Từ láy là gì? Khái niệm từ ghép và từ láy khác nhau như thế nào? Hãy cùng nhau tìm hiểu nhé!
Tiếng Việt giàu và đẹp bởi nó thể hiện bản sắc, đời sống dân tộc Việt Nam. Khi học tiếng Việt, ngoài bảng chữ cái, các dấu, bạn cũng cần biết cách ghép vần để đặt câu cho đúng.
Một khi đã thành thạo ghép vần, bạn sẽ biết thêm về từ láy và từ ghép trong tiếng Việt. Đây là hai thành phần quan trọng, tạo nên sự độc đáo của văn phong. Nếu biết sử dụng từ ghép, từ láy hợp lý, bạn có thể sáng tác thơ ấn tượng hay bài văn khiến người khác phải nhớ mãi.
Ở bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau đi sâu tìm hiểu về từ ghép và từ láy trong Tiếng Việt, bao gồm cả sự khác nhau giữa chúng.
Từ láy là gì?
Từ láy là từ được cấu tạo từ hai tiếng, được tạo nên bởi các tiếng giống nhau về âm, về vần hoặc cả âm và vần. Trong đó có thể có 1 tiếng có nghĩa hoặc tất cả các tiếng đều không có nghĩa, khi đó 2 từ được ghép với nhau tạo nên một từ có nghĩa.
Ví dụ: xanh xanh, lung linh, long lanh…
Tác dụng của từ láy
- Các từ láy tượng thanh, tượng hình tạo gợi hình ảnh cho câu văn.
- Được sử dụng để miêu tả, nhấn mạnh vẻ đẹp của phong cảnh, hình dáng của sự vật hay làm nổi bật hiện tượng nào đó.
- Từ láy được sử dụng để diễn tả cảm xúc, tâm trạng, âm thanh,…của con người, động vật và hiện tượng trong cuộc sống.
- Giúp câu văn có điểm nhấn, người nghe/đọc chú ý hơn đến sự vật, sự việc mà người viết muốn truyền tải.
Phân loại từ láy
Dựa vào cấu trúc, cấu tạo giống nhau của các bộ phận thì từ láy được chia thành hai loại chính là từ láy toàn bộ và từ láy bộ phận.
Từ láy toàn bộ
Là loại từ được láy giống nhau cả phần âm, vần, dấu câu.
Ví dụ: xanh xanh, luôn luôn, ào ào...
Đôi khi để nhấn mạnh và tạo sự tinh tế hài hòa về âm thanh, một số từ còn được thay đổi phụ âm cuối hoặc thanh điệu.
Ví dụ: Thoang thoảng, lanh lảnh, ngoan ngoãn.
Từ láy bộ phận
Là loại từ được láy giống phần âm hoặc phần vần, dấu câu có thể giống hoặc khác tùy vào cách người dùng muốn:
Láy âm: Là những từ có phần âm lặp lại nhau.
Ví dụ: Mênh mông, miên man, xinh xắn, ngơ ngác, mếu máo…
Láy vần: Là những từ có phần vần lặp lại nhau.
Ví dụ: Chênh vênh, liêu xiêu, lao xao...
Từ láy bộ phận thường được sử dụng nhiều hơn từ láy toàn bộ vì dễ phối vần và âm.
Cách phân biệt từ ghép và từ láy
Từ ghép là loại từ gồm hai tiếng trở lên tạo thành và có nghĩa.
Có 3 cách để phân biệt từ láy và từ ghép.
Cách 1: Láy âm là từ ghép nghĩa
Một trong 2 từ là từ Hán Việt. Nếu một trong hai từ thuộc từ Hán Việt thì đó chính là ghép chứ không phải từ láy.
Ví dụ như từ “Tử tế” thì “tử” là từ Hán Việt, cho dù nó láy âm đầu nhưng vẫn được xác định là từ ghép.
Cách 2: Nghĩa của các từ tạo thành.
- Từ mà hai âm tiết đều có nghĩa cụ thể thì không thể là từ láy, đó là từ ghép.
Ví dụ: máu mủ, trai trẻ, che chắn…
- Ngược lại, nếu chỉ một tiếng có ý nghĩa thì đó là láy âm.
Ví dụ: lảm nhảm, lạnh lùng…
Cách 3: Nếu hai tiếng trong từ có thể đảo trật tự thì đó là từ ghép.
Khi chúng ta đảo trật tự từ các tiếng trong một từ được thì đó chính là từ ghép. Bởi vì, láy âm nhìn chung là không đảo được trật tự từ.
Ví dụ: mờ mịt/mịt mờ, thẫn thờ/thờ thẫn…
Tiêu chí | Từ ghép | Từ láy |
Cấu tạo | Ghép các tiếng có nghĩa | Có thể có tiếng không mang nghĩa |
Mục đích | Mở rộng nghĩa, tạo khái niệm | Tăng biểu cảm, gợi hình, gợi cảm |
Ví dụ | học sinh, xe đạp, hoa sen | lấp lánh, líu lo, xinh xinh |
Nghĩa từng tiếng | Đều có thể hiểu riêng lẻ | Có thể không hiểu nếu tách riêng |
Hy vọng, qua bài viết trên bạn đã biết được từ láy là gì, từ láy khác từ ghép như thế nào để từ đó biết cách dùng đúng.