Hành trình Facebook trở thành mạng xã hội lớn nhất thế giới

• Ngắm nhìn bên trong văn phòng làm việc lý tưởng của Facebook tại New York
• 17 điều thú vị về nhà tỷ phú Mark Zuckerberg có thể bạn chưa biết
• 23 cuốn sách Mark Zuckerberg khuyên chúng ta nên đọc

Facebook là một câu chuyện "cổ tích thời hiện đại" về thành công ở Thung lũng Silicon: Nó chính là ý tưởng của một người bình thường bắt đầu từ kí túc xá trường Đại học Harvard vươn lên một trong những công ty mạnh nhất - vị trí "ngôi vương" có tầm ảnh hưởng nhất thế giới.

Như đã biết, nhờ Facebook mà ông chủ Mark Zuckerberg từ một anh chàng huyền thoại hay mặc áo hoodie và mang giày tennis đã bước lên vị trí mà nhiều người mong muốn trong ngành công nghệ.

Tính đến thời điểm hiện nay, Facebook có giá trị khoảng 500 tỷ USD và hơn 2 tỷ người sử dụng mạng lưới xã hội mỗi tháng.

Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu hành trình Facebook trở thành mạng xã hội lớn nhất thế giới. Đây là câu chuyện đằng sau quá trình bước đến ánh hào quang của Facebook bắt đầu từ tháng 2 năm 2004 đến nay.

Facebook có một khởi đầu mới từ kí túc xá Kirkland House của trường Đại học Harvard.

Nguồn ảnh: Wikimedia Commons

Đây chính là kí túc xá nơi Wallace Shawn, người diễn vai Vizzini trong vở "The Princess Bride" và người lồng tiếng nhân vật Rex trong series "Toy Story's" sinh sống trong suốt những năm học đại học.

Năm 2003, Mark Zukerberg, một anh chàng sinh viên năm hai tại trường Đại học Harvard, đã xây dựng một trang web có tên Facemash.

Nguồn ảnh: Facebook/Mark Zuckerberg

"Facemash" là một trang web hot và “không mấy phong cách". Mark Zuckerberg đã sử dụng bức ảnh của một người bạn học cùng lớp mà anh hack được từ hệ thống ID của kí túc xá. Trong 4 tiếng đầu tiên ra mắt, trang web Facemash này đã có 22.000 lượt xem từ 450 người.

Vài ngày sau, phía trường Harvard yêu cầu Zuckerberg gỡ bỏ trang web vì lý do bản quyền và bảo mật an toàn. Zuckerberg phải đối mặt và nhận hình phạt kỷ luật từ phía nhà trường Harvard nhưng anh vẫn được phép ở lại trường.

Không chán nản và từ bỏ vì sự sụp đổ của Facemash, ngày 04 tháng 02 năm 2004, Zuckerberg đã cho ra đời đứa con tinh thần mang tên "Thefacebook".

Nguồn ảnh: Wikipedia

Sáu ngày sau khi giới thiệu Thefacebook, ba sinh viên năm cuối của trường Đại học Harvard đã tuyên bố Zuckerberg không giữ lời hứa tạo dựng một website cho họ và đã sử dụng ý tưởng của họ để tạo ra Facebook.

Cặp song sinh Winklevoss. Nguồn ảnh: REUTERS/Stephen Lam

Cameron, Tyler Winklevoss và Dvya Narendra khẳng định Zuckerberg đã đồng ý xây dựng website có tên gọi HarvardConnection.com cho họ trước khi tạo ra website riêng cho bản thân mình. Thậm chí, họ đã kiện tụng và giải quyết trước tòa vào năm 2008.

Như một phần của thỏa thuận, họ được nhận 1,2 triệu cổ phiếu của Facebook. Số cổ phiếu này có giá trị tương đương 300 triệu USD khi Facebook có IPO.

Trong vòng 1 tháng, một nửa số sinh viên tại trường Đại học Harvard đã đăng ký làm thành viên của Thefacebook.

Dustin Moskovitz (bên trái) và Mark Zuckerberg. Nguồn ảnh: valleywagprime qua Flickr

Vào tháng 03 năm 2004, Thefacebook được mở rộng đến các trường đại học như Yale, Columbia và Stanford. Zuckeberg đã mời những người bạn học thân thiết gồm: Dustin Moskovitz, Eduardo Saverin, Andrew McCollum và Chris Hughes cùng đồng hành giúp phát triển website trở thành một công việc kinh doanh.

Chỉ vài tháng sau đó, đội ngũ Facebook đã thực hiện quảng cáo đầu tiên trên website.

Nguồn ảnh: Facebook

Slide deck cho thấy sự phát triển tuyệt vời của website - bên cạnh những điểm giới hạn của nó.

Vào thời điểm này, Zuckerberg vẫn điều hành Facebook bên ngoài căn phòng kí túc xá, nhưng đã đến lúc anh cần đầu tư một cách nghiêm túc.

Nguồn ảnh: Mark Zuckerberg

Năm 2004, Zuckerberg nghỉ học ở trường Đại học Harvard, gần giống với Bill Gates, ông chủ tập đoàn Microsoft.

Giữa năm 2004, Zuckerberg đã thuê Napster, đồng sáng lập Sean Parker làm giám đốc đầu tiên của Facebook.​

Nguồn ảnh: Andrew Mager / Wikimedia Commons

Vào tháng 6 năm 2004, Facebook đã thành lập "nơi làm việc" của riêng mình trong một văn phòng nhỏ ở trung tâm Palo Alto, California.

Nguồn ảnh: YouTube

Tại thời điểm đó, công ty được biết đến là trung tâm của một công ty khởi nghiệp. Bức ảnh trên được lấy từ cuốn tài liệu năm 2008, có tên là "Now Entering: A Millennial Generation".

Văn phòng này nằm ở ngay trung tâm của Palo Alto, khiến người ta kinh ngạc.

Nguồn ảnh: Google Street View

Hãy nhìn cửa kính số 471. Đó chính là nơi dẫn đến những bậc thang bước tới văn phòng làm việc của Facebook.

Những năm sau đó, tôi - tác giả bài viết cũng từng làm việc cho một công ty cũng sử dụng không gian văn phòng tương tự. Ở ngay góc đó có một cửa hàng bán sushi khá ngon.

Mark Zuckerberg thường tiệc tùng ở văn phòng trong trang phục quần short, đi chân đất và cầm ly bia trong tay.

Không đùa đâu, nghiêm túc đó bởi họ rất thích bia.

Trong bức ảnh trên, một trong các thành viên của nhóm đang rót bia từ thùng ra, trong khi đó anh chàng Andrew McCollum đang trò chuyện cùng một cô bạn nữ.

Văn phòng này cũng từng nổi tiếng vì những bức vẽ risqué graffiti trên tường.

Cũng trong tháng đó, Facebook dời đến văn phòng Palo Alto, đây là lần đầu tiên Facebook gây vốn từ bên ngoài.

Nguồn ảnh: AP

Facebook nhận được 500.000 USD đầu tư từ người đồng sáng lập PayPal, Peter Thiel (bên trái) và Elon Musk. Kể từ đó, Peter Thiel được biết đến như một nhà đầu tư mạo hiểm nổi tiếng, trong khi Musk chuyển sang gây dựng Tesla và SpaceX.

Kể từ thời điểm đó, Facebook bắt đầu tiến bước nhanh chóng hướng đến nền văn hóa siêu sao.

Nhóm đầu tiên khởi động nút News Feed trên trang web Facebook. Nguồn ảnh: Mark Zuckerberg

Vào tháng 5 năm 2005, Facebook đã tạo được 13,7 triệu USD vào nguồn vốn. Năm 2006, Facebook tạo ra News Feed. Đó là một đặc điểm cho phép người dùng cập nhật tình hình của những người bạn mình theo thời gian thực. Đây được xem như một bước đột phá cũng như trở thành điểm mấu chốt của website này.

Vào cuối năm 2007, Zuckerberg đã gặp giám đốc điều hành của Google ở bữa tiệc Giáng sinh - người không ai khác chính là Sheryl Sandberg.

Sheryl Sandberg (bên trái) và Zuckerberg. Nguồn ảnh: "Charlie Rose" / PBS

Vào thời điểm này, Sheryl Sandberg đang giữ vị trí mới ở The Washington Post. Tuy nhiên, sau cuộc gặp gỡ này, Zuckerberg đã quyết định Facebook cần một giám đốc điều hành (chief operating officer - COO) và đã tìm cách để thuyết phục Sheryl Sandberg về đội của mình vào đầu năm 2008.

Facebook phát triển nhanh chóng và sự gia tăng của điện thoại thông mình mang đến cho nó nhiều người sử dụng hơn. Điều này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong hành trình phát triển của Facebook.

Năm 2009, Facebook đã chuyển đến một văn phòng Palo Alto rộng hơn ở Stanford Research Park.

Nguồn ảnh: Wikimedia Commons

Việc chuyển văn phòng cũng như một bước phát triển "bùng nổ" của website Facebook. Cuối năm 2010, Facebook đạt lượt truy cập một nghìn tỷ view một tháng.

Tuy nhiên, văn phòng mới không thể "giữ" Facebook quá lâu. Năm 2011, trang mạng xã hội này lại tiếp tục công cuộc dời văn phòng.

Nguồn ảnh: Owen Thomas, Business Insider

Lần chuyển này, Facebook tọa lạc tại một khuôn viên doanh nghiệp từng được Sun Microsystems "chiếm giữ" và được Oracle mua lại.

Facebook đã đặt tên cho đường chính là Hacker Way.​

Nguồn ảnh: via TechCrunch

Cái tên này có liên quan đến một châm ngôn sống của Zuckerberg: "Move fast and Break Things".

Vào thời điểm này, Facebook cho mọi người thấy mạng xã hội có thể nắm giữ vai trò quan trọng trong nền chính trị thế giới.

​Các cuộc biểu tình ở Ai Cập vào năm 2011. Nguồn ảnh: Commons

Sự ảnh hưởng của Facebook đã được người Ai Cập nhấn mạnh trong cuộc biểu tình hồi tháng Hai năm 2011. Cuộc biểu tình được tổ chức rộng rãi thông qua Facebook và những kênh mạng xã hội khác.

Zuckerberg đã tự mình "tiến đến" chính trị.

Tổng thống Barack Obama và Zuckerberg. Nguồn ảnh: Facebook

Những hành động chính trị công khai đầu tiên của Zuckerberg là trao đổi với những người dẫn đầu thế giới về việc hỗ trợ tiếp cận Internet cho toàn cầu.

Facebook cũng từng đề xướng về việc bình đẳng trong hôn nhân và quyền bình đẳng.

Biểu tượng Rainbow Pride HQ nổi tiếng của Facebook. Nguồn ảnh: Nicole Bort

Mạng xã hội không ngừng phát triển. Tính đến thời điểm ngày 18 tháng 5 năm 2012, Facebook đã chào bán cổ phiếu trị giá 5 tỷ USD.

​Nguồn ảnh: AP

Cũng trong năm 2012, Facebook bắt đầu phát cho nhân viên quyển "Little Red Book".

Nguồn ảnh: Ben Barry

Cuốn sách này từ đó đã trở thành một huyền thoại. Cuốn sách bao gồm các khẩu hiệu như một câu tuyên truyền gửi đến nhân viên Facebook với mong muốn rằng dù cho công ty có phát triển và tiến xa đến nhường nào thì họ vẫn chung một chiến tuyến.

Sau ngày phát hành cổ phiếu IPO, Zuckerberg đã kết hôn với Priscilla Chan.

Priscilla Chan (bên trái) và Zuckerberg. Nguồn ảnh: Facebook.com/zuck

Zuckerberg tiến tới hôn nhân cùng cô bạn gái xinh đẹp, tài năng, Priscilla Chan, người mà anh đã gặp lúc còn ở trường Đại học Harvard.

Suốt ngần ấy năm, công ty bắt đầu phát triển một loạt các công ty khởi nghiệp mới bao gồm Instagram - một ứng dụng mạng xã hội chia sẻ hình ảnh.

Nhà đồng sáng lập Instagram - Kevin Systrom (bên trái) với Zuckerberg. Nguồn ảnh: Facebook

Facebook đã mua Instagram với giá 1 tỷ USD vào năm 2012. Ứng dụng chia sẻ hình ảnh này hiện nay đã có hơn 400 triệu người dùng.

Cuộc mua bán này cho thấy, mặc dù đang trên con đường phát triển nhưng Facbook vẫn không ngừng tìm kiếm những công ty khởi nghiệp mới có khả năng đe dọa dẫn đến sự sụp đổ của Facebook.

Sau đó, Facebook cũng mua cả kính thực tế ảo Oculus VR.

Zuckerberg kiểm tra tai nghe Oculus' Rift và chuyển động cảm ứng Touch controllers. Nguồn ảnh: Facebook

Oculus là một công ty khởi nghiệp đang ở giai đoạn "non trẻ" khi được ông chủ lớn Facebook thu mua vào tháng 3 năm 2014 với giá 2 tỷ USD.

Facebook còn mua luôn cả công ty tin nhắn di động WhatsApp với giá 19 tỷ USD.

Người đồng sáng lập WhatsApp - Jan Koum. Nguồn ảnh: David Ramos / Getty Images

Facebook đã thực hiện cuộc mua bán này vào tháng Hai năm 2014. Đồng sáng lập WhatsApp, ông Jan Koum đã tham gia vào hội đồng quản trị của Facebook sau khi thực hiện cuộc giao dịch và dịch vụ này tính đến nay đã có hơn 1 tỷ lượt sử dụng mỗi ngày.

Vào sinh nhật lần thứ 10, Facebook đã có hơn 1,23 tỷ lượt truy cập mỗi tháng.

Nguồn ảnh: ​Screenshot/Entrepreneurship Corner

Trong số đó, có 1 tỷ người dùng tiếp cận mạng xã hội thông qua thiết bị di động. Thế giới của chúng ta đã thay đổi, nhưng Facebook vẫn tiếp tục phát triển.

Để hỗ trợ cho sự phát triển này, Facebook lại một lần nữa dời đến văn phòng to hơn.

Nguồn ảnh: Facebook

Vào tháng 3 năm 2015, Facebook đã xây dựng một khuôn viên làm việc mới ở Menlo Park, California. Khuôn viên này được kỹ sư huyền thoại Frank Gehry thiết kế có sức chứa đến 2.800 nhân công.

Dù có chuyện gì xảy ra trong tương lai, nhiệm vụ của CEO Zuckerberg vẫn là người lái công ty đến con đường kết nối mọi người trên toàn thế giới.

Nguồn ảnh: AP

Zukerberg đã gửi gắm đến các nhà đầu tư của Facebook rằng: "Chỉ đơn giản là: chúng tôi không xây dựng dịch vụ để kiếm tiền; chúng tôi kiếm tiền để xây dựng dịch vụ tốt hơn."

Vào tháng 12 năm 2015, Zuckerberg tuyên bố sẽ tham gia công việc từ thiện một cách rộng rãi.

Nguồn ảnh: Adam Berry/Getty Images

Anh và vợ của mình đã thành lập Chan Zuckerberg Initiative, một công ty mà Zuckerberg dự định đầu tư 99% tài sản của mình và tái đầu tư nghiên cứu những nguyên nhân làm thay đổi thế giới.

Tuy đã đóng góp vào Quỹ Chan Zuckerberg Initiative nhưng Zuckerberg vẫn giữ vai trò là "người sắt" chủ chốt của Facebook.

Nguồn ảnh: Screenshot via MSQRD

Dù có chuyện gì xảy ra với công ty, thì Zuckerberg vẫn nắm quyền hành quan trọng trong công ty nhờ vào cơ cấu tổ chức do anh xây dựng. Vì vậy, Zuckerberg không mất quyền điều hành công ty do chính mình thành lập từ khi còn ở kí túc xá của trường Đại học Harvard.

Xem thêm: 50 kỹ năng mềm cần thiết để có được hạnh phúc và thành công suốt đời (Phần 1)

Chúc các bạn vui vẻ!