15 phong tục truyền thống trong dịp Tết cổ truyền của người Việt

Tết Nguyên Đán là ngày lễ quan trọng nhất của Việt Nam, thể hiện được trọn vẹn bản sắc dân tộc của người Việt Nam với các phong tục ngày Tết đặc trưng như sum họp bên nhau, cùng nhau thăm hỏi người thân, họ hàng, mừng tuổi, đi lễ đầu năm cầu may mắn… Hãy cùng tìm hiểu những phong tục thống đẹp của người Việt trong dịp Tết Nguyên Đán nhé.

1. Cúng ông Công, ông Táo

Theo truyền thống, ngày ông Công, ông Táo là ngày 23 tháng Chạp âm lịch. Vào ngày này, các gia đình Việt Nam sẽ dọn dẹp nhà bếp sạch sẽ, mua cá vàng, soạn mâm cúng để cúng tiễn ông Công, ông Táo về trời báo cáo mọi việc trong nhà với Ngọc Hoàng. Nghi lễ cúng ông Công ông Táo phải hoàn thành trước 12h trưa vì theo quan niệm giờ Ngọ là giờ ông Công ông Táo sẽ bay về trời.

• Tại sao ông công ông táo lại cưỡi cá chép?

2. Gói bánh chưng

Bánh chưng là món ăn truyền thống có từ thời vua Hùng. Và cho tới ngày nay, bánh chưng là món không thể thiếu trong những ngày Tết của người Việt thể hiện trời đất giao hòa, nói lên ước mơ mọi người về một năm mới sung túc, an lành, hạnh phúc.

Các gia đình thường gói bánh chưng từ những ngày 27, 28, 29 Tết. Ngoài Bắc thường gói bánh chưng vuông, còn miền Nam thường gói bánh chưng dài hay gọi là bánh Tét dù nguyên liệu đều như nhau.

• Hướng dẫn cách gói bánh chưng truyền thống vuông, đẹp cho ngày Tết

3. Chơi hoa dịp Tết

Hoa tượng trưng cho cái đẹp và thú chơi hoa là một nét đẹp trong ngày tết Nguyên đán của người Việt.

Trong ngày Tết, mọi người thường chọn những loài hoa có ý nghĩa cho những điều tốt đẹp để cầu mong một năm mới viên mãn. Các loài hoa thường được chọn để trưng bày trong ngày Tết của người Việt gồm hoa mai biểu trưng cho sức sống mãnh liệt, mạnh mẽ và thuần khiết; hoa đào tượng trưng cho sự sinh sôi nảy nở, phát tài phát lộc; hoa cúc gắn với sự trường tồn, hiếu thảo và lòng cao thượng….

• Cách chọn và giữ hoa đào đẹp ngày tết
• Cách chọn mua cây quất đẹp, nhiều tài lộc đón Tết
• Bí kíp giữ hoa tươi lâu trong ngày Tết

4. Mâm ngũ quả

Mâm ngũ quả đặt trên bàn thờ tổ tiên là phong tục không thể thiếu trong ngày Tết của người Việt để cầu mong một năm mới bình an, may mắn, hạnh phúc, an khang, phú quý.

Mâm ngũ quả là mâm quả gồm 5 loại quả khác nhau, nhưng truyền thống văn hóa này ở các miền Bắc, Trung, Nam có những đặc điểm khác nhau. Hãy tham khảo bài viết Cách bày mâm ngũ quả để biết ý nghĩa mâm ngũ quả 3 miền và cách bày cụ thể bạn nhé.

5. Lau dọn nhà cửa

Các gia đình ở Việt Nam đều dọn dẹp, vệ sinh nhà cửa, đồ vật sạch sẽ trong những ngày cuối năm với ý nghĩa sắp xếp lại những điều chưa ổn thoải, xóa bỏ những điều không tốt của năm cũ chuẩn bị đón chào năm mới với nhiều tài lộc và may mắn.

Xem thêm: Đốt trầm hương: Tác dụng và ý nghĩa của một phong tục đẹp ngày Tết

6. Thăm mộ tổ tiên

Con cháu trong gia đình sẽ cùng nhau đi thăm viếng, làm sạch đẹp nơi an nghỉ của ông bà tổ tiên và người thân của mình. Đây là một phong tục phổ biến của người Việt, thể hiện đạo hiếu, lòng kính trọng đối với đấng sinh thành và các bậc tổ tiên đã khuất.

7. Cúng tất niên

Các gia đình tại Việt Nam thường làm mâm cơm thắp hương mời thần linh, gia tiên về ăn tết cùng gia đình vào chiều 30 Tết đồng thời để kết thúc một năm cũ và chuẩn bị đón chào năm mới.

• Ý nghĩa và cách chuẩn bị mâm cơm Tất niên

8. Đón giao thừa

Giao thừa là thời điểm chuyển giao giữa năm mới và năm cũ, là thời gian quan trọng khi đất trời giao hòa. Lễ cúng giao thừa còn được gọi là lễ trừ tịch diễn ra vào phút cuối cùng của năm với ý nghĩa đem bỏ hết những điều xấu của năm cũ để đón những điều tốt đẹp của năm mới. Lễ cúng giao thừa được thực hiện ở ngoài trời.

• Giao thừa là gì? Các phong tục truyền thống trong đêm giao thừa

9. Hái lộc

Hái lộc đầu xuân là nét đẹp truyền thống trong năm mới của người Việt. Hái lộc thường được thực hiện vào đêm giao thừa hoặc sáng sớm mùng một Tết để cầu may mắn, rước lộc vào nhà.

10. Xông đất

Xông đất hay còn gọi là đạp đất, xông nhà là phong tục truyền thống của người Việt Nam trong dịp Tết Nguyên Đán cổ truyền để cầu mong những điều may mắn, mọi điều thuận lợi cho các thành viên trong gia đình.

Theo quan niệm truyền thống, người nào bước vào nhà gia chủ đầu tiên sau thời điểm giao thừa với lời chúc mừng năm mới thì đó là người xông đất. Gia chủ thường chọn người xông đất là nam giới, hợp tuổi, thành đạt, gia đình hạnh phúc, tốt tính… với quan niệm rằng trong ngày mùng 1 Tết nếu được người có vận khí tốt đến xông nhà thì cả năm mọi việc sẽ may mắn, suôn sẻ.

11. Xin chữ

Không biết từ bao đời nay, người Việt còn có thói quen xin chữ vào những ngày đầu tiên của năm mới. Những chữ được xin thường là chữ Tâm, Phúc, Đức, An, Lộc, Thọ, Phát… Đây là một phong tục mang nhiều ý nghĩa văn hóa, thể hiện sự trọng chữ nghĩa trọng tri thức của người Việt đồng thời cũng để cầu may mắn, tài lộc, phúc thọ đầy nhà trong năm mới.

Trong những năm gần đây, việc xin chữ đầu năm được nhiều bạn trẻ yêu thích và thường thực hiện vào ngày mùng 2 Tết. Ngoài xin chữ thì mọi người còn thích xin câu đối về Tết.

12. Phong tục dựng cây nêu ngày Tết

Dựng cây nêu Tết là một phong tục truyền thống tại nhiều địa phương trong dịp Tết cổ truyền. Một cây tre cao khoảng 5 đến 6 mét với vàng mã, bùa trừ tà, giải cờ vải tây, tấm vải điều, hình cá chép bằng giấy… được treo ở trên ngọn được dựng lên để mừng năm mới tới đồng thời xua đuổi ma quỷ hoặc những điều không may.

Cây nêu thường được dựng vào ngày 23 tháng chạp - ngày Táo quân về trời và được hạ xuống vào ngày mùng 7 Tết.

13. Chúc tết và mừng tuổi

Người Việt có phong tục đi chúc Tết họ hàng, bạn bè trong những ngày Tết. Thường trong sáng mồng một Tết, con cháu sẽ tới chúc thọ, mừng tuổi ông bà, cha mẹ mình. Sau đó, con cháu được ông bà, cha mẹ mừng tuổi lại những đồng tiền mới đựng trong phong bao lì xì màu đỏ để lấy may kèm theo những lời chúc các con cháu hay ăn chóng lớn, học hành giỏi giang, hạnh phúc, vui vẻ trong năm mới. Tiền mừng tuổi không quan trọng ở số tiền nhiều hay ít mà quan trọng ở ý nghĩa.

14. Xuất hành

Ngày mồng một Tết Nguyên Đán, người Việt thường chọn giờ đẹp, hướng đẹp phù hợp với tuổi để xuất hành với y vọng gặp may mắn mỗi khi ra khỏi nhà.

15. Đi lễ chùa đầu năm

Phong tục đi lễ chùa trong những ngày đầu của năm mới là một nét đẹp văn hóa tâm linh trong đời sống mỗi người Việt. Đi lễ chùa đầu năm không chỉ là để cầu xin một năm mới may mắn, phúc lộc và tỏ tấm lòng thành kính của mình đối với đức Phật, tổ tiên.

Chúc các bạn một năm mới bình an!