Những sự thật thú vị về Pi có thể bạn chưa biết

Bạn thực sự biết bao nhiêu về số pi? Dưới đây là những sự thật về số pi mà giáo viên dạy Toán thường ít khi tiết lộ cho bạn biết.

Chắc chắn, bạn đã nghe về nó trong lớp toán—có khả năng là chia sẻ một hoặc hai câu chuyện cười về số pi—nhưng con số nổi tiếng này có một lịch sử hấp dẫn đến mức nó thậm chí còn có ngày lễ riêng. Hàng năm vào ngày 14 tháng 3, những người đam mê toán học trên toàn thế giới kỷ niệm Ngày số Pi—một ngày dành riêng cho số vô hạn, vô tỷ bắt đầu bằng 3,14. Và một trong những cách tốt nhất để kỷ niệm ngày này là tìm hiểu, chia sẻ những sự thật thú vị, vui nhộn nhất về số pi!

Điều gì khiến pi trở nên đặc biệt? Hãy cùng nhau đi sâu vào một số sự thật đáng ngạc nhiên nhất về pi—lịch sử, sự kỳ quặc và lý do tại sao nó vẫn tiếp tục thu hút nhà toán học và những trí óc tò mò.

Pi là một phần của thần thoại Ai Cập

Người Ai Cập tin rằng các kim tự tháp Giza giống như những kỳ quan toán học, được xây dựng dựa trên các nguyên tắc của pi. Sự thật thú vị về mối liên hệ pi này là gì? Vâng, hãy tưởng tượng điều này: Chiều cao của mỗi kim tự tháp trùng với chu vi của đáy, giống như rãnh giữa bán kính của một vòng tròn và chu vi của nó. Không có gì ngạc nhiên khi các kim tự tháp là một trong bảy kỳ quan của thế giới!

Con người đã sử dụng pi trong hàng ngàn năm

Pi (chữ cái Hy Lạp π, phát âm giống từ “pie”) là tỷ lệ giữa chu vi của bất kỳ hình tròn nào với đường kính của hình tròn đó, theo giải thích của giáo viên toán học Steven Bogart trên tạp chí Scientific American. Nó bằng khoảng 3,14. Bất kể kích thước của hình tròn là bao nhiêu, chu vi sẽ luôn lớn hơn đường kính 3,14 lần. Hơn 4.000 năm trước, người Ai Cập cổ đại và người Babylon đã tìm ra hằng số này và sử dụng nó để tính toán. Vào thế kỷ 18, các nhà toán học đã đặt tên cho con số này là “pi”.

Các chuyên gia biết một số mẹo để ghi nhớ số pi

Làm sao mà một người có thể ghi nhớ một chuỗi 100.000 số ngẫu nhiên? Hầu hết những người giữ kỷ lục (hoặc chỉ là những người đam mê) đều sử dụng kỹ thuật liên tưởng. Họ gom các nhóm số nhỏ lại với nhau và ghi nhớ chúng: 14, rồi 15, rồi 92, rồi 65, v.v. Hoặc họ có thể coi mỗi bộ chín chữ số như một số điện thoại và ghi nhớ chúng theo cách đó.

Một chiến lược khác là ghép từng chữ số hoặc nhóm nhỏ với một từ, sau đó tạo ra một câu chuyện từ những từ đó. Một phương pháp khác là hình dung không gian, trong đó bạn hình dung ra một địa điểm quen thuộc, rồi gán từng số cho các vị trí khác nhau tại địa điểm đó. Để nhớ lại chúng, bạn hãy đi bộ trong không gian và nhìn thấy các con số khi bạn đi qua.

Givenchy bán một loại nước hoa nam có tên Pi

Đây có thể là một trong những sự thật thú vị nhất về số pi: Nhà sản xuất nước hoa xa xỉ của Pháp này có một loại nước hoa nam có tên Pi. Trang web mô tả nó là "một loại nước hoa thơm mùi gỗ và hấp dẫn dành cho người đàn ông muốn vượt qua giới hạn của chính mình".

Một phép tính pi đã thống trị trong gần 1.000 năm

Zu Chongzhi là một nhà toán học và thiên văn học ở Trung Quốc vào thế kỷ thứ 5. Ông đã giải mã pi, đóng chặt nó xuống còn bảy chữ số thập phân ngọt ngào—nằm giữa 3,1415926 và 3,1415927. Phép tính này đã giữ danh hiệu chính xác nhất thế giới trong suốt 1.000 năm, thống trị tuyệt đối cho đến thế kỷ 14.

Pi Day là một ngày lễ tương đối mới

Vào năm 1988, Larry Shaw của bảo tàng khoa học Exploratorium ở San Francisco bắt đầu coi ngày 14 tháng 3 là Ngày Pi. Ngày 14 tháng 3 cũng là ngày sinh của Albert Einstein. Đến năm 2009, lễ kỷ niệm đã phát triển lớn đến mức Quốc hội thông qua một nghị quyết để chính thức chỉ định ngày này. Nghị quyết nêu rõ: “Hạ viện ủng hộ việc chỉ định ‘Ngày Pi’ và lễ kỷ niệm này trên toàn thế giới… khuyến khích các trường học và nhà giáo dục kỷ niệm ngày này bằng các hoạt động phù hợp để dạy học sinh về số pi và thu hút các em vào việc nghiên cứu toán học”. Vào năm 2010, Ngày Pi đã có Google Doodle riêng.

Pi là một con số không bao giờ kết thúc

Một trong những sự thật nổi tiếng nhất (nhưng vẫn gây kinh ngạc) về pi là nó là một số vô tỷ. Nó không thể được biểu thị dưới dạng phân số, không kết thúc bằng một mẫu lặp lại (như biểu thức thập phân 1/3, 0,33333 …, trong đó số ba lặp lại mãi mãi), và nó không kết thúc sau một số chữ số thập phân nhất định (như 3/4 hoặc .75). Cho đến nay, pi đã được tính đến 100 nghìn tỷ chữ số, nhờ Google Cloud.