Quần thể tinh tinh này có sở thích ném đá vào cây và lý do bí ẩn đằng sau

Phạm Hải

Các nhà nghiên cứu sinh vật học gần đây đã phát hiện ra một số hành vi bất thường ở những cá thể tinh tinh sống trong các khu rừng ở Tây Phi. Cụ thể, những con đực trưởng thành thường có “sở thích” nhặt đá ném vào thân cây sau đó la hét, rồi bỏ chạy. Chúng ta đều biết tinh tinh là một loài linh trưởng vô cùng thông minh, chúng sở hữu tư duy tương đối logic và đương nhiên không bao giờ mất thời gian vào những điều vô nghĩa. Vậy lý do nào đằng sau sở thích lạ lùng của quần thể tinh tinh Tây Phi này?

Một nhóm các nhà nghiên cứu đến từ Viện Nhân chủng học tiến hóa Max Planck ở Leipzig, Đức, lần đầu tiên phát hiện ra hành vi này 3 năm trước. Do chỉ có những con tinh tinh sống tại Tây Phi mới có sở thích ném đá vào cây và la hét, các nhà khoa học tin rằng hành vi này mang tính bản địa hóa, có khả năng là một phần của “nghi thức” nào đó giữa các cá thể tinh tinh, nhưng chưa rõ nó nhằm mục đích gì.

Một con tinh tinh chuẩn bị ném đá vào thân cây

Để tìm hiểu nguyên nhân sâu xa, nhóm nghiên cứu đã lên kế hoạch tiến hành nhiều thí nghiệm chuyên sâu để xác định lý do tại sao những con tinh tinh lại có hứng thú với hoạt động tưởng như vừa tốn sức vừa vô bổ này. Họ đã thiết lập hệ thống camera và mic thu âm tại một cánh rừng Tây Phi, khu vực có nhiều cá thể tinh tinh sinh sống theo đàn, sau đó chờ đợi những con tinh tinh thực hiện “nghi thức” của chúng.

Các nhà nghiên cứu đã phân tích tất cả các bản thu âm/ghi hình và phát hiện ra rằng những con tinh tinh có xu hướng thích ném đá vào những thân cây phát ra âm thanh trầm hơn cũng như kéo dài (vang) hơn. Thường thì đây là những cây cổ thụ, đã lộ rễ.

Đi sâu hơn vào phân tích, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng "âm thanh tần số thấp truyền xa hơn trong môi trường cũng như phù hợp hơn cho giao tiếp đường dài", và âm thanh cộng hưởng nhiều hơn sẽ tồn tại lâu hơn trong môi trường. Do đó có thể hiểu rằng đây là một cách thức giao tiếp đặc biệt mà chỉ những quần thể tinh tinh Tây Phi mới có.

Ngoài ra, những con tinh tinh sẽ chỉ ném đá vào một cái cây mà nó quen thuộc, không bao giờ chọn cây mới, và các nhà khoa học cho rằng yếu tố này có thể liên quan đến tập tính lãnh thổ. Có thể vị trí của những cái cây có liên quan đến tài nguyên gần đó như thức ăn và nước. Việc tạo ra âm thanh trầm, vang khi ném đá vào thân cây có thể được coi là tín hiệu cho những cá thể khác biết đến sự hiện diện của chúng cũng như biểu lộ cảm xúc hiện tại.

Tuy nhiên tất cả những điều trên chỉ mới chỉ là giả thuyết, các nhà khoa học vẫn cần phải thực hiện thêm những nghiên cứu chuyên sâu khác để đi đến kết luận cuối cùng.