Địa chỉ IP tĩnh là gì?

Địa chỉ IP tĩnh là địa chỉ IP được định cấu hình thủ công cho thiết bị, khác với địa chỉ được gán thông qua máy chủ DHCP. Nó được gọi là địa chỉ “tĩnh” vì nó không thay đổi. Điều này hoàn toàn trái ngược với địa chỉ IP động - địa chỉ có thể thay đổi.

Router, điện thoại, máy tính bảng, máy tính để bàn, máy tính xách tay và bất kỳ thiết bị nào khác sử dụng địa chỉ IP đều có thể được cấu hình để sở hữu địa chỉ IP tĩnh. Điều này có thể được thực hiện thông qua thiết bị cung cấp địa chỉ IP (như router) hoặc bằng cách nhập thủ công địa chỉ IP vào thiết bị từ chính thiết bị đó.

Địa chỉ IP tĩnh đôi khi được gọi là địa chỉ IP cố định hoặc địa chỉ IP chuyên dụng.

Tại sao lại sử dụng một địa chỉ IP tĩnh?

Một cách khác để xem xét về địa chỉ IP tĩnh là coi nó giống như địa chỉ email hoặc địa chỉ nhà thực. Những địa chỉ này không bao giờ thay đổi và khiến cho việc liên lạc hoặc tìm kiếm ai đó rất dễ dàng.

Tương tự, địa chỉ IP tĩnh sẽ hữu ích nếu bạn lưu trữ trang web ở nhà, có một file server trong mạng hay đang sử dụng máy in được kết nối mạng, chuyển tiếp cổng (port forwarding) tới thiết bị cụ thể, đang chạy một print server hoặc nếu bạn sử dụng chương trình truy cập từ xa. Vì địa chỉ IP tĩnh không bao giờ thay đổi, nên các thiết bị khác luôn biết chính xác cách liên hệ với thiết bị đang sử dụng một địa chỉ tĩnh như thế.

Ví dụ, giả sử bạn thiết lập địa chỉ IP tĩnh cho một trong các máy tính trong mạng gia đình. Khi máy tính có một địa chỉ cụ thể gắn với nó, bạn có thể thiết lập router của mình sao cho luôn chuyển tiếp một số yêu cầu gửi trực tiếp đến máy tính đó, chẳng hạn như yêu cầu FTP nếu máy tính chia sẻ file qua FTP.

Ví dụ, không sử dụng địa chỉ IP tĩnh (tức là sử dụng IP động thay đổi) sẽ trở thành một thứ rắc rối nếu bạn đang lưu trữ một trang web, bởi vì với mỗi địa chỉ IP mới mà máy tính nhận được, bạn phải thay đổi cài đặt router để chuyển tiếp các yêu cầu tới địa chỉ mới đó. Bỏ qua bước này có nghĩa là không ai có thể truy cập vào trang web của bạn vì router không biết thiết bị nào trong mạng của bạn là thiết bị đang phục vụ trang web.

Một ví dụ khác về địa chỉ IP tĩnh tại nơi làm việc là với các DNS server (máy chủ DNS). Máy chủ DNS sử dụng địa chỉ IP tĩnh để thiết bị của bạn luôn biết cách kết nối với chúng. Nếu chúng thay đổi thường xuyên, bạn phải thường xuyên cấu hình lại các máy chủ DNS đó trên router hoặc máy tính của mình để tiếp tục sử dụng Internet như bạn thường sử dụng.

Địa chỉ IP tĩnh cũng hữu ích khi tên miền của thiết bị không thể truy cập được. Ví dụ, máy tính kết nối với một file server trong mạng tại nơi làm việc có thể được thiết lập để luôn kết nối với máy chủ bằng cách sử dụng IP tĩnh của máy chủ thay vì tên của nó. Ngay cả khi máy chủ DNS bị trục trặc, các máy tính vẫn có thể truy cập vào file server vì chúng sẽ liên lạc trực tiếp với file server qua địa chỉ IP.

Với các ứng dụng truy cập từ xa, như Windows Remote Desktop, sử dụng địa chỉ IP tĩnh, có nghĩa là bạn luôn có thể truy cập máy tính đó bằng cùng một địa chỉ. Sử dụng một địa chỉ IP thay đổi sẽ, một lần nữa, yêu cầu bạn phải luôn luôn biết những gì nó thay đổi để bạn có thể sử dụng địa chỉ mới cho kết nối từ xa.

Địa chỉ IP tĩnh và động

Ngược lại với địa chỉ IP tĩnh không thay đổi là một địa chỉ IP động, thay đổi. Một địa chỉ IP động chỉ là một địa chỉ thông thường giống như một IP tĩnh, nhưng nó không bị ràng buộc vĩnh viễn với bất kỳ thiết bị cụ thể nào. Thay vào đó, chúng được sử dụng trong một khoảng thời gian cụ thể và sau đó quay trở lại address pool (nhóm địa chỉ) để các thiết bị khác có thể sử dụng chúng.

Đây là một lý do khiến địa chỉ IP động rất hữu ích. Nếu ISP sử dụng địa chỉ IP tĩnh cho tất cả khách hàng của họ, điều đó có nghĩa là sẽ liên tục có nguồn cung cấp địa chỉ hạn chế cho khách hàng mới. Địa chỉ động cung cấp cách để sử dụng lại địa chỉ IP khi chúng không được sử dụng ở nơi khác, cho phép nhiều thiết bị hơn truy cập Internet so với bình thường.

Địa chỉ IP tĩnh giới hạn thời gian ngừng hoạt động. Khi địa chỉ động nhận được địa chỉ IP mới, bất kỳ người dùng nào được kết nối với địa chỉ hiện tại sẽ được khởi động từ kết nối, và phải đợi để tìm địa chỉ mới. Đây sẽ không phải là một việc khôn ngoan nếu máy chủ đang lưu trữ một trang web, một dịch vụ chia sẻ file, hoặc một game video trực tuyến. Tất cả đều thường yêu cầu các kết nối hoạt động liên tục.

Địa chỉ IP Public được gán cho các router của hầu hết người dùng gia đình và doanh nghiệp là địa chỉ IP động. Các công ty lớn hơn thường không kết nối với Internet thông qua địa chỉ IP động; thay vào đó, các công ty này có địa chỉ IP tĩnh không thay đổi được gán cho chúng.

Nhược điểm của việc sử dụng địa chỉ IP tĩnh

Những bất lợi lớn mà địa chỉ IP tĩnh mang lại so với địa chỉ động là bạn phải cấu hình các thiết bị thủ công. Các ví dụ được đưa ra ở trên liên quan đến một máy chủ web gia đình và các chương trình truy cập từ xa yêu cầu bạn không chỉ thiết lập thiết bị với địa chỉ IP, mà còn cấu hình đúng router để giao tiếp với địa chỉ cụ thể đó.

Điều này chắc chắn đòi hỏi nhiều thao tác hơn là việc chỉ cần cắm một router vào và cho phép nó đưa ra các địa chỉ IP động thông qua DHCP.

Hơn nữa, nếu bạn gán thiết bị của mình với địa chỉ IP, giả sử 192.168.1.110, nhưng sau đó bạn chuyển đến một mạng khác chỉ cung cấp các địa chỉ 10.X.X.X, bạn sẽ không thể kết nối với IP tĩnh của mình và thay vào đó sẽ phải cấu hình lại thiết bị để sử dụng DHCP (hoặc chọn một IP tĩnh hoạt động với mạng mới đó).

Bảo mật là một điểm yếu khác khi sử dụng địa chỉ IP tĩnh. Địa chỉ không bao giờ thay đổi cung cấp cho tin tặc một khoảng thời gian kéo dài để tìm lỗ hổng trong mạng của thiết bị. Việc sử dụng địa chỉ IP động thay đổi, ngược lại sẽ yêu cầu kẻ tấn công phải thay đổi cách giao tiếp với thiết bị.

Cách đặt địa chỉ IP tĩnh trong Windows

Các bước để định cấu hình địa chỉ IP tĩnh trong Windows khá giống nhau từ Windows 10 đến Windows XP. Vui lòng tham khảo bài viết: Cách gán địa chỉ IP tĩnh trong Windows 7, 8, 10, XP hoặc Vista để biết thêm thông tin chi tiết.

Một số router cho phép bạn “đặt trước” một địa chỉ IP cho các thiết bị cụ thể được kết nối với mạng. Điều này thường được thực hiện thông qua DHCP Reservation, và nó hoạt động bằng cách kết hợp địa chỉ IP với địa chỉ MAC, để mỗi lần thiết bị cụ thể yêu cầu địa chỉ IP, router sẽ gán cho nó địa chỉ mà bạn đã chọn để kết hợp với địa chỉ MAC đó.

Bạn có thể tìm hiểu thêm về việc sử dụng DHCP Reservation tại trang web của nhà sản xuất router.

Fake IP tĩnh với DNS Service động

Sử dụng một địa chỉ IP tĩnh cho mạng gia đình sẽ khiến bạn phải chi nhiều tiền hơn so với việc nhận một địa chỉ IP động thông thường. Thay vì trả tiền cho một địa chỉ tĩnh, bạn có thể sử dụng DNS Service động.

DNS Service động cho phép bạn liên kết địa chỉ IP động, thay đổi của mình với tên máy chủ không thay đổi. Dịch vụ này hơi giống với việc sở hữu địa chỉ IP tĩnh của riêng bạn, nhưng không mất thêm chi phí như những gì bạn đang trả cho IP động.

No-IP là một ví dụ về DNS Service động miễn phí. Bạn chỉ cần tải xuống ứng dụng cập nhật DNS, luôn chuyển hướng tên máy chủ mà bạn chọn để liên kết với địa chỉ IP hiện tại của bạn. Điều này có nghĩa là nếu bạn có địa chỉ IP động, bạn vẫn có thể truy cập mạng của mình bằng cùng một tên máy chủ.

Một DNS Service động rất hữu ích nếu bạn cần truy cập vào mạng gia đình của mình thông qua một chương trình truy cập từ xa nhưng không muốn chi trả quá nhiều tiền cho một địa chỉ IP tĩnh. Tương tự, bạn có thể lưu trữ trang web của riêng bạn tại nhà và sử dụng DNS động để đảm bảo khách truy cập của bạn luôn có quyền truy cập vào trang web đó.

ChangeIP.com và DNSdynamic.org là hai DNS Service động miễn phí bạn có thể xem xét.

Một số thông tin khác về địa chỉ IP tĩnh

Trong một mạng nội bộ, như trong nhà hoặc doanh nghiệp, nơi bạn sử dụng địa chỉ IP Private, hầu hết các thiết bị có thể được cấu hình cho DHCP và do đó sử dụng địa chỉ IP động.

Tuy nhiên, nếu DHCP không được kích hoạt và bạn đã cấu hình thông tin mạng của riêng mình, thì bạn đang sử dụng một địa chỉ IP tĩnh.

Xem thêm:

• Sử dụng địa chỉ IP tĩnh trong mạng
• Cách tìm địa chỉ IP cổng mặc định
• Đây là cách kiểm tra địa chỉ IP của bạn là tĩnh hay động