Chuyển động cơ học là gì?

Mời các bạn cùng tìm hiểu chuyển động cơ học là gì, cách nhận biết một vật chuyển động hay đứng yên, tính tương đối của chuyển động và đứng yên, trong bài dưới đây.

Chuyển động cơ học là gì?

Chuyển động cơ học là một khía cạnh của vật lý học, được sử dụng để mô tả các hiện tượng liên quan đến sự chuyển động của các vật thể trong không gian. Nó bao gồm các khái niệm cơ bản như vận tốc, động lực, lực hấp dẫn và động lực máy.

Chuyển động cơ học cũng được sử dụng để mô tả các hiện tượng hệ thống vật lý như sóng, gia tốc và tia xạ. Nó cũng được sử dụng trong nhiều ngành như kỹ thuật, công nghệ và các lĩnh vực khác để giải quyết các vấn đề liên quan đến chuyển động của các vật thể.

Ví dụ:

• Chuyển động của máy bay trên bầu trời.
• Chuyển động của tàu trên biển.

Cách xác định một vật chuyển động hay đứng yên

Làm thế nào để biết một vật chuyển động?

Một vật được coi là đang chuyển động khi vị trí của vật so với vật mốc thay đổi theo thời gian thì vật chuyển động so với vật mốc.

Có nhiều cách khác nhau đề nhận biết một vật chuyển động hay không. Trong Vật lý học, để nhận biết một vật chuyển động người ta dựa vào vị trí của vật đó so với vật khác được chọn làm mốc, gọi là vật mốc. Nếu vị trí của vật thay đổi so với vật mốc theo thời gian thì vật chuyển động so với vật mốc.

Ví dụ:

Để nhận biết một ô tô trên đường có chuyển động không, ta có thể so sánh vị trí của ô tô so với cây cột điện bên đường hoặc so với cây cối bên đường. Nếu theo thời gian, vị trí của ô tô thay đổi so với cây cột điện thì ô tô chuyển động.

Để xác định xem một vật có chuyển động hay không, ta có thể sử dụng một số phương pháp sau:

• Qua mắt nhìn: Nếu một vật dường như đang di chuyển trong không gian, ta có thể coi nó đang chuyển động.
• Sử dụng các thiết bị đo lường: Ta có thể sử dụng các thiết bị đo lường như đồng hồ, giảm tốc độ hoặc máy đo vận tốc để xác định tốc độ của một vật. Nếu tốc độ không bằng không, ta có thể coi nó đang chuyển động.
• Sử dụng các điều kiện khác: Ta cũng có thể xác định xem một vật có chuyển động hay không bằng cách xem xét các yếu tố khác như lực tác động, sự thay đổi vị trí của vật trong không gian hoặc sự thay đổi trạng thái của vật (ví dụ, nếu một vật đang rơi xuống từ một cao độ, ta có thể coi nó đang chuyển động).

Làm thế nào để biết một vật đứng yên?

Một vật được coi là đứng yên khi vị trí của vật so với vật mốc không thay đổi theo thời gian thì vật đứng yên so với vật mốc.

Để nhận biết một vật chuyển động người ta dựa vào vị trí của vật đó so với vật khác được chọn làm mốc, gọi là vật mốc. Nếu vị trí của vật không thay đổi so với vật mốc thì vật đứng yên so với vật mốc.

Có thể chọn bất kì một vật nào làm vật mốc. Thường người ta chọn Trái Đất và các vật gắn với Trái Đất như nhà cửa, cây cối, cột cây số…làm vật mốc.

Ví dụ:

Để nhận biết một người bên đường có chuyển động không, ta có thể so sánh vị trí của người đó so với cây cột điện bên đường hoặc so với cây cối bên đường. Nếu theo thời gian, vị trí của người đó không thay đổi so với cây cột điện người đó đang đứng yên.

Vì sao chuyển động và đứng yên có tính tương đối?

Chuyển động và đứng yên có tính tương đối tùy thuộc vào vật được chọn làm mốc. Một vật có thể là chuyển động so với vật này nhưng lại là đứng yên so với vật khác.

Ví dụ:

Người lái xe ngồi trên ô tô là đứng yên so với ô tô (so với ghế trên xe ô tô hoặc so với người ngồi cùng xe) vì vị trí của họ không thay đổi theo thời gian so với xe tô tô.

Nhưng người lái xe lại là chuyển động so với cây cối bên đường vì vị trí của họ thay đổi so với cây cối bên đường theo thời gian.

Ví dụ: So với nhà ga thì hành khách trên tàu đang chuyển động (chuyển động cùng với tàu) vì vị trí của hành khách so với nhà ga thay đổi theo thời gian.

Nhưng so với toa tàu thì hành khách trên tàu đang đứng yên vì vị trí của hành khách không thay đổi theo thời gian so với toa tàu.

Các dạng chuyển động thường gặp

Đường mà vật chuyển động vạch ra gọi là quỹ đạo chuyển động. Tùy theo hình dạng quỹ đạo, ta có hai dạng chuyển động thường gặp là:

• Chuyển động thẳng: là chuyển động có quỹ đạo là đường thẳng.
• Chuyển động cong: là chuyển động có quỹ đạo là đường cong.

Hy vọng bài viết trên đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về chuyển động cơ học, các xác định một vật chuyển động hay đứng yên.

• Hai lực cân bằng là gì?
• Gia tốc là gì? Công thức tính gia tốc