Giải mã bí ẩn ngọn núi lửa bẩn nhất thế giới phun ra bùn thối thay vì dung nham

Ngọn núi lửa Lusi thuộc đảo Java của Indonesia, đột ngột phun trào vào tháng 5/2006 khiến cả thế giới kinh ngạc và hoang mang bởi thay vì dung nham, nó lại phun ra bùn với mùi hôi rất kinh khủng. Cho tới nay, sau 11 năm, Lusi vẫn tiếp tục phun trào và lớp bùn của nó đã bao phủ toàn bộ khu vực trong bán kính 10km. Tại sao Lusi phun ra bùn thay dung nham và tại sao nó không dừng lại? Sau hơn một thập kỷ, bí ẩn này cuối cùng cũng đã được giải đáp.

• Siêu núi lửa nguy hiểm nhất Trái đất có thể "nổ" sớm gây ra vụ phun trào lớn nhất trong lịch sử
• NASA muốn xuyên thủng siêu núi lửa nguy hiểm thế giới để ngăn chặn một trận đại phun trào xảy ra và thu năng lượng
• Trái Đất sẽ lạnh đi khi núi lửa trên đảo Bali phun trào

Ngọn núi lửa này phun ra một dạng bùn trộn lưu huỳnh siêu bẩn. Lớp bùn này nhanh chóng bao phủ nhiều thị trấn, tất cả cư dân ở khu vực xung quanh đều phải di tản.

Theo các chuyên gia từ ĐH Oslo (Na-Uy), Lusi thực chất không phải một ngọn núi lửa đúng nghĩa. Nó có kết nối với Arjuno-Welirang - một ngọn núi lửa có hình chóp lân cận, và đây chính là nguyên nhân khiến Lusi phun trào không ngừng nghỉ trong suốt 11 năm qua.

Lớp trầm tích rất giàu chất hữu cơ ở bên dưới bị magma của Arjuno-Welirang “nung”, sản sinh ra một lượng lớn khí gas tích tụ theo thời gian ngay bên dưới Lusi. Khi áp lực đạt đỉnh, nó bùng nổ. Nhưng do địa điểm phun trào cách quá xa nguồn magma của Arjuno-Welirang, nên thay vì phun ra dung nham, Lusi phun ra bùn với mùi hôi khó chịu.

Có thời điểm, ngọn núi lửa này phun ra lượng bùn lên tới 180.000 mét khối mỗi ngày, đủ để lấp đầy 72 bể bơi dùng trong thi đấu Olympic. Lượng bùn mà Lusi phun ra đã nhấn chìm hơn 60.000 ngôi nhà, trong đó có trường hợp ngập sâu tới 40m.

Theo các nhà nghiên cứu, nguồn trầm tích bên dưới vẫn đang bị nung nóng, nên trong nhiều năm tới Lusi sẽ tiếp tục phun trào.

Tại Iceland, Bắc Mỹ... cũng tồn tại những ngọn núi lửa phun ra bùn nhưng chúng phun trào là do bùn bị nén và bị ép lên trên bề mặt - như kem đánh răng vậy. Còn Lusi lại có một phần thuộc về hệ thống thủy nhiệt địa chất - giống như các ống thủy nhiệt dưới đáy biển. Chính vì vậy, các vụ phun trào của nó mạnh hơn, và cực kỳ bẩn do có sự góp mặt của hơi nước.

Nghiên cứu được đăng trên tạp chí khoa học Geophysical Research.