Sa mạc với những cồn cát trắng trải dài bất tận là những hình ảnh quen thuộc với chúng ta. Vậy, có gì bên dưới lớp cát sa mạc đó?
Câu trả lời là, tùy theo vị trí của bạn mà câu trả lời sẽ khác nhau.
Có một sự thật là do ảnh hưởng từ gió cát trên sa mạc có thể luôn di chuyển một khối lượng rất lớn và có nhiều loại sa mạc, hoang mạc khác nhau phụ thuộc vào địa hình vốn có của khu vực.
Tuy từng khu vực mà bên dưới lớp cát có thể đã từng là các dãy núi, là đồng bằng, một khu rừng, hay thậm chí là đại dương. Thậm có đó cũng có thể là những hố sụt như những “chiếc bẫy” luôn sẵn sàng chờ đợi những con mồi bên trên “sa lưới”.
Thành phần của lớp cát gần bề mặt của sa mạc là những hạt bụi thô và cát mịn. Dưới tác động của gió sa mạc, lớp cát này có thể gắn chặt với nhau để tạo thành một rãnh sâu hình gợn sóng.
Bên dưới lớp cát mịn của sa mạc là lớp đá có kích thước như hòn sỏi. Chúng chủ yếu là đá trên đất liền bị mài mòn theo thời gian do quá trình phong hóa của sông và chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác.
Với khu vực sa mạc được hình thành trên biển, các tảng đá ven biển, hoặc dưới đáy biển sẽ bị biển nghiền nát trở thành những hạt bụi, và đóng góp một phần cho sa mạc rộng lớn. Tuy nhiên, quá trình này diễn ra trong hàng ngàn hoặc hàng triệu năm.
Nếu tiếp tục đào sâu xuống sẽ là lớp sa thạch trầm tích, bao phủ lên nền đá của khu vực. Chúng được hình thành bởi lớp cát đã được nén chặt và biến đổi dưới áp lực.
Lớp sa thạch này giúp chúng ta khám phá bí mật về những gì nằm bên dưới lớp sa mạc cát, lộ ra cảnh quan vốn có của khu vực, trước khi bị cát bao phủ.
Vào năm 2010, các nhà khoa học từng tìm thấy bằng chứng về một hồ nước lớn được cho là đã hình thành từ khoảng 250.000 năm trước khi sông Nile tràn vào khu vực qua một con kênh nhỏ bên dưới lớp cát của sa mạc Sahara.