Tìm hiểu về bản chất của tính năng Wake-On-LAN

Quản Trị Mạng - Wake-On-LAN (thường gọi là WOL) là khái niệm cơ bản về việc bật hoặc khởi động máy tính từ xa mà không phải nhấn nút Power như thường lệ. Trong bài viết này chúng ta cùng tìm hiểu về cách hoạt động của Wake-on-LAN và cách kích hoạt nó.

Wake On LAN là gì?

Về bản chất, Wake On LAN là 1 giao thức chuẩn công nghệp, được sử dụng để khởi động hệ thống máy tính ở chế độ tiêu thụ năng lượng vô cùng thấp – Low Power Mode từ xa. Khái niệm về low power mode này chúng ta có thể hiểu nôm na là máy tính ở trong trạng thái tắt hoàn toàn, nhưng vẫn đang truy cập đến nguồn điện. Giao thức này cũng cho phép bổ sung thêm tính năng Wake-on-Wireless-LAN.

Điều này rất hữu ích nếu bạn muốn truy cập máy tính từ xa vì bất kỳ mục đích gì: Nó cho phép duy trì quyền truy cập đến file, ứng dụng, trong khi máy tính được giữ ở trạng thái năng lượng thấp (tiết kiệm tiền, điện). Nếu sử dụng phần mềm VNC hoặc TeamViewer thường xuyên, hoặc quản lý máy chủ dữ liệu, game thì bật Wake-on-LAN sẽ tiện lợi hơn rất nhiều.

WOL phụ thuộc vào 2 yếu tố chính: mainboard (bo mạch chủ) và network card (card mạng). Cụ thể hơn, mainboard của bạn phải được kết nối với bộ nguồn ATX tương thích, card mạng hoặc wireless cũng phải hỗ trợ tính năng này. Vì WOL được thiết lập qua BIOS hoặc firmware của card mạng, nên chúng ta không phải sử dụng bất cứ phần mềm nào khác để kích hoạt và cấu hình. Tuy nhiên, các bạn không cần phải lo lắng vì hầu hết các mẫu máy tính, mainboard ngày nay đều đã được tích hợp sẵn khả năng này, thậm chí với những mẫu mainboard chuyên dụng, chúng ta còn có thể thiết lập giờ tự động bật và tắt máy.

Còn nếu bạn phải mua thêm card mạng trong trường hợp mainboard không có thành phần tích hợp sẵn, thì hãy tìm hiểu đầy đủ về tính năng hỗ trợ WOL.

Cơ chế hoạt động của WOL?

Những máy tính có Wake-on-LAN được bật sẽ đợi một gói tin có chứa địa chỉ MAC của card mạng, gọi là Magic Packet gửi đến. Các gói Magic Packet này được gửi đi bởi những phần mềm chuyên dụng, được làm riêng cho từng nền tảng hoặc được gửi bởi thiết bị router hay các website dựa trên Internet. Các cổng – port điển hình được sử dụng cho những gói Magic Packet này là UDP 7 và 9. Vì máy tính chủ động đợi gói tin, điện năng sẽ phải được cấp cho card mạng, khiến pin laptop giảm nhanh hơn, vì thế nếu cần tiết kiệm pin mà không dùng WOL thì bạn nên tạm thời tắt nó đi.

Magic packet thường xuyên được gửi qua toàn bộ hệ thống mạng và bao gồm đầy đủ thông tin về subnet, địa chỉ broadcast mạng, địa chỉ Mac của card mạng trên máy tính mục tiêu. Ảnh chụp màn hình trên là kết quả lấy được từ gói magic packet bằng một công cụ packet sniffer, điều này có thể đặt ra những nghi ngại cho người dùng khi sử dụng WOL trên mạng không an toàn hoặc trên Internet, nhưng với mạng gia đình thông thường, bạn có thể sử dụng mà không cần lo lắng. Nhiều hãng sản xuất mainboard nổi tiếng thường tích hợp thêm một số công cụ hỗ trợ đi kèm với WOL để đáp ứng nhu cầu của người dùng tùy từng hoàn cảnh cụ thể.

Kích hoạt WOL trên Windows

Để sử dụng Wake-on-LAN bạn phải bật nó ở vài nơi - thường là BIOS và trong Windows. Hãy bắt đầu với BIOS.

Với BIOS:

• Hướng dẫn vào BIOS trên các dòng máy tính khác nhau

Hầu hết các mẫu mainboard hiện nay đều có sẵn phần tùy chọn WOL trong BIOS. Trong khi khởi động, các bạn nhấn phím Escape, F2, hoặc Delete để truy cập BIOS, sau đó tìm trong phần Power Management hay Advanced Options hoặc tương tự:

Ảnh chụp màn hình trên được lấy từ máy laptop HP, tùy chọn WOL ở bên dưới mục After AC Power Failure trong Power.

Với vài mẫu máy ASUS, tùy chọn Wake on LAN được "chôn sâu" trong hệ thống menu, dưới Power on by PCIE/PCI, vì bộ điều khiển mạng tích hợp nằm sau bộ điều khiển PCI.

Dù, nhiều mẫu máy tính không có lựa chọn này, hoặc quá lằng nhằng để tìm thấy, nhưng không có nghĩa là chúng ta không thể sử dụng WOL, mà thay vào đó các bạn phải sử dụng chức năng tùy chỉnh trực tiếp bên trong hệ điều hành.

Với Windows:

Nhấn Start, mở phần Device Manager và mở rộng phần Network Adapters, nhấp chuột phải vào card mạng và chọn Properties > tab Advanced.

Trong cửa sổ hiện ra, bạn cuộn chuột xuống và tìm tùy chọn Wake on Magic Packet và thay đổi giá trị thành Enable, giữ nguyên các thiết lập Wake on, sau đó nhấn OK.

Bây giờ, bạn nhấp vào tab Power Management và chắc chắn rằng: Allow this device to wake the computer và Only allow a magic packet to wake the computer đã được chọn. Nhấn OK để hoàn tất.

Với Mac OS X:

Mở System Settings > Energy Saver. Bạn sẽ nhìn thấy Wake for Network Access hoặc tùy chọn tương tự, nó sẽ bật Wake-on-LAN.

Với Linux:

Về bản chất, hệ điều hành mã nguồn mở này có 1 công cụ rất tốt để kiểm tra nếu hệ thống của bạn có hỗ trợ WOL hay không. Mở Terminal và cài đặt ethtool bằng lệnh sau:

sudo apt-get install ethtool

Kiểm tra tính tương thích bằng lệnh:

sudo ethtool eth0

Thay đổi giá trị tương ứng card mạng của hệ thống với eth0 tùy từng trường hợp:

Tại đây, các bạn hãy tìm đến phần Supports Wake-on, nếu được đánh dấu bằng g thì chúng ta có thể sử dụng magic packet dành cho WOL. Và để kích hoạt lựa chọn này, các bạn gõ lệnh:

sudo ethtool -s eth0 wol g

Sau đó, gõ lệnh như trên để kiểm tra lại một lần nữa, tìm kiếm phần Wake on, chúng ta sẽ thấy tùy chọn g thay vì d như trên:

Quá trình gửi WOL Magic Packet:

Để gửi thông tin yêu cầu WOL, chúng ta có thể sử dụng các tùy chọn như sau:

Depicus đã phát triển rất nhiều công cụ nhẹ và đa chức năng để thực hiện công việc này, bao gồm dòng lệnh và giao diện đồ họa, hỗ trợ nhiều nền tảng hệ điều hành khác nhau. Nếu bạn muốn tìm hiểu nhiều hơn nữa về quá trình này, hãy tham khảo thêm tại đây, hoặc bài viết này.

Còn nếu các bạn muốn bật máy tính bằng điện thoại Android sử dụng tính năng WOL, và công cụ hỗ trợ Wake On Lan:

Chức năng hoạt động cơ bản của PC Auto Waker phụ thuộc vào chuẩn Wifi 802.11. Còn quá trình thiết lập được gói gọn trong 3 bước. Trước tiên, các bạn cần điền tên của máy tính cần khởi động (không nhất thiết phải trùng khớp hoàn toàn với tên thực sự của máy tính đó) – đây là bước xác định máy tính bất kỳ trong hệ thống:

Sau đó, điền địa chỉ MAC tương ứng của máy tính. Và cuối cùng là nhập thông số SSID của hệ thống mạng đang được sử dụng. Khi đã hoàn tất, chuyển trạng thái của máy tính về chế độ Sleep hoặc Hibernate, sau đó nhấn thử nút Wake All trên giao diện điều khiển chính của PC Auto Waker. Nếu mọi thứ hoạt động theo đúng ý muốn của chúng ta thì mọi chuyện đã hoàn tất, còn nếu xảy ra lỗi hoặc không hoạt động, thì các bạn cần kiểm tra lại một số thiết lập cơ bản ở trên.

Ngoài ra, TeamViewer cũng là một phần mềm hỗ trợ tính năng Wake-on-LAN, bạn có thể tham khảo hướng dẫn của ứng dụng để biết thêm về tính năng này.

Chúc các bạn thành công!