Tại sao hàng trăm con cá voi, cá heo "tự sát tập thể"?

Hiện tượng "tự sát tập thể" xảy ra ở một số loài động vật là một trong những điều bí ẩn mà cho tới nay các nhà khoa học vẫn chưa thể lý giải. Nổi bật là những vụ hàng trăm con cá heo, cá voi cùng nhau lao vào bờ tìm đến cái chết.

Trong những nghiên cứu gần đây, các nhà khoa học tin rằng họ đã tìm ra nguyên nhân lý giải cho những cuộc "tự sát" quy mô lớn của cá voi và cá heo.

Cá voi, cá heo là những sinh vật có tập tính xã hội cao, chúng thường di cư theo bầy lớn theo cùng một con đường từ năm này qua năm khác. Chúng giao tiếp với nhau qua hệ thống sóng âm định vị và cũng nhờ đó mà định hướng di chuyển.

Các loại thú có vú có tập tính di cư.(Ảnh BBC.)

Nhưng, một "yếu tố bí ẩn" nào đó đã xuất hiện khiến hệ thống định vị và các giác quan của chúng bị "tê liệt".

Theo các nhà khoa học, có rất nhiều nguyên nhân "gây nhiễu" hệ thống định vị của chúng.

• Nguyên nhân nhân tạo: ảnh hưởng của sóng âm từ thiết bị định vị tàu ngầm khiến âm thanh biển bị ô nhiễm.
• Nguyên nhân tự nhiên: sự thay đổi hướng gió, thời tiết, tảo mộc, chu kỳ Mặt Trăng...

Điều này khiến chúng bị mất phương hướng dẫn tới hoảng loạn. Chúng lao vào bờ như một sự giải thoát khỏi sự ô nhiễm âm thanh.

Nhưng tại sao cá heo, cá voi lại bơi vào vùng biển nông?

Để có câu trả lời, các nhà nghiên cứu từ Đại học Tasmania, Australia đã tìm hiểu các vụ mắc cạn trong 82 năm qua ở vùng biển Đông Nam và đảo Tasmania. Họ nhận ra rằng các vụ mắc cạn xảy nhiều nhất khi hướng gió thay đổi (xảy ra theo chu kỳ khoảng 12 năm).

Hướng gió thay đổi khiến dòng nước bị cuốn vào bờ mang theo nguồn thức ăn phong phú. Điều này có thể đã dẫn dụ cá voi vào bờ.

Gió cũng khiến các trận bão biển và dòng chảy thay đổi khiến cá voi, cá heo bị mất phương hướng. Khi đó, chỉ cần con đầu đàn bị lệch sẽ kéo theo cả đàn cũng bị nhầm phương hướng. Chính vì vậy, mỗi vụ mắc cạn số lượng cá heo, cá voi thường lên tới hàng trăm con.

Antti Pulkkineno, nhà vật lý thiên văn tới từ Trung tâm bay Không gian Goddard của NASA cùng các đồng nghiệp của mình cho rằng những nguyên nhân trên chưa đủ để giải thích được sự mắc cạn.

Chính vì vậy, họ đã tiến hành trên quy mô lớn hơn và đã phát hiện thêm một nguyên nhân tự nhiên nữa cũng là "đồng phạm" khiến cho các vụ tự sát của các sinh vật biển xảy ra trên quy mô lớn. Đó chính là bão Mặt Trời.

Theo Pulkkinen, các sinh vật biển sử dụng từ trường Trái Đất để định hướng trong các chuyến di cư.

Các cơn bão Mặt Trời có chu kỳ có thể tác động tới từ trường hay từ quyển Trái Đất. Các bong bóng khổng lồ mang điện tích được giải phóng từ bão Mặt Trời khiến cho các hệ thống vệ tinh quay quanh Trái Đất bị vô hiệu hóa. Thậm chí, nó còn đi xuyên qua từ quyển Trái Đất và ảnh hưởng tới cả đại dương.

Hiện nay, các nhà hoa học đang nghiên cứu mối liên hệ giữa việc mắc cạn hàng loạt của các loài sinh vật biển và các hiện tượng thời tiết không gian. Khi đó, họ có thể sử dụng những dữ liệu quan sát được về bão Mặt Trời để cảnh báo sớm về hiện tượng động vật mắc cạn.

• Lý giải nguyên nhân chim ruồi không bao giờ gặp tai nạn
• Giải mã hiện tượng kinh dị bí ẩn: Động vật tự ăn thịt bản thân mình