Những cách khiến Trái Đất hoàn toàn khác 2 tỷ năm trước

Trái Đất 2 tỷ năm trước như thế nào? Trái Đất ngày nay được hình thành ra sao? Hãy cùng nhau tìm hiểu nhé!

Hai tỷ năm trước, Trái Đất là một nơi xa lạ và khắc nghiệt. Đó là một kỷ nguyên được đánh dấu bởi những biến đổi khí hậu mạnh mẽ và thay đổi nguy hiểm trong khí quyển, cùng sự ra đời của các điều kiện cuối cùng cho phép sự sống phức tạp phát triển. Hành tinh này vẫn còn non trẻ so với ngày nay, và môi trường không giống bất cứ nơi nào con người có thể sinh tồn.

Dưới đây là những cách thế giới của chúng ta đã thay đổi diện mạo và hành động trong chương lịch sử phi thường này, và lý do tại sao những sự kiện này đã định hình lên Trái Đất ngày nay.

Đất đai trơ trụi và không có sự sống

Nếu đến thăm Trái Đất 2 tỷ năm trước, bạn sẽ không nhìn thấy cây cối, hoa lá, hay thậm chí là một ngọn cỏ. Đất đai là một vùng đất cằn cỗi, đầy sỏi đá, không có bất kỳ loại thảm thực vật nào. Không có động vật, thậm chí không có côn trùng hay các sinh vật nhỏ khác. Những sinh vật sống duy nhất tồn tại dưới đại dương, và chúng rất nhỏ bé.

Nếu không có thực vật giữ đất hay tạo bóng râm, địa hình sẽ trông trống trải, khắc nghiệt và xa lạ. Gió sẽ thổi tự do trên bề mặt đá, cuốn theo bụi và mảnh vụn mà không gặp trở ngại nào. Khung cảnh vô hồn này sẽ vừa im lặng vừa tĩnh lặng, chỉ bị phá vỡ bởi tiếng nước vỗ vào đá trơ trụi dọc bờ biển.

Vi khuẩn lam thống trị đại dương

Các đại dương trên Trái Đất vào thời điểm đó bị chi phối bởi những thảm vi khuẩn lam màu xanh lá cây, nhầy nhụa. Những sinh vật nhỏ bé này là dạng sống quan trọng nhất trên hành tinh, mặc dù chúng vô hình với mắt thường. Vi khuẩn lam có thể thực hiện quang hợp, sử dụng ánh sáng mặt trời để chuyển đổi nước thành năng lượng và giải phóng oxy như một sản phẩm phụ.

Qua hàng triệu năm, chúng bắt đầu làm thay đổi tính chất hóa học của đại dương và khí quyển theo những cách sẽ định hình lại hành tinh này mãi mãi. Biển cả sẽ phát sáng khi chúng xuất hiện, khiến nước biển có màu xanh lục đục. Nếu không có những vi sinh vật này, sẽ không có không khí giàu oxy cho thực vật và động vật trong tương lai hô hấp. Công trình của chúng đã đặt nền móng cho tất cả sự sống cao cấp hơn sau này.

Sự kiện Đại Oxy hóa đã xóa sổ hầu hết sự sống

Oxy do vi khuẩn lam tạo ra rất độc hại đối với hầu hết vi khuẩn khác đang sống vào thời điểm đó. Khi nồng độ oxy tăng lên, mê-tan và cacbon dioxit, những khí nhà kính giữ ấm Trái Đất, đã bị loại bỏ khỏi khí quyển. Sự thay đổi đột ngột này đã gây ra sự kiện đại Oxy hóa, xóa sổ khoảng 99% sự sống trên Trái Đất.

Sự tuyệt chủng diễn ra chậm theo thang thời gian của con người nhưng lại nhanh chóng về mặt địa chất, làm thay đổi mãi mãi hướng tiến hóa. Biển cả và bầu trời bắt đầu đổi màu khi các phản ứng hóa học mới diễn ra. Đối với nhiều sinh vật sống sót, việc thích nghi với môi trường giàu oxy này đồng nghĩa với sự khác biệt giữa sự sống còn và sự tuyệt chủng.

Trái Đất bước vào kỷ băng hà 200 triệu năm

Khi khí nhà kính gần như biến mất, nhiệt độ toàn cầu giảm mạnh. Kỷ băng hà Huronian bắt đầu, kéo dài khoảng 200 triệu năm. Các tảng băng trải rộng khắp hầu hết mọi nơi trên hành tinh, từ hai cực đến tận xích đạo. Đại dương đóng băng, nhốt sinh vật biển dưới những lớp băng dày.

Các lục địa biến thành những vùng băng tuyết rộng lớn, lấp lánh, phản chiếu ánh sáng mặt trời trở lại không gian, khiến cái lạnh càng thêm khắc nghiệt. Chỉ khoảng 1% sự sống sống sót qua được thời kỳ đóng băng sâu này, bám víu vào những điểm ấm hiếm hoi, nơi nhiệt địa nhiệt hoặc năng lượng hóa học vẫn duy trì sự sống. Trái Đất băng giá sẽ là một nơi tuyệt đẹp nhưng cũng đầy chết chóc để chứng kiến.

Núi lửa tái tạo khí hậu

Bên dưới bề mặt đóng băng, hoạt động núi lửa tiếp tục hoành hành. Trong hàng triệu năm, những vụ phun trào khổng lồ đã giải phóng carbon dioxide và hơi nước trở lại khí quyển. Những khí này tạo ra hiệu ứng nhà kính mạnh mẽ, từ từ làm ấm hành tinh và làm tan chảy các tảng băng. Hoạt động núi lửa tương tự đã đẩy các mảng kiến ​​tạo, tập hợp những  khối đất nhỏ lại với nhau, tạo thành siêu lục địa đầu tiên được biết đến trên Trái Đất, được gọi là Nuna.

Tro núi lửa đã làm tối bầu trời ở một số khu vực, trong khi dung nham nóng chảy tràn xuống đất, tạo ra các khối đá mới. Khi khí hậu ấm lên, nước tan chảy từ các sông băng đã tạo nên những dòng sông mới và định hình lại bờ biển. Trái Đất đang bước vào thời kỳ biến đổi địa chất mạnh mẽ.

Lò phản ứng hạt nhân tự nhiên đầu tiên trên Trái Đất được hình thành

Tại nơi ngày nay là châu Phi, những điều kiện đặc biệt đã tạo ra lò phản ứng hạt nhân tự nhiên đầu tiên trên thế giới. Các mỏ uranium cổ đại, được cô đặc bởi hoạt động của vi sinh vật và bị chôn vùi bởi lực kiến ​​tạo, đã đạt đến khối lượng tới hạn cho phép phản ứng phân hạch hạt nhân diễn ra tự nhiên. Phản ứng này tiếp tục trong hàng trăm nghìn năm, giải phóng nhiệt và năng lượng sâu dưới lòng đất.

Ngày nay, các nhà khoa học nghiên cứu hiện tượng hiếm gặp này để hiểu rõ hơn về năng lượng hạt nhân và cách lưu trữ chất thải phóng xạ an toàn. Lò phản ứng tự nhiên này cho thấy ngay cả trong quá khứ xa xôi, hóa học và địa chất của Trái Đất vẫn có thể tạo ra nguồn năng lượng mạnh mẽ mà không cần sự can thiệp của con người. Đây vẫn là một trong những sự kiện tự nhiên phi thường nhất trong lịch sử hành tinh.

Nền tảng cho sự sống phức tạp xuất hiện

Một tỷ lệ nhỏ sự sống sống sót qua kỷ băng hà đã thích nghi với điều kiện giàu oxy. Một số vi sinh vật đã tiến hóa để sử dụng oxy để thở đồng thời sản sinh ra carbon dioxide, thúc đẩy quá trình quang hợp của vi khuẩn lam. Chu trình này tạo ra một bầu khí quyển cân bằng hơn và hỗ trợ sự sống phát triển hơn nữa.

Oxy trong khí quyển cũng bắt đầu hình thành tầng ozone, bảo vệ sự sống khỏi bức xạ cực tím có hại, đồng thời, mở ra những môi trường sống mới trên cạn và ở vùng nước nông. Các tế bào trở nên phức tạp hơn, nhân tế bào đang phát triển và cấu trúc bên trong khác. Những tế bào nhân chuẩn sơ khai này là tổ tiên của tất cả thực vật, động vật và nấm còn sống ngày nay. Đây là điểm khởi đầu cho sự đa dạng phong phú của sự sống mà chúng ta thấy trên Trái Đất ngày nay.