Quy trình kĩ thuật chọn và ấp trứng gà bằng máy

Ấp trứng gà, là một kĩ thuật giúp bà con có thể có được những thế hệ gà con mới để chăn nuôi. Theo kinh nghiệm ấp gà truyền thống thì sẽ ấp tự nhiên, sử dụng con gà mẹ hoặc con gà mái khác ấp trứng để trứng nở thành con non, thế nhưng kĩ thuật này lại đem lại kết quả không cao, tỷ lệ trứng nở thấp, gà mẹ sức khỏe suy hao sau mỗi đợt ấp vất vả làm giảm hiệu quả trong chăn nuôi. Ngày nay, khoa học công nghệ ngày một phát triển, kĩ thuật ấp trứng gà cũng được thay thế bằng máy móc, đem lại kết quả cao hơn cho bà con nông dân.

Để giúp bà còn hiểu hơn về quy trình hoạt động của máy ấp trứng cũng như cách chọn trứng trước khi ấp để đạt tỉ lệ cao nhất, mời bà con tham khảo bài viết dưới đây của chúng tôi.

I. Cấu tạo và thành phần trứng gà

1. Màng nhầy

• Khi chọn trứng, bạn cần chú ý đến bề mặt của vỏ trứng. Với những quả trứng mới được đẻ, bề mặt quả trứng sẽ có một lớp màng nhầy để bảo vệ bên trong quả trứng tránh những loại vi khuẩn xâm nhập gây thối trứng. Vậy nên, nếu thấy vỏ trứng bóng, điều này có nghĩa là quả trứng đó đã để lâu, nếu sử dụng để ấp sẽ không thu được hiệu quả.
• Độ dày của màng nhầy rất mỏng, chính vì vậy khi trứng bị dính phân hoặc đất bạn không nên rửa mà hãy lau nhẹ nhàng bằng giẻ mềm.

2. Vỏ trứng

• Vỏ trứng được cấu tạo từ rất nhiều chất dinh dưỡng như caxi, chất béo, K, Na...
• Chức năng chính của vỏ trứng là bảo vệ phần bên trong của quả trứng, ngoài ta còn cung cấp thêm các chất dinh dưỡng để nuôi phôi cho trứng phát triển.
• Trên bề mặt vỏ trứng thường có những lỗ khí có kích thước vô cùng nhỏ, các nhà khoa học đã đếm được trên vỏ trứng có từ 7000 - 7600 lỗ khí trên bề mặt vỏ trứng, và có độ dày vỏ khoảng 0,2 - 0,4 mm.

3. Màng vỏ

• Màng vỏ được cấu tạo từ những sợi Keratin đan chéo vào nhau. Trong một lớp vỏ của quả trứng có đến hai lớp màng, những lớp màng này thường dính sát vào lòng trắng. Độ dày của hai lớp này chỉ khoảng 0,057 - 0,069 mm, và cả hai lớp này đều có lỗ khí, để không khí vào bên trong quả trứng giúp phôi phát triển và hô hấp.
• Hai lớp màng dính sát vào nhau chỉ tách ra ở đầu tù của trứng gọi là buồng khí nơi cung cấp ôxy cho phôi.

4. Lòng trắng trứng

Một quả trứng chiếm 60% lòng trắng trứng, trong lòng trắng trứng chiếm rất nhiều nước và chất dinh dưỡng như đường, vitamin B2, đặc biệt là Protein, đảm bảo dưỡng chất cho phôi trứng phát triển.

5. Lòng đỏ

• Ngoài lòng trắng, thì quả trứng còn có một lòng đỏ khủng lồ, trong lòng đỏ này được bao bọc bởi một màng mỏng có tính đàn hồi cao, nhờ đó mà lòng trắng và lòng đỏ trong một quả trứng không bị lẫn lộn vào nhau, lòng đỏ luôn giữ được hình tròn. Khi trứng để lâu, màng mỏng này dần bị mất đi khiến cho lòng đỏ và lòng trắng bị lẫn lộn vào nhau.
• Trong lòng đỏ trứng có các lớp màu khác nhau, là mầm sống của quả trứng và có chứa rất nhiều chất dinh dưỡng để nuôi phôi phát triển.

II. Các bước chuẩn bị để trứng ấp

1. Chọn trứng ấp

A. Chọn trứng theo ngoại hình

• Trứng là một yếu tố quyết định đến chất lượng của con giống sau này, vậy nên khi chọn trứng bạn cần lưu ý, không nên chọn những quả trứng quá to, quá nhỏ, quá mỏng hay bị méo mó, bề mặt vỏ xù xì, trứng bị rạn, nứt ... vì những quả trứng này không đem lại chất lượng con giống tốt cũng như gây khó khăn trong quá trình trăn nuôi sau này.
• Bên cạnh đó, những quả trứng có kích thước quá dài hoặc quá tròn cũng không phù hợp để chọn ấp làm con giống, vì tỷ lệ lòng trắng và lòng đỏ không cân đối nhau.

B. Chọn theo khối lượng trứng

Nên chọn những quả trứng có khối lượng đặc trưng cho từng giống.

C. Chọn trứng bằng đèn soi

• Sau khi kiểm tra trứng qua ngoại hình bằng mắt thường, bà con bắt đầu lọc kỹ hơn. Còn những quả đủ tiêu chuẩn sẽ tiếp tục bước vào vòng hai, kiểm tra trứng bằng đen soi để loại bỏ những quả không đạt chuẩn.
• Những quả trứng gặp vấn đề như rạn, nứt thì không nên cho vào ấp, vì những kẻ nứt này vi khuẩn dễ xâm nhập vào, gây thối trứng, không đủ khả năng để hình thành con giống.
• Khi soi đèn vào trứng, bạn sẽ phát hiện được những quả trứng nào không có lòng đỏ nằm giữa hoặc những dị vật bất thường.
• Những quả trứng có không khí lọt vào trong cũng không đủ tiêu chuẩn để lựa chọn.

2. Bảo quản trứng ấp

Khi chọn được những quả trứng đạt tiêu chuẩn, chúng ta sẽ đem đi bảo quản. Khi cho trứng vào phòng bảo quản, yêu cầu phòng bảo quản phải tối, không có ánh sáng lọt vào. Đồng thời bảo quản trứng phải đảm bảo các yêu cầu sau:

A. Xếp trứng

• Khi bảo quản trứng, bà con cần lưu ý phải đặt trứng vào khay chuyên dụng, xếp trứng vào từng khay và cho quả trứng nghiêng góc 30 độ, đầu to (đầu buồng khí) hướng lên trên. Đảo trứng 1 lần/ngày (đảo ngược lại 180 độ).
• Những quả trứng cùng cỡ sẽ được sếp vào một khay.
• Khi bảo quản trứng, bạn nên đánh số ngày thu trứng để biết được tình hình phát triển của quả trứng.

B. Nhiệt độ

Nhiệt độ phù hợp nhất để bảo quản trứng là từ 15 - 20 độ C, ở nhiệt độ này, bạn có thể bảo quản được từ 7-14 ngày. Thế nhưng, nếu để ở nhiệt độ phòng bình thường trên 20 độ C, vi khuẩn dễ phát triển, xâm nhập vào trứng vì thế trứng chỉ có thể bảo quản được trong 3 ngày.

C. Độ ẩm

Ngoài nhiệt độ, bà con cũng cần chú ý đến độ ẩm khi bảo quản trứng, độ ẩm thích hợp nhất có thể bảo quản trứng là 75% RH.

Lưu ý: Trứng đưa khỏi phòng bảo quản phải được làm ấm trở lại bằng cách xếp lên giá ở phòng ấp 6-10 giờ trước khi đưa trứng vào máy ấp, nhằm tránh stress do nhiệt độ chênh lệch.

3. Xử lý trứng ấp

Như phương pháp ấp trứng truyền thống thì khi có đủ số lượng trứng thì sẽ cho gà mái vào ấp luôn. Còn đối với phương pháp ấp trứng bằng máy này, trước khi trứng được cho vào máy ấp sẽ được cho vào xông khử trùng bằng formon, thuốc tím để tiêu diệt lượng vi khuẩn còn sót lại trên trứng, nếu bà con bỏ qua công đoạn này, vi khuẩn từ vỏ trứng sẽ trực tiếp xâm nhậm vào bên trong, khiến trứng bị thối, làm phôi trứng chết, ảnh hưởng đến tất cả số trứng có trong khay.

A. Phương pháp xông trứng

Trứng sau khi được xếp vào khay, bà con nên cho vào một khoang kín có cánh cửa hoặc xông vào tủ ấp, 1m3 buồng xông cần 17,5g thuốc tím đổ vào một khay nhỏ có đường kính 30 cm, sau đó đong 35 ml formon và 35ml nước đổ vào khay đã có thuốc tím, đóng cửa 30 phút rồi từ từ mở cửa ra.

B. Xếp trứng vào khay

• Khi xếp trứng vào khay, bà con cũng nên lưu ý, xếp trứng theo trình tự, nên cho đầu to lên trên vì đầu này có nhiều buồng khí, phôi có thể phát triển.
• Khi ấp trứng cũng nên ấp theo trình tự, với những khay ấp trước nên để phía trên, còn khay ấp sau nên để phía dưới.

III. Kỹ thuật ấp trứng

1. Thời gian ấp

Khi trứng được cho vào máy ấp, khoảng 21 ngày sau thì sẽ cho ra thành phẩm là gà con, theo quy trình, trứng nhỏ sẽ nở trước và trứng to sẽ nở sau. Quá trình này sẽ chênh lệc từ 5-10 giờ.

2. Chuẩn bị máy ấp, máy nở và xếp trứng vào máy

Khi vệ sinh máy ấp và máy nở, bà con nên dùng Benkocid chứ không nên vệ sinh bằng nước thông thường sẽ không sạch vi khuẩn, sau khi vệ sinh xong, nên cho thuốc tím và formol để xông cho những chiếc máy này.

- Đối với máy ấp:

• Khi chuẩn bị ấp trứng, nên bật máy trước từ 2-4 tiếng để nhiệt độ trong máy được lan tỏa đạt yêu cầu trước khi cho trứng.
• Có thể đưa trứng vào máy trước khi xông khử trùng (phương pháp này vừa xong trứng vừa khử trùng máy ấp nhưng chỉ áp dụng cho máy ấp đơn kỳ). Sau đó bật máy ấp, nhưng thời gian ấp phải được tính từ khi máy đạt nhiệt độ yêu cầu.

- Đối với máy nở:

• Cũng như máy ấp, bà con nên bật máy trước từ 4-5 tiếng để máy đạt nhiệt độ chuẩn.
• Trứng sau khi nở, nhanh chóng lấy gà ra khỏi máy và tiến hành vệ sinh, xông khử trùng như trên chuẩn bị cho đợt ấp tiếp theo.
• Khay trứng đưa vào ấp phải được ghi ngày thu trứng để tính được ngày trứng được nở ra để thu hoạch gà con.

3. Các yêu cầu kỹ thuật

A. Nhiệt độ ấp:

Đối với máy ấp đơn kỳ:

Đối với máy ấp đa kỳ:

• Đối với máy ấp trứng, sẽ có rất nhiều khay trứng được cho vào ấp vào những ngày khác nhau. Chính vì thế bà con cần điều chỉnh nhiệt độ trong máy ấp làm sao mà những khay trứng mới cũng như trứng cũ có thể thích nghi và phát triển được trong nhiệt độ đó. Dưới đây là bảng điều chình nhiệt độ bà con có thể tham khảo.

• Khi gà đã nở thì nhiệt độ nên được điều chỉnh xuống 35 độ C.

B. Độ ẩm

Vào những ngày đầu tiên, khi mới cho trứng vào máy ấp, nhiệt độ máy thường cao, lúc này độ ẩm cũng cần được tăng theo để tránh trường hợp hơi nước bị ngưng tụ, rớt vào trứng ảnh hướng đến cả quá trình ấp.

Thế nhưng, vào những ngày cuối cùng khi gà sắp nở thành con, nhiệt độ trong quả trứng lại tăng cao, lúc này máy ấp trứng lại cần phải giảm nhiệt độ, đồng độ ẩm của lò phải tăng (để tăng độ ẩm, bà con có thể phun nước ấm lên trứng) để vừa hạ nhiệt trứng vừa tránh gà nở bị sát vỏ và chết ngạt.

Độ ẩm thích hợp cho ấp trứng cụ thể như sau:

Đối với máy ấp đơn kỳ:

Đối với máy ấp đa kỳ:

• Gà bắt đầu nở tăng ẩm độ tối đa (bằng cách phun nước ấm)
• Trước khi ra gà, chú ý cắt ẩm độ trước 6 giờ

Lưu ý:

• Trong những ngày nóng cần hạ nhiệt độ phòng ấp bằng cách mở cửa, phun nước ấm (35-36 độ C) làm mát phòng ấp.
• Nếu trong quá trình ấp, độ ẩm quá cao gà con nở ra sẽ nặng bụng, bên trong vỏ dính đầy chất nhớt. Nếu độ ẩm thiếu lông gà sẽ dính vỏ trứng và không thể đạp ra khỏi cơ thể dẫn đến chết trong vỏ, nếu gà nở lông sẽ không bông, khối lượng thấp, có khi có tật ở chân, mỏ và cổ. Ẩm độ thích hợp gà nở có khối lượng đạt 60-61% so với khối lượng trứng.

4. Các thao tác kỹ thuật

A. Đảo trứng:

* Mục đích của việc đảo trứng:

• Việc đảo trứng sẽ giúp phôi không bị dính vào vỏ trứng giúp trứng phát triển, bên cạnh đó sẽ giúp trứng được dễ dàng trao đổi chất, cung cấp chất dinh dưỡng để nuôi phôi, giúp đạt kết quả cao nhất. Đảo trứng cũng là cách để điều hòa nhiệt độ, ẩm độ và không khí tại mọi vị trí của trứng.
• Trong vòng 6 ngày đầu, nếu bà con không đảo trứng thì phôi sẽ dính vào vỏ toàn bộ số trứng đó sẽ bị hỏng và bà con sẽ thất thu.
• Sau 13 ngày không đảo túi niệu không khép kín, lượng abumin không vào được bên trong túi niệu dẫn đến tỷ lệ chết phôi cao, gà mổ vỏ sẽ không đúng vị trí, phôi bị dị hình ở phần mắt, mỏ, đầu.

* Phương pháp đảo trứng:

• Khi đảo trứng bà con cũng nên lưu ý, nên đảo trứng ở góc 900 và cứ cách 2 giờ lại đảo một lần.
• Sau 18 ngày ấp trứng, đến ngày thứ 19 nên ngừng quá trình đảo để cho trứng tiếp tục phát triển.

B. Soi trứng:

* Mục đích soi trứng:

Quá trình soi trứng này mục đích là để kiểm tra, phân loại những quả kém tiêu chuẩn, những quả toàn lòng trắng hay phôi đã chết để loại bỏ tránh gây ảnh hưởng đến những quả trứng trong khay ấp.

* Dụng cụ soi trứng:

Dụng cụ soi trứng bà con cần chuẩn bị bao gồm: Một bóng đèn 60W, đặt trong một hộp gỗ, hộp carton kín (có lót gấy bạc), riêng mặt trước khoét một lỗ hình tròn đủ để ánh sánh phát ra trùm kín trứng.

Tham khảo Đèn soi trứng Lin C1

Phương pháp chọn và loại trứng khi soi:

Trong suốt quá trình ấp, bà con cần phải soi trứng trong 3 lần trước khi trứng nở. Thời điểm soi trứng vào thời gian sau:

- Lần 1: Sau 6 ngày trứng được đem đi ấp thì bà con nên soi xem phôi trứng có phát triển khỏe mạnh không? Khi phôi có những đặc điểm sau thì nên loại bỏ vì phôi trứng đã chết, không thể tiếp tục quá trình ấp:

• Trứng trong suốt, xoay trứng thấy lòng đỏ và lòng trắng lẫn lộn.
• Phôi nhẹ nằm lên sát mặt vỏ trứng, nhìn rõ tâm phôi.
• Hệ thống mạch máu phát triển yếu, mờ nhạt.
• Đôi khi buồng khí khá lớn.
• Trứng bị chết phôi, khi xoay trứng phôi di động nhanh, có vết đen nằm sát buồng khí, mạch máu sẫm, vòng máu chạy ngang.

- Lần 2: Đến ngày thứ 11, những phôi trứng này bắt đầu phát triển mạnh hơn, di chuyển khắp quả trứng. Khi nhận thấy phôi trứng có những dấu hiệu sau, thì nên nhanh chóng loại bỏ những quả trứng này:

• Phôi không chuyển động.
• Trứng có màu nâu sẫm, do mạch máu bị vỡ, máu đen.
• Sờ vỏ trứng lạnh.

- Lần 3: Vào ngày thứ 18 tiếp tục soi và loại bỏ những phôi trứng chết hoặc trứng thối. Để nhận biết bạn dựa vào đặc điểm sau:

• Khi soi trứng có màu sáng hơn (trứng không phôi, trứng chết phôi sớm).
• Các trứng vỏ rạn nứt, vỏ sùi bọt nâu hoặc có màu đen (trứng thối).

Những điểm cần lưu ý:

• Lấy khay trứng ra khỏi máy đưa vào phòng kiểm tra (phòng phải tối và kín gió).
• Đặt khay trứng vào phía bên phải đèn soi, bên trái đặt khay không.
• Loại bỏ trứng chết phôi, trứng dập vào khay không. Soi hết khay trứng, kiểm tra đếm số trứng chết phôi và xếp lại khay trứng có phôi đưa vào máy ấp.
• Soi trứng phải nhanh, hạn chế trứng bị mất nhiệt, phòng soi trứng phải ấm.
• Khi soi trứng lúc 6 ngày, khi soi phải xoay quả trứng mới thấy phôi.
• Khi soi trứng lúc 11 ngày phải soi đầu nhọn của trứng, cần chú ý xem màng niệu nang đã khép kín chưa.
• Khi soi trứng cần tham khảo quá trình phát triển của phôi (phụ lục 2).

C. Chuyển trứng sang máy nở

• Đối với máy ấp đơn kỳ: Sau khi ấp khoảng 21 ngày trứng bắt đầu khẩy mỏ, lúc này sẽ có khoảng 10 % trứng sẽ khẩy mỏ, bà con nhanh chóng cho những khay này sang máy nở để trứng tiếp tục nở.
• Đối với máy ấp đa kỳ: Chỉ cần cho trứng ấp trong vòng 18 ngày là có thể di chuyển trứng sang máy nở.

D. Lấy gà ra khỏi máy

• Muốn lấy được gà con ra khỏi máy, trước hết cần tắt công tắc máy để bộ phận tạo độ ẩm ngừng hoạt động.
• Nhẹ nhàng rút khay trứng ra khỏi máy, đặt khay gà lên một chiếc bàn và tiến hành chọn cũng như phân loại gà.
• Những quả trứng không nở, nên cho ra một chiếc rổ, không nên để lại trong khay.
• Khi đã đưa hết gà ra khỏi máy thì tắt máy để thu gọn vệ sinh, cọ rửa và xông khử trùng.

Lưu ý: Gà con nở ra để lâu trong máy không cho ăn uống được sẽ khô chân khó nuôi. Do đó ta phải đưa gà con ra khỏi máy ấp sang ô úm trước 6 giờ.

IV. Chọn gà giống

Chọn gà phải chọn loại cẩn thận dựa vào các tiêu chuẩn sau:

• Chân đứng vững, nhanh nhẹn, ngón chân thẳng
• Mắt tròn, sáng
• Lông bông, khô và sạch, có màu đặc trưng của giống
• Mỏ lành, đều, không lệch, vẹo
• Rốn khô và khép kín, không bị viêm
• Bụng thon, mềm.

Loại những con:

• Loại bỏ những con gà có khuyết tật, bết lông, mỏ vẹt, nằm bệt nặng bụng, hở rốn, mắt mù.

V. Chăm sóc gà chờ cung ứng ra thị trường

Trong thời gian khoảng 1-7 ngày tuổi chờ cung ứng gà cần được chăm sóc như sau:

Khi gà được 7 ngày tuổi mới đủ thời gian để cung ứng gà ra thị trường. Trong những ngày đầu khi mới lấy gà ra khỏi máy, nên cho gà ở trong chỗ kín gió, thắp đèn và nhiệt độ cho gà phát triển từ 31-33 độ C. Nhiệt độ này phải được duy trì liên tục cả ngày và đêm. Mật độ 1 chuồng gà từ 75-85 con/m2 , nền chuồng bà con nên cho lót trấu để gà dễ đi lại và phát triển tốt hơn.

Cấp thức ăn và nước uống:

Khi gà được ra đời, bà con cũng cần co ăn và uống nước để gà phát triển khỏe mạnh.

• Nước uống: Sử dụng nước sạch, đặt máng uống ở nhiều vị trí để gà tiếp cận nguồn nước tốt.
• Cho ăn 6 lần/ngày, rải thức ăn đều lên giấy báo đã được trải trên nền chuồng úm.

Phòng bệnh:

Nếu gà bị hở rốn thì dùng Iodine sát trung rốn cho gà.

Ghi chú: Khi gà con từ 2 -3 ngày tuổi phải phân chia giờ cho uống nước pha Nova C-Complex + gluco riêng, giờ cho uống kháng sinh phòng bệnh riêng và tính liều lượng hợp lý.

Xem thêm: 5 thiết bị, vật tư nông nghiệp không thể thiếu với bà con nông dân