Chikungunya virus là gì? Những điều cần biết về bệnh Chikungunya đang lây lan toàn cầu

Bệnh Chikungunya là một loại virus lây truyền qua vết muỗi đốt. Dưới đây là những điều bạn cần biết về dịch Chikungunya đang bùng phát tại Trung Quốc và gây lo ngại trên thế giới.

Virus Chikungunya là gì?

Sốt Chikungunya (CHIKV) là một loại vi-rút lây truyền sang người qua vết muỗi đốt — cụ thể là qua muỗi Aedes aegypti và muỗi Aedes albopictus. Nhiễm Chikungunya xảy ra khi muỗi mang vi-rút đốt người. Vi-rút không lây truyền từ người sang người qua tiếp xúc cơ thể hoặc nước bọt, mặc dù có thể lây truyền qua đường máu.

Vi-rút này gây ra các triệu chứng như sốt và đau khớp, có thể trở nên nghiêm trọng. Cái tên Chikungunya có nghĩa là "cúi gập" do chứng đau khớp mà căn bệnh này gây ra. Hiện chưa có thuốc để điều trị bệnh Chikungunya. Việc điều trị tập trung vào việc kiểm soát các triệu chứng. Hầu hết mọi người đều khỏi bệnh trong khoảng một tuần, nhưng một số người lại bị đau khớp kéo dài.

Những ai đi du lịch đến các khu vực đang có dịch Chikungunya đang hoạt động nên hết sức thận trọng trong việc tránh bị muỗi đốt. Điều đặc biệt quan trọng là tránh bị muỗi đốt thêm trong khoảng một tuần sau khi bạn đã nhiễm vi-rút. Điều này là do một con muỗi chưa bị nhiễm virus có thể đốt bạn, rồi bị nhiễm bệnh, làm lây lan vi-rút hơn nữa.

Độ phổ biến của bệnh Chikungunya

Các chuyên gia tin rằng số ca bệnh chưa được báo cáo đầy đủ vì triệu chứng của nó tương tự như các bệnh khác. Trước đây chỉ có ở Châu Phi và Châu Á, virus này hiện đã lan rộng ra toàn cầu, ảnh hưởng đến hơn 110 quốc gia trên toàn thế giới.

Bệnh sốt xuất huyết và sốt Chikungunya có phải là một không?

Không, chúng không phải là cùng một loại virus. Nhưng cùng một loài muỗi lại truyền cả hai bệnh. Sốt xuất huyết cũng có các triệu chứng tương tự như sốt chikungunya. Zika là một loại virus khác có các triệu chứng và cách lây truyền tương tự. Vì lý do này, bác sĩ chuyên khóa có thể nghi ngờ cả ba loại virus nếu người bệnh xuất hiện một số triệu chứng cụ thể và gần đây đã đi du lịch nước ngoài.

Triệu chứng và nguyên nhân gây bệnh Chikungunya

Dấu hiệu nhiễm virus Chikungunya

Các triệu chứng của bệnh sốt chikungunya thường xuất hiện từ ba đến bảy ngày sau khi bị muỗi nhiễm bệnh đốt, mặc dù một số người có triệu chứng sớm nhất là hai ngày hoặc lâu nhất là 12 ngày sau khi bị muỗi đốt.

Sốt, đau khớp là những triệu chứng phổ biến nhất của virus chikungunya. Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng có thể khác nhau tùy thuộc vào từng người. Nhiều người cảm thấy đau khớp dữ dội. Sốt thường bắt đầu đột ngột. Một số người có thể có các triệu chứng nhẹ đến mức họ nhầm lẫn virus với một bệnh khác hoặc không đến gặp bác sĩ.

Các triệu chứng khác có thể bao gồm:

• Đau đầu.
• Đau cơ.
• Sưng khớp.
• Phát ban.
• Mệt mỏi.
• Buồn nôn.

Hầu hết mọi người gặp các triệu chứng trong khoảng một tuần và hồi phục hoàn toàn. Tuy nhiên, một số người bị đau khớp mãn tính sau khi hồi phục.

Nguyên nhân gây bệnh sốt Chikungunya là gì?

Virus Chikungunya lây lan qua vết muỗi đốt, không lây từ người sang người qua dịch cơ thể hoặc tiếp xúc. Điều này có nghĩa là nếu bị sốt chikungunya, bạn sẽ không lây bệnh cho người chăm sóc hoặc thành viên gia đình.

Hiện đã có báo cáo về việc nhân viên y tế bị nhiễm virus sau khi tiếp xúc với máu của người bị nhiễm bệnh. Điều này có nghĩa là việc lây truyền qua máu là có thể, nhưng hiếm gặp.

Ai có khả năng mắc bệnh sốt Chikungunya cao nhất?

Bạn có khả năng nhiễm virus Chikungunya cao nhất nếu đi du lịch đến một quốc gia đang có dịch hoặc đã biết có ca lây truyền bệnh.  Vì thế, trước khi đi du lịch, hãy tìm hiểu thông tin về vùng sắp đến và tới bệnh viện thăm khám để xem bạn có nguy cơ mắc bệnh sốt chikungunya trong chuyến đi của mình hay không.

Phụ nữ mang thai nhiễm virus Chikungunya không lây truyền virus cho thai nhi. Hiện cũng không có bằng chứng nào cho thấy virus lây lan sang trẻ sơ sinh qua sữa mẹ. Tuy nhiên, phụ nữ đang mang thai và gần đến ngày sinh nên tránh đi du lịch đến các quốc gia có ca nhiễm bệnh đã biết vì virus có thể lây truyền sang con khi sinh.

Bệnh sốt Chikungunya được điều trị như thế nào?

Về cơ bản, việc điều trị tập trung vào việc kiểm soát các triệu chứng của người bệnh. Cụ thể bao gồm:

• Uống nhiều nước.
• Nghỉ ngơi nhiều.
• Uống acetaminophen để giảm đau. Không dùng thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) hoặc aspirin cho đến khi bác sĩ chẩn đoán.

Hầu hết mọi người đều cảm thấy khỏe hơn trong vòng một tuần kể từ khi có triệu chứng đầu tiên. Tuy nhiên, một số người cho biết tình trạng đau khớp kéo dài trong vài tháng hoặc vài năm. Hầu hết các bằng chứng cho thấy một khi đã mắc bệnh sốt chikungunya, bạn sẽ không bị tái phát vì cơ thể đã hình thành khả năng miễn dịch với vi-rút.

Có cách chữa khỏi bệnh sốt chikungunya không?

Không, bệnh sốt chikungunya chưa có cách chữa khỏi, nhưng bệnh chỉ là tạm thời. Tuy nhiên, bạn có thể phòng ngừa bằng cách tiêm vắc-xin, tránh muỗi đốt và đặc biệt thận trọng khi đi du lịch đến những khu vực thường xuyên bùng phát dịch sốt chikungunya.