định xem có nên vô hiệu hóa chương trình nào không. Windows 10 cho phép bạn biết được tác động khởi động của mỗi chương trình có trên máy tính. Nói cách khác, nó có thể làm chậm thời gian khởi động máy tính là bao lâu.

Khi đã thực hiện xong các lựa chọn của mình, bạn sẽ cần khởi động lại máy tính để các thay đổi có hiệu lực.

Nếu có một chương trình mà bạn đã vô hiệu hóa nhưng bạn lại thay đổi quyết định, bạn có thể trở lại Task Manager và cho phép nó tải khi máy khởi động. Còn nếu bạn không chắc chắn nên bắt đầu với việc vô hiệu hóa các chương trình từ đâu, hãy kiểm tra danh sách các chương trình không cần thiết mà bạn có thể vô hiệu hóa an toàn.

6. Chạy quét SFC

Lệnh SFC (System File Checker) sẽ kiểm tra cài đặt Windows để tìm các file hệ thống bị hỏng và cố gắng thay thế chúng bằng các bản sao đang hoạt động. Bạn nên chạy chương trình này để khắc phục sự cố khởi động, vì các file Windows bị hỏng chịu trách nhiệm cho quá trình boot có thể khiến máy khởi động chậm.

7. Nâng cấp lên SSD (hoặc PC mới)

Chạy Windows từ ổ cứng (HDD) sẽ dẫn đến hiệu suất chậm ở mọi nơi. Ổ cứng HDD rất tốt để lưu trữ nhiều dữ liệu với chi phí thấp nhưng ngày nay lại quá chậm để sử dụng làm ổ đĩa cho hệ điều hành chính.

Nếu máy tính đã cũ đến mức thiếu ổ SSD thì đã đến lúc nâng cấp lên một chiếc máy hiện đại. Trong thời gian chờ đợi, nếu có thể, bạn có thể nâng cấp lên ổ SSD, điều này sẽ cải thiện đáng kể hiệu suất của Windows. Tuy nhiên, việc thay ổ sẽ làm phát sinh thêm một khoản chi phí mà lẽ ra nên chi cho một hệ thống mới. Nhưng dù sao đi nữa SSD vẫn là một bản nâng cấp lớn mà bạn sẽ đánh giá cao.

Chúng tôi đã hướng dẫn cách lắp ổ SSD vào laptop; quá trình này dễ dàng hơn nhiều trên desktop.

• Cách lắp ổ SSD cho PC

8. Nếu tất cả những thứ khác không có tác dụng, hãy thử reset lại máy

Nếu bạn đã thử tất cả các giải pháp trên và vẫn không thể tăng tốc thời gian boot của máy tính, tốt nhất bạn nên xóa và cài đặt lại phiên bản Windows 10 mới.

Bạn có một số tùy chọn để reset lại PC của mình. Tùy chọn Refresh tích hợp có thể cài đặt lại Windows mà không xóa bất kỳ file nào, nhưng bạn vẫn nên sao lưu dữ liệu Windows trước khi thực hiện.

Vào Settings > System > Recovery, sau đó chọn nút Reset this PC để bắt đầu quá trình.

Trên trang này, Windows 11 cũng cung cấp tùy chọn Reinstall now trong hộp SFix problems using Windows Update. Tùy chọn này sẽ cài đặt lại phiên bản Windows hiện tại mà không ảnh hưởng đến dữ liệu của bạn và là một bước ít xâm lấn hơn so với việc reset. Do đó, bạn nên thử trước.

Hy vọng rằng việc áp dụng một hoặc tất cả các bản sửa lỗi này sẽ hiệu quả với bạn. Thời gian khởi động chậm là một điều rất khó chịu, nhưng bạn có các tùy chọn để khắc phục chúng. Đừng quên chế độ Sleep - máy tính của bạn sẽ thức dậy từ chế độ ngủ nhanh hơn so với tắt hoàn toàn, và chế độ ngủ rất phù hợp khi bạn dự định sử dụng máy trong thời gian ngắn.

Hãy nhớ rằng nếu PC đã cũ, bạn chỉ có thể làm được một số việc nhất định về mặt phần mềm để tăng tốc thời gian khởi động. Nâng cấp hệ thống sẽ giúp ích rất nhiều.

Chúc các bạn thực hiện thành công!

Xem thêm:

• Tăng tốc máy tính toàn diện giúp máy tính chạy nhanh hơn
• 8 cách dễ dàng để giải phóng RAM giúp máy chạy nhanh hơn
• Tổng hợp các thủ thuật khắc phục lỗi máy tính chạy chậm trên Windows 10/8/8.1/7 và Windows XP