Uranium là gì?
Đây là nguyên tố hóa học có số thứ tự nguyên tử là 92 trong bảng HTTH thuộc nhóm Actini, ký hiệu là U.
Urani được xem là kim loại hiếm có tính chất phóng xạ bởi nó có thể tự động phóng ra những tia xạ mà mắt thường không thể nhận ra.
Trong tự nhiên, Urani có nhiều đồng vị phóng xạ, phổ biến nhất là urani-238, urani-235 và urani-239.
Trạng thái tự nhiên của uranium
Trong tự nhiên, uranium được tìm thấy dưới dạng urani 238 chiếm 99,284%, urani 235 là 0,711% và urani 234 là 0,0058%.
Hàm lượng của nguyên tố này trong vỏ Trái Đất (tùy theo quy chiếu) thấp, trung bình từ 2 đến 4ppm, gấp khoảng 40 lần so với nguyên tố bạc.
Ứng dụng của Uranium
Trong Urani thiên nhiên có tới 95% là 238U (chiếm tới 95%). Đây là nguyên tố rất cần cho sự phát triển bình thường của cây trồng vì giúp cho vi sinh vật trong đất có thể phát triển khỏe mạnh, từ đó giúp tăng hàm lượng đường trong cây cà rốt, của cải đường cùng một số cây ăn quả khác.
Urani được sử dụng để chế tạo ra nhiều hợp kim có những tính năng ưu việt như: thép – urani có thể chịu được axit có tính oxi hóa mạnh, nước cường toan (là hợp chất có tính ăn mòn mạnh, ở dạng lỏng, màu vàng và dễ bay hơi),…
Urani được dùng làm chất xúc tác cho các phản ứng hóa học như xúc tác UO2, UC,…
Urani là nhiên liệu lý tưởng cho xây dựng nhà máy điện hạt nhân hoặc chế tạo bom nguyên tử... Bởi việc làm giàu urani (phương pháp làm tăng tỷ lệ hợp phần của urani 235 thông qua việc tách đồng vị) có thể phát ra năng lượng khổng lồ. Theo nghiên cứu, làm giàu 1kg Uranium có thể phát ra năng lượng khổng lồ tương đương với 15 ngàn tấn thuốc nổ TNT, đủ cho máy bay bay với tốc độ 1300km/h và bay được 10,000 kilomet.
Một phần nhỏ nguyên tố Urani được dùng để làm chất nhuộm màu sắc đỏ đến vàng chanh cho thủy tinh urani.
Ăn phải uranium có sao không?
Phóng xạ của uranium có thể gây ra hậu quả khôn lường với con người. Trong thực tế, ngoài làm việc ở nhà máy sản xuất quốc phòng hay nhà máy điện hạt nhân thì con người có thể bị nhiễm uranium thông qua đường ăn uống. Các loại củ như khoai tây, củ cải rất giàu chất urani. Ngoài ra, chất này có có trong một số loại thực phẩm khác nhưng nồng độ ít hơn.
Theo Cơ quan bảo vệ môi trường Mỹ (EPA), trung bình một người ăn khoảng từ 0,07 đến 1,1 microgram uranium vào cơ thể mỗi ngày. Nhưng do cơ thể con người khó hấp thu urani nên lượng trên gần như không đủ để gây hại.
Trong vòng 24h, khoảng 95% - 99% lượng uranium ăn vào bụng sẽ bị đào thải qua đường tiêu hóa, 70% phần còn lại được đào thải qua đường tiết niệu. Lượng nhỏ còn lại sẽ ở trong xương của bạn khoảng vài tháng.
So với việc hít phải uranium thì việc ăn phải nó ít độc hơn nhiều nhưng vẫn cần thận trọng. Tốt nhất, nên hạn chế ăn các loại thực phẩm chứa nhiều uranium.
Cơ thể sẽ bắt đầu có hiện tượng hư thận nếu tiếp nhận khoảng 25 milligram uranium và có thể gây suy thận và tử vong nếu tiếp nhận hơn 50 milligram.