Những cách trải nghiệm Ubuntu trên máy tính của bạn

Ubuntu là một hệ điều hành được xây dựng trên nền tảng Linux với giao diện thân thiện và rất phổ biến hiện nay.

Bạn muốn dùng thử hệ điều hành này trên máy tính nhưng lại không chắc chắn bắt đầu từ đâu, có rất nhiều cách để tận hưởng Ubuntu, thậm chí là bạn có thể cài đặt nó ngay trong Windows và gỡ bỏ cài đặt từ Control Panel nếu không thích sử dụng nữa. Ubuntu có thể được khởi động từ USB hoặc ổ đĩa CD và sử dụng mà không cần cài đặt, thiết lập trong máy ảo, hoặc cài đặt song song với Windows. Những cách thức dưới đây sẽ giúp bạn thực hiện điều này.

Bạn đã sẵn sàng chuyển đổi chưa?

Điều đầu tiên cần làm là tìm hiểu xem bạn có sẵn sàng chuyển sang Linux hay không. Việc bạn đang đọc bài viết này là một dấu hiệu tốt cho thấy bạn có khuynh hướng muốn dùng thử Linux, và nơi bắt đầu lý tưởng là Ubuntu.

Trên thực tế, Linux không giống với Windows. Ubuntu là bản phân phối Linux dễ tiếp cận nhất, cung cấp cả giao diện người dùng trực quan và trình quản lý gói đáng tin cậy.

Nếu bạn bạn đủ can đảm, bạn có thể suy nghĩ về việc sử dụng Ubuntu làm hệ điều hành chính mới của mình, thay thế hoàn toàn cho Windows. Để thực hiện điều này, bạn sẽ cần phải hiểu làm thế nào bạn có thể di chuyển dữ liệu của bạn từ Windows sang Ubuntu (giả sử đó là phiên bản bạn sẽ chuyển sang).

Bạn nên chọn phiên bản Linux nào?

Như bạn đã biết, có rất nhiều bản phân phối Linux có sẵn. Một số là dành cho những người đam mê hardcore, trong khi những distro khác đi kèm với một giao diện người dùng tương tự như Windows, được thiết kế để giúp người mới chuyển sang Linux từ nền tảng Windows tiếp cận dễ dàng hơn, và Ubuntu là một lựa chọn hoàn hảo.

Với sự xuất hiện của Windows Subsystem for Linux, bạn có thể chạy Linux trên máy tính Windows 10 của mình khá dễ dàng. Một số bản phân phối Linux có sẵn dưới dạng các ứng dụng trong Microsoft Store, chẳng hạn như Ubuntu, Debian, SUSE Linux và thậm chí cả hệ điều hành kiểm tra xâm nhập Kali Linux.

Những cách trải nghiệm Ubuntu trên máy tính Windows

1. Cài đặt Ubuntu Linux từ Microsoft Store

Để cài đặt bất kỳ phiên bản Linux nào trên Windows, trước tiên bạn sẽ cần phải cài đặt Windows Subsystem for Linux.

Nhấp chuột phải vào Start và mở Windows PowerShell (Admin), sau đó nhập lệnh này:

Enable-WindowsOptionalFeature -Online -FeatureName Microsoft-Windows-Subsystem-Linux

Đợi cho đến khi quá trình hoàn tất, sau đó khi được nhắc, hãy nhập Y để khởi động lại máy tính của bạn.

Khi Windows khởi động lại, bạn vào Windows Store, tải xuống và cài đặt distro Linux ưa thích. (Tính năng này mới có trên Windows build 16215 trở lên. Để có kết quả tốt nhất, hãy nâng cấp Windows lên phiên bản mới nhất).

Quá trình cài đặt sẽ mất vài phút. Sau khi hoàn tất, khởi chạy ứng dụng Linux và đợi đến khi hoàn tất thiết lập.

Sau đó, bạn sẽ được nhắc tạo một tài khoản UNIX bằng cách nhập tên người dùng và mật khẩu mới. Lưu ý không cần phải sử dụng tài khoản máy tính hiện tại.

Vậy là bạn đã hoàn tất việc cài đặt Linux trên Windows và có nhiều lựa chọn lệnh bash tùy ý. Bây giờ đã đến lúc thử nghiệm với Linux từ bên trong Windows!

2. Cài Ubuntu trực tiếp từ USB hoặc một đĩa CD

Một trong những phương thức dễ nhất để bắt đầu với Ubuntu chính là tạo ra một đĩa USB khởi động trực tiếp hoặc trên ổ đĩa CD. Nghĩa là sau khi thiết lập Ubuntu trên thiết bị, bạn có thể chèn USB, đĩa CD hoặc DVD vào bất kỳ máy tính nào cần sử dụng và khởi động lại máy tính. Tùy vào từng loại Mainboard của máy, cách thức tùy chỉnh khởi động từ USB hay CD là khác nhau, điều này hoàn toàn không cần thực hiện bất cứ thay đổi nào trên ổ cứng máy tính của bạn.

Để chuẩn bị cho khâu cài đặt này, trước hết bạn phải tải về file ảnh cài đặt Ubuntu từ trang chủ. Sau đó sử dụng tiện ích Unetbootin để thiết lập cho USB flash hoặc ghi file ảnh trực tiếp vào đĩa CD. (Trên Windows 7, bạn chỉ cần click chuột phải lên file .ISO và chọn Burn disc image để ghi vào đĩa mà không cần sử dụng đến một phần mềm nào khác).

Ngoài ra, còn có Linux Live USB Creator, công cụ này hỗ trợ bạn tất cả các bước tạo USB boot để chạy Linux từ việc chọn, tải về bản phân phối mong muốn cho đến chọn định dạng phù hợp với USB và tạo USB boot.

Sau khi tạo xong USB thì có thể mang cài trên máy khác hoặc cài trực tiếp trên máy tính của mình bằng cách khởi động lại, vào BIOS, chọn khởi động từ USB để máy tính boot vào Linux thay vì hệ điều hành Windows.

3. Cài đặt Ubuntu trên Windows với Wubi

Thông thường, việc cài đặt nền tảng Linux trên một ổ đĩa cứng không phải là việc dễ thực hiện cho người mới bắt đầu. Nó liên quan tới khả năng thay đổi kích thước các phân vùng hiện có để tạo khoảng trống cho hệ điều hành mới. Nếu quyết định không muốn dùng Linux nữa, bạn sẽ phải xóa các phân vùng mới, sau đó lại thay đổi kích thước phân vùng cũ để lấy lại khoảng trống rồi tiếp tục repair Windows.

Một phương thức khác để thử Ubuntu chính là cài đặt nó trên Windows với Wubi, Wubi chạy cũng giống như bất kỳ ứng dụng nào khác và cài đặt Ubuntu vào một tệp tin trên phân vùng Windows của bạn. Rất đơn giản, chỉ cần một click chuột, cửa sổ Wubi được kích hoạt nó sẽ yêu cầu một vài thông số cần thiết như tên người dùng, mật khẩu, tên phân vùng và kích thước, sau đó nhấn nút Install để tiến hành cài đặt.

Khi khởi động lại máy tính, trên màn hình boot sẽ có tùy chọn để khởi động Ubuntu hoặc Windows, Ubuntu sẽ chạy như thể nó đã được cài đặt bình thường trên ổ cứng của bạn. Một điều tuyệt vời khác là, nếu không thích sử dụng, bạn có thể gỡ bỏ cài đặt nó từ cửa sổ Control Panel như gỡ bở ứng dụng mà không cần thiết với các phân vùng cần thiết.

4. Chạy Ubuntu trên một máy ảo

Giống như các hệ điều hành khác, Ubuntu có thể được chạy trong một máy ảo thông qua một phần mềm trên máy tính. Máy ảo dùng để chạy Ubuntu trong một cửa sổ của Windows hiện tại hoặc một máy Mac, và với cách thực hiện này thì bạn không cần phải khởi động lại máy, tuy vậy các máy ảo thường chạy chậm hơn so với khi chạy trực tiếp trên máy tính.

• Cách cài đặt và sử dụng Kali Linux trên máy ảo VmWare

Để tạo ra một máy ảo cài đặt Ubuntu, bạn có thể sử dụng một trong 2 công cụ phổ biến nhất hiện nay là VirtualBox và VMWare Workstation. Tất cả những gì cần làm ở đây là, xây dựng máy ảo và cung cấp file .ISO tải về từ trang chủ Ubuntu khi được yêu cầu rồi tiến hành thiết lập theo các bước hướng dẫn, sau cùng cài đặt Ubuntu như trên máy tính thực sự.

5. Cài đặt song song với Windows

Một mặt muốn sử dụng Linux, nhưng lại vẫn muốn để lại Windows đang có trên máy tính, bạn có thể cài đặt Ubuntu theo cấu hình dual-boot như 2 hệ điều hành Windows với nhau. Chỉ cần chép Ubuntu Installer vào một ổ đĩa USB, CD hoặc DVD bằng cách sử dụng phương thức giống như cách 1.

Khi tới bước khởi động lại máy tính thì chọn Install Ubuntu thay vì Try Ubuntu, tới màn hình cài đặt tiếp theo đó bạn đánh dấu vào tùy chọn Install Ubuntu alongside Windows. Windows ở đây tùy thuộc vào phiên bản đang sử dụng, có thể là Windows XP, Windows 7, Windows 8. Không giống như đối với phương pháp dùng Wubi, vì bạn đang cài đặt Ubuntu trên phân vùng riêng của mình, và tất nhiên bạn cũng không thể gỡ bỏ hệ điều hành từ Control Panel của Windows nếu không muốn sử dụng nữa.

6. Trải nghiệm Ubuntu online

Bạn có thể truy cập vào http://tour.ubuntu.com/en/, tại đây có thể xem giao diện tổng quan của Ubuntu, trải nghiệm cảm giác lướt web trên Firefox, xem các thư mục cơ bản, thậm chí soạn văn bản trên LibreOffice,... Nếu yêu thích sự sáng tạo, giao diện không màu mè nhưng vẫn "chất" thì bạn sẽ bị thuyết phục ngay từ cái nhìn đầu tiên. Có sẵn link tải hệ điều hành Ubuntu để tải về và cài đặt nếu bạn muốn đó.

7. Thay thế Windows bằng Ubuntu

Một khi đã sẵn sàng rời khỏi Windows, bạn có thể thay thế toàn bộ phiên bản Windows đã cài đặt với Ubuntu (hoặc bất kỳ bản phân phối Linux nào khác). Để làm điều này, bạn tiến hành cài đặt Ubuntu bình thường như cách 4 ở trên nhưng đánh dấu vào tùy chọn Replace Windows with Ubuntu. Tùy chọn này không phải dành cho hầu hết người dùng, trừ khi người đó không muốn giữ lại bất cứ thứ gì của Windows.

Nếu chưa quen với giao diện mới của Ubuntu hoặc công việc yêu cầu phải dùng Windows nhưng bạn vẫn thích trải nghiệm Ubuntu thì cài đặt song song Windows với Ubuntu là sự lựa chọn hoàn hảo nhất. Tất nhiên, nhược điểm duy nhất của cách cài Ubuntu song song với Windows là yêu cầu về cấu hình của máy tính, còn lại bạn vẫn sử dụng Ubuntu bình thường, nhanh, mượt như khi cài nó một mình trên máy tính.

Cách gỡ cài đặt Ubuntu trên Windows

Trong trường hợp bạn nhận ra rằng Ubuntu Linux không phù hợp với mình và năng suất của bạn bị giảm sút một cách nghiêm trọng, điều tốt nhất bạn có thể làm là chuyển về Windows.

Nếu bạn đã sử dụng Live CD hoặc máy ảo cho đến thời điểm này thì đây không phải là vấn đề.

Tuy nhiên, nếu bạn cài đặt Ubuntu để khởi động kép cùng với Windows, thì bạn có thể thoải mái chuyển về hệ điều hành chính và xóa Ubuntu khỏi ổ cứng của mình. May mắn thay, điều này tương đối đơn giản và có thể được thực hiện một cách an toàn, mà không làm mất bất kỳ dữ liệu quan trọng nào trong máy tính.

Quá trình này liên quan đến việc sao lưu dữ liệu Linux của bạn vào một thiết bị bên ngoài, sau đó chuyển sang Windows để xóa phân vùng và khôi phục MBR.

Ngược lại, nếu bạn quyết định muốn chuyển đổi, bạn sẽ thực sự thích hệ điều hành mới này đấy. Bạn có thể cài đặt Ubuntu làm hệ điều hành duy nhất của máy tính, lý tưởng để mang lại hơi thở mới cho một máy tính cũ hoặc thưởng thức những tính năng mới trên thiết bị hiện đại.

Sau khi thiết lập và chạy Ubuntu, đã đến lúc bạn cần nắm bắt được hệ điều hành mới. Hãy tham khảo bài viết Mẹo và thủ thuật sau khi cài đặt Ubuntu nếu bạn cần bất kỳ trợ giúp nào.

Chúc bạn hành công!

Xem thêm:

• Hướng dẫn quản lý chương trình trong Ubuntu qua dòng lệnh
• Cài đặt Ubuntu trong Windows sử dụng Wubi Installer
• Cài đặt Ubuntu trong VirtualBox không cần DVD hay USB