Cách ngăn chặn và xử lý khi Windows Update xóa Linux

Bạn đang vui vẻ sử dụng Windows và Ubuntu trên cùng một máy tính trong nhiều tháng qua, nhưng sau đó một bản cập nhật Windows được phát hành và thảm họa đã xảy ra!

Windows Update đã khiến phân vùng Linux của bạn không thể đọc được. Không có màn hình lựa chọn boot, và sau khi xem xét vấn đề, bạn tìm ra nguyên nhân là do phân vùng Linux đã bị xóa. Dưới đây là những gì bạn có thể làm để khắc phục vấn đề và đảm bảo điều này không bao giờ xảy ra nữa.

Windows Updates không quan tâm đến Linux

Khởi động kép Windows và Ubuntu (hoặc một bản phân phối Linux khác) mang lại cho bạn những tính năng tốt nhất của cả hai hệ điều hành này. Nhưng nó cũng khiến bạn gặp phải những điều tồi tệ nhất.

Khi Microsoft phát hành bản cập nhật cho Windows 10, hãng này sẽ không quan tâm đến bất kỳ hệ điều hành hoặc phần mềm nào tồn tại ngoài phân vùng Windows (không bao gồm một số ngoại lệ, chẳng hạn như UEFI và phân vùng khôi phục).

Các phân vùng Linux sử dụng hệ thống file EXT4, trái ngược với NTFS. Windows chỉ quan tâm đến NTFS, vì vậy dữ liệu được lưu trữ trong phân vùng định dạng EXT4 có thể bị bỏ qua. Đây là một tin không tốt chút nào.

Kết quả của việc này là các phân vùng có thể bị gỡ bỏ, hoặc thậm chí bị ghi đè bởi quá trình Windows Update.

Phân vùng bị mất thường có thể xử lý được. Trong khi đó, dữ liệu bị ghi đè rất khó phục hồi. Vậy, bạn có thể làm gì nếu trường hợp này xảy ra?

Đầu tiên hãy thử phục hồi phân vùng

Nếu dữ liệu Linux của bạn bị mất, bạn cần phải tìm hiểu xem liệu nó có thể phục hồi được hay không. Một số công cụ khôi phục Linux có sẵn để bạn có thể xem xét lựa chọn.

Tuy nhiên, hãy đảm bảo bạn có đủ không gian để khôi phục. Dữ liệu sẽ cần được khôi phục vào ổ đĩa ngoài hoặc phân vùng khác trước khi xóa dữ liệu.

Thậm chí, bạn có thể khôi phục toàn bộ phân vùng Linux bị thiếu. Trong trường hợp này, bạn cần phải sửa bootloader (chương trình khởi động hệ thống và hệ điều hành đã được lập trình sẵn, sau đó đặt trong ROM).

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, việc khôi phục và sửa chữa phân vùng Linux không thể thực hiện được. Bạn sẽ bị mất tất cả dữ liệu Linux của mình và một số thông tin trong đó có thể rất quan trọng. Thật vậy, nếu Linux là hệ điều hành chính còn Windows là một hệ điều hành phụ trên máy tính của bạn.

Cách ngăn chặn Windows Updates xóa Linux

Vì vậy, cơ hội phục hồi một phân vùng Linux bị hỏng trong Windows 10 là rất mong manh. Vậy bạn có thể làm gì trong trường hợp này?

1. Tạo các bản sao lưu dữ liệu thông thường

Hiện nay, không một ai nên sử dụng máy tính mà không có ít nhất một bản sao lưu các dữ liệu quan trọng.

Dữ liệu cá nhân có thể dễ dàng được sao lưu vào đám mây hoặc đến một thiết bị cục bộ. Đây có thể là ổ đĩa cứng gắn ngoài hoặc USB flash. Tuy nhiên, để có bản sao lưu cơ bản tốt nhất, bạn nên sử dụng cả hai: Duy trì dữ liệu cá nhân của mình trên đám mây và tạo các bản sao lưu cục bộ thông thường.

• Các dịch vụ lưu trữ dữ liệu "trên mây" tốt nhất hiện nay

Các tùy chọn sao lưu nâng cao hơn cũng có sẵn. Sao lưu toàn bộ ổ đĩa của bạn vào một ổ đĩa khác là một phương án khả thi. Trong khi các công cụ sao lưu ổ đĩa có sẵn cho Windows, thì Linux đã có ngay một tiện ích nhân bản ổ đĩa đầy đủ chức năng được tích hợp sẵn. Nó tạo bản sao hoàn chỉnh cho ổ đĩa của bạn và sao lưu dữ liệu vào ổ đĩa ngoài cùng kích thước hoặc lớn hơn.

Bạn cũng có thể sử dụng các công cụ như vậy để sao chép các khối dữ liệu cụ thể, ví dụ như chỉ hệ điều hành và dữ liệu cá nhân.

2. Cài đặt các hệ điều hành trên ổ cứng riêng

Một cách hữu hiệu để tránh đánh mất dữ liệu trên Ubuntu do Windows Update là sử dụng hai ổ đĩa riêng biệt.

Nhiều người dùng chỉ dựa vào một ổ đĩa cứng duy nhất và chia nhỏ nó thành nhiều phân vùng. Một phân vùng trong số này được sử dụng cho Windows 10, và một phân vùng khác được dành riêng cho Linux.

Đây là nguyên nhân gây ra vấn đề với Linux khi Windows được update. Windows 10 cần thêm không gian để cập nhật, vì vậy phân vùng EXT4 bị xóa, định dạng lại và phần không gian đó được sử dụng cho Windows 10.

Tuy nhiên, nếu bạn sử dụng các ổ đĩa vật lý riêng biệt, điều này sẽ không xảy ra. Quá trình khởi động kép Windows và Ubuntu vẫn giữ nguyên, nhưng với một sự khác biệt: Bạn chỉ cần đảm bảo rằng Linux được cài đặt trên ổ đĩa thứ hai.

Để thực hiện công việc này, bạn cần chắc chắn PC của mình có các ổ đĩa vật lý riêng biệt.

3. Chạy Windows hoặc Linux trong máy ảo

Mớ lộn xộn xung quanh việc khởi động kép và một ổ đĩa cứng bổ sung có thể là một vấn đề khác, cũng rắc rối như việc cố gắng phục hồi dữ liệu bị mất vậy. Bạn có thể thích một giải pháp đơn giản hơn, không yêu cầu thêm một ổ đĩa nữa.

Ảo hóa cho phép bạn tạo một máy ảo - một phiên bản phần mềm của phần cứng vật lý trên máy tính - và cài đặt một hệ điều hành bên trong nó. Windows 10 hoạt động rất ổn trong một máy ảo (VM), cũng như Ubuntu và các phiên bản Linux khác.

Cách bạn thực hiện việc này tùy thuộc vào hệ điều hành nào bạn muốn sử dụng hàng ngày và hệ điều hành thỉnh thoảng bạn muốn chuyển sang.

Nếu bạn muốn, bạn có thể cài đặt Windows trong một máy ảo trong Linux. Tương tự, bạn cũng có thể thiết lập máy ảo Linux trong Windows 10. Cả hai tùy chọn này sẽ ngăn Windows Update xóa Linux.

• Hướng dẫn cài đặt KVM và tạo máy ảo trên Ubuntu

4. Chạy Linux hoặc Windows từ USB

Việc cài đặt vật lý cho hệ điều hành thay thế hơi phức tạp? Hệ thống của bạn không đủ tài nguyên cho máy ảo? Đừng lo lắng. Bạn có thể chạy phiên bản portable của hệ điều hành bạn đã chọn từ USB.

Với hệ điều hành Linux portable mà bạn có thể upload và sử dụng khi cần từ phương tiện bên ngoài, Windows Update không thể gây ra sự cố với nó.

Có lẽ cách tốt nhất để làm điều này là chạy Linux từ USB, vì điều này đáng tin cậy hơn. Có một công cụ gọi là Windows To Go sẽ tạo ra một phiên bản portable cho Windows, nhưng điều này hiện bị giới hạn trong các phiên bản Enterprise của Windows. Điều đó có nghĩa là nếu bạn đang sử dụng Windows 10 Home, Windows To Go sẽ không hoạt động.

Windows không được thiết kế để chạy cùng với Linux. Nhưng thực tế nó có thể làm như vậy, nhờ vào những nỗ lực của các nhà thiết kế.

Mất dữ liệu trên Linux do Windows Update khiến người dùng thất vọng. Thông thường, Windows chỉ đơn thuần là chấp nhận và để Linux hoạt động trên máy tính như một tùy chọn cho các ứng dụng cụ thể.

Bất kể tình huống nào, hãy nhớ rằng bạn có thể tránh để Windows Update làm mất phân vùng Linux với những lưu ý sau:

• Sao lưu thường xuyên
• Cài đặt từng hệ điều hành trên một ổ cứng vật lý riêng biệt
• Chạy hệ điều hành thứ cấp của bạn trong một máy ảo
• Chạy hệ điều hành thứ cấp của bạn từ ổ USB

Nếu bạn cần sử dụng Linux cùng với Windows 10 và không thể thực hiện bất kỳ điều nào ở trên, bạn có nguy cơ mất phân vùng Linux của mình. Ít nhất, hãy dành thời gian trì hoãn Windows Update cho đến khi bạn có thể thực hiện các biện pháp phòng ngừa.

Chúc bạn thành công!

Xem thêm:

• 6 cách trải nghiệm Ubuntu trên máy tính của bạn
• Mang những điều tốt nhất của Linux đến với Windows với CASH
• Cách chạy các chương trình của Windows trên Mac