Data Corruption là gì?

Khi ai đó thảo luận về việc bảo quản dữ liệu nhạy cảm, có lẽ bạn sẽ nghe thấy thuật ngữ “data corruption” được sử dụng một vài lần. Nhưng chính xác thì “data corruption” (hư hỏng dữ liệu) là gì và làm thế nào bạn có thể sửa các file của mình nếu gặp sự cố?

Hãy cùng Quantrimang.com tìm hiểu “data corruption” là gì và làm thế nào bạn có thể tránh được tình trạng mất dữ liệu.

Data corruption là gì?

Hãy tưởng tượng bạn làm việc trong một bệnh viện sử dụng tủ hồ sơ để lưu trữ thông tin chi tiết về bệnh nhân. Mỗi bệnh nhân có một hồ sơ chứa tất cả thông tin cá nhân và mỗi hồ sơ được đặt ở một vị trí nhất định trong ngăn kéo, chứa những cái tên thuộc một phạm vi cụ thể.

Bệnh viện này đặc biệt bận rộn, vì vậy các ngăn kéo liên tục được mở và đóng. Các hồ sơ được trích xuất thông tin, sau đó đặt lại đúng vị trí. Từ đó, bạn có thể tưởng tượng thông tin có thể bị xáo trộn như thế nào nếu sử dụng hệ thống này.

Một số sai sót có thể xảy ra, bao gồm:

• Khi mọi người loại bỏ và thay thế phần bìa hồ sơ, các giấy tờ cá nhân bên trong được đặt không theo thứ tự, bị hỏng hoặc thậm chí bị mất hoàn toàn.
• Khi chuyển một hồ sơ từ bệnh viện này sang bệnh viện khác, một số giấy tờ có thể bị mất.
• Một bác sĩ có thể điền sai đơn thuốc và đưa thông tin không chính xác vào hồ sơ.
• Một bác sĩ có thể mang một hồ sơ về nhà để nghiên cứu và quên mang trả lại. Hoặc nếu hồ sơ có được trả lại, tất cả các giấy tờ bên trong cũng được sắp xếp theo thứ tự không chính xác.
• Bệnh nhân tên Tony Smith có thể có thông tin chi tiết bị xáo trộn nhầm với một bệnh nhân khác có cùng tên, vì vậy hồ sơ của Tony Smith, có chứa thông tin của hai người không liên quan.
• Một ngăn kéo có thể bị kẹt, vì vậy không thể truy cập dữ liệu của mọi bệnh nhân có tên từ J đến L.
• Trong trường hợp xấu nhất, những kẻ phá hoại hoặc thiên tai có thể phá hủy toàn bộ tủ hồ sơ này!

Mặc dù ổ cứng không phải là một tủ hồ sơ, nhưng nó cũng lưu trữ thông tin và dữ liệu tương tự như ví dụ trên. Ổ cứng lưu trữ dữ liệu dưới dạng các khu vực từ hóa hoặc khử từ, tương ứng với giá trị là 1 hoặc 0. Đó chính là những gì tạo nên mã nhị phân!

Một file bị hỏng, bị lỗi corrupt là gì?

Khi một file bị hỏng, nó cũng giống như hồ sơ bị phá hủy trong ví dụ trên. Khi các bác sĩ xáo trộn, làm hỏng hoặc mất các trang trong một hồ sơ, hồ sơ về bệnh nhân đó sẽ không thể đọc được nữa.

Tương tự như vậy, data corruption là trường hợp xảy ra khi dữ liệu của một file bị xáo trộn, tức là các giá trị 1 và 0 tạo nên file bị làm rối tung, dẫn tới làm hỏng tính toàn vẹn của file.

Ví dụ, nếu mở một tài liệu văn bản bị lỗi corrupt, bạn có thể thấy các ký tự ASCII kỳ lạ trong tài liệu. Nếu file bị hỏng nghiêm trọng, máy tính thậm chí còn hoàn toàn không thể mở được nó. Thay vào đó, một thông báo lỗi cho biết máy không thể đọc file sẽ được hiển thị.

Nguyên nhân gây ra data corruption là gì?

Dữ liệu có thể bị hỏng trong khi ghi, chỉnh sửa hoặc chuyển sang ổ khác. Khi một chương trình ghi dữ liệu không chính xác hoặc khi một yếu tố nào đó làm gián đoạn quá trình ghi, dữ liệu có thể trở nên lộn xộn và làm file bị hỏng.

Virus cũng có thể làm hỏng file. Thông thường, virus được sử dụng có chủ ý để làm hỏng các file hệ thống thiết yếu. Bằng cách làm hỏng một vài file quan trọng trong hệ điều hành, virus có thể khiến máy tính không thể khởi động chính xác.

Ổ cứng chứa một đĩa quay được gọi là platter, nơi nó lưu trữ tất cả những giá trị 1 và 0 tạo nên các file. Đôi khi, các bộ phận của ổ cứng bị “khóa” do lỗi phần mềm, được gọi là soft bad sector. Điều này ngăn chặn quyền truy cập vào dữ liệu trong sector đó. Bạn có thể sửa chữa các soft bad sector đó bằng cách quét ổ đĩa.

Thật không may, bạn có thể làm hỏng ổ đĩa thông qua việc tác động mang tính phá hủy hoặc để ổ đĩa quá nóng. Điều này tạo ra một hard bad sector, tức là một sector của ổ đĩa vĩnh viễn không thể đọc được nữa, đồng nghĩa với việc dữ liệu trong sector đó cũng bị phá hủy.

Ngay cả khi bạn “chăm sóc” tốt cho ổ đĩa của mình và cài đặt một chương trình diệt virus đáng tin cậy, ổ cứng cũng là thiết bị cơ học tự xuống cấp dần theo thời gian. Như vậy, các ổ đĩa cũ sẽ từ từ phân rã và làm hỏng dữ liệu khi tuổi đời của nó tăng lên.

Cách kiểm tra sức khỏe ổ cứng

Nếu bạn muốn theo dõi sức khỏe của ổ cứng, bạn có thể phân tích nó bằng các công cụ đặc biệt. Các công cụ này kiểm tra S.M.A.R.T. của ổ cứng (Self-Monitoring, Analysis, and Reporting Technology).

Ổ cứng có thể tự theo dõi sức khỏe và thông báo cho máy tính nếu có vấn đề phát sinh, nhưng bạn có thể kiểm tra ổ cứng để xem có gì không ổn không. Bằng cách đó, bạn có thể chuẩn bị cho tình huống tồi tệ nhất trước khi nó thực sự xảy ra.

Cách khắc phục ổ cứng bị hỏng

Sửa ổ cứng bằng Windows

Đối với máy tính chạy hệ điều hành Windows, hãy sử dụng lệnh Checkdisk để quét lỗi ổ cứng.

Cảnh báo: Việc kiểm tra ổ đĩa theo cách này có thể mất vài giờ (thậm chí là cả ngày) để hoàn thành, vì vậy hãy chắc chắn rằng bạn không sử dụng máy tính trong thời gian thực hiện công việc này.

Sửa ổ cứng bằng macOS

Nếu sử dụng macOS, bạn có thể thực hiện hành động tương tự bằng cách nhấp vào nút menu của Apple, sau đó khởi động lại. Giữ phím Command + R cho đến khi logo Apple xuất hiện. Chọn Disk Utility, sau đó chọn Continue. Trong View, nhấp vào Show All Devices, chọn ổ đĩa, sau đó bấm vào nút First Aid (trông giống như hình ống nghe).

Hệ điều hành sau đó sẽ quét ổ đĩa và cố gắng khắc phục mọi lỗi mà nó tìm thấy.

Trích xuất dữ liệu từ một ổ đĩa không thể phục hồi

Nếu bạn đã cố gắng hết sức để khắc phục tình trạng corruption, nhưng dường như không có tác dụng gì, bạn có thể khôi phục bằng cách thực hiện format ổ cứng. Thủ thuật này sẽ xóa phần dữ liệu bị hỏng và refresh PC trở lại bình thường, nhưng lưu ý là nếu format toàn bộ, bạn sẽ mất hết dữ liệu.

Rất may, có nhiều cách để lưu dữ liệu, chẳng hạn như chuyển dữ liệu sang ổ cứng khác, để giữ bản sao của các file trước khi xóa. Phương pháp này yêu cầu kết nối ổ đĩa bị hỏng với ổ đĩa “khỏe mạnh”, sau đó yêu cầu ổ đĩa “khỏe mạnh” sao chép các file trên đó.

Bạn cũng có thể sử dụng các công cụ khôi phục dữ liệu để “cứu” một số file trước khi tiến hành format. Tỷ lệ thành công phụ thuộc vào mức độ corrupt nghiêm trọng đến đâu, nhưng hy vọng, bạn sẽ có thể khôi phục một số file trước khi xóa!

Tham khảo bài viết: Cách format lại ổ cứng ngoài không làm mất dữ liệu nếu cần.

Tầm quan trọng của các bản sao lưu đối với data corruption

Tất nhiên, sẽ rất tuyệt vời nếu bạn thường xuyên sao lưu dữ liệu của mình. Bạn không cần lưu trữ toàn bộ dữ liệu trên máy tính, mà chỉ những tài liệu nhạy cảm, sẽ gây thiệt hại lớn nếu chúng biến mất vĩnh viễn.

Nếu bạn muốn tạo một bản sao lưu các file của mình, có nhiều phương thức sao lưu khác nhau có sẵn để lựa chọn. Tham khảo bài viết: Toàn tập cách sử dụng tất cả công cụ sao lưu và khôi phục trên Windows 10 để biết thêm chi tiết!

Data corruption có thể làm hỏng nghiêm trọng các file quan trọng. Đó là lý do tại sao việc giữ các bản sao lưu và xử lý ổ cứng một cách cẩn thận để tránh mất những file và thư mục không thể thay thế rất quan trọng.

Nếu muốn bảo vệ dữ liệu hiệu quả hơn nữa, hãy nắm rõ những dấu hiệu cho biết cần thay thế ổ cứng!