Có nhiều yếu tố quyết định số lượng con mà một loài động vật có thể đẻ ra.
Các "nhà vô địch" đẻ trong thế giới động vật
Có hàng triệu loài động vật trên hành tinh của chúng ta. Và để phù hợp với môi trường sống của chúng, mỗi loài lại có một chiến lược sinh sản riêng.
Thí dụ như các loài cá sống ở dưới nước sẽ cần ít năng lượng hơn để giải phóng trứng chưa thụ tinh nên có lợi thế hơn trong việc đẻ con và cũng có nhiều trứng hơn so với các loài động vật đẻ con.
Cá mặt trời đại dương (tên khoa học: Mola mola) có tới 300 triệu trứng cùng một lúc trong buồng trứng của chúng. Nhưng do trứng được thụ tinh bên ngoài cơ thể con cái nên không thể xác định được có bao nhiêu trứng trở thành con cái khỏe mạnh khi chúng được thả vào đại dương.
Về mặt số lượng trứng được thụ tinh trong một lần, ưu thế thuộc về các loài côn trùng.
Một số loài kiến, chẳng hạn như kiến lái xe châu Phi (tên khoa học: Dorylus wilverthi) trong một tháng có thể đẻ 3- 4 triệu trứng. Nhưng kiến chúa sẽ dựa vào số lượng con đực và con cái mà nó muốn đàn của mình sở hữu mà chỉ chọn một số trứng trong số đó để thụ tinh.
Trong số các loài chim, một trong những loài đẻ trứng nhiều nhất là gà gô xám (tên khoa học: Perdix perdix) với 22 trứng mỗi lứa.
Tuy nhiên cá ngựa mới là nhà vô địch về việc sinh con. Chúng có thể sinh tới 2.000 con non cùng một lúc.
Trong số những loài đẻ con trên cạn, rắn lục đuôi đỏ (tên khoa học: Bitis arietans) đứng đầu danh sách khi có thể đẻ 156 con rắn con trong một lần mang thai, và số này sẽ phát triển thành những cá thể khỏe mạnh.
Vì sao có loài đẻ nhiều, có loài đẻ ít?
Tuổi thọ là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến quy mô lứa đẻ. Những loài động vật có tuổi thọ ngắn, thường sẽ đẻ nhiều con cùng một lúc. Kathleen Cole, nhà ngư học tại Đại học Hawaii, cho biết, vòng đời ngắn khiến chúng phải nhanh chóng tạo dấu ấn của mình.
Ngược lại, những loài có tuổi thọ đặc biệt cao, như voi hoặc cá voi, thường chỉ đẻ 1 con mỗi lần.
Còn các loài như dơi, mang theo con non khi bay nên chúng thường chỉ có thể chăm sóc 1 con non tại một thời điểm.
Ngoài ra, một yếu tố quan trọng khác là việc sinh con hay đẻ trứng. Những loài đẻ con thường sẽ có ít con hơn vì con non cần nhiều nỗ lực hơn để phát triển.
Một yếu tố nữa là các loài động vật sống theo bầy đàn được bảo vệ tốt hơn nên có thể sinh nhiều con hơn những loài động vật sống đơn độc.
Tuy nhiên, luôn có những loài động vật đi ngược với xu hướng như thỏ và chuột nổi tiếng với lứa đẻ nhiều con, hay bọ hung, một loài đẻ trứng, lại chỉ đẻ được 3 trứng mỗi lần. Những sự kiện tiến hóa đơn lẻ như thế vẫn luôn là một điều bí ẩn mà khoa học vẫn đang tìm lời giải.