VPN có làm chậm kết nối Internet của bạn không?

VPN là mạng riêng ảo, Virtual Private Network, là một công nghệ mạng giúp tạo kết nối mạng an toàn khi tham gia vào mạng công cộng như Internet hoặc mạng riêng do một nhà cung cấp dịch vụ sở hữu. Các tập đoàn lớn, các cơ sở giáo dục và cơ quan chính phủ sử dụng công nghệ VPN để cho phép người dùng từ xa kết nối an toàn đến mạng riêng của cơ quan mình.

Hiểu theo cách đơn giản, chúng ta sử dụng VPN để bảo vệ quyền riêng tư của mình trong thế giới internet, tránh con mắt nhòm ngó của tin tặc, các nhà cung cấp dịch vụ mạng (ISP) và kẻ trộm dữ liệu. Tuy nhiên, đã bao giờ bạn tự hỏi liệu VPN có làm chậm kết nối Internet của mình không?

VPN có thể làm chậm kết nối Internet

Trước tiên, phải khẳng định VPN sẽ ít nhiều làm giảm tốc độ kết nối internet của bạn, bất chấp việc một số nhà cung cấp không đáng tin cậy luôn tuyên bố điều ngược lại. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là tại sao VPN lại làm chậm kết nối internet, và liệu có cách nào để khắc phục vấn đề hay không.

Một số nhà cung cấp VPN quảng cáo rằng dịch vụ của họ có thể tăng tốc độ internet, nhưng thực tế hoàn toàn ngược lại. VPN sẽ luôn gây ra hiện tượng giảm tốc độ đối với kết nối internet, vấn đề chỉ là nhiều hay ít mà thôi. Khi một VPN được cho là nhanh, điều này ám chỉ rằng nó gây suy giảm tốc độ internet ít hơn so với các đối thủ cạnh tranh. Có ba lý do chính khiến VPN làm chậm kết nối của bạn, sắp xếp theo thứ tự giảm dần như sau.

Khoảng cách đến máy chủ VPN

Vấn đề lớn nhất ảnh hưởng đến tốc độ internet khi sử dụng VPN là khoảng cách giữa bạn và máy chủ VPN. Khoảng cách càng lớn thì mức hao tổn càng nặng. Ví dụ: nếu bạn đang ở Hà Nội, thì một máy chủ ở Đà Nẵng sẽ gây suy giảm tốc độ ít hơn so với một máy chủ ở TP Hồ Chí Minh. Đó là còn chưa kể đến trường hợp bạn kết nối với những máy chủ đặt ở nước ngoài.

Điều này là do việc truyền tải dữ liệu về cơ bản vẫn cần tuân theo các định luật vật lý. Khi lướt internet, bạn đang gửi và nhận cái gọi là các gói dữ liệu và chúng cần phải di chuyển đến và đi từ chính bạn đến máy chủ mục tiêu. Tuyến đường dữ liệu phải đi càng dài, độ trễ giữa tiếp nhận và phản hồi sẽ càng lớn.

Máy chủ quá tải

Một yếu tố quan trọng khác khiến VPN chậm là tình trạng tải trên máy chủ mà bạn đang kết nối. Một máy chủ chỉ có thể xử lý mức lưu lượng truy cập nhất định. Bạn càng tiến gần đến giới hạn đó, mức suy giảm tốc độ sẽ càng lớn.

Do đó, nếu bạn kết nối với một máy chủ thậm chí chỉ cách bạn vài km nhưng gần hết dung lượng, bạn có thể phải trải nghiệm tốc độ kết nối tệ hơn cả khi kết nối với một máy chủ nằm ở nước ngoài nhưng đang “rảnh rỗi”. Trong ba yếu tố, đây là yếu tố bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi chính các nhà cung cấp VPN. Một nhà cung cấp dịch vụ tốt sẽ đầu tư nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng để người dùng không gặp phải tình trạng chậm máy chủ quá tải.

Mã hóa và giao thức

Yếu tố cuối cùng ảnh hưởng đến tốc độ VPN là giao thức và mã hóa được sử dụng. Mặc dù không quan trọng bằng khoảng cách và tình trạng tải của máy chủ, nhưng nó vẫn đóng một vai trò lớn đối với tốc độ kết nối. Điều này là do khi sử dụng VPN, bạn đang gửi thông tin của mình qua cái gọi là “đường hầm VPN”. Trước khi gửi, các gói dữ liệu sẽ được mã hóa và sau đó được giải mã khi chúng đến đích. Quá trình này cần có thời gian, về cơ bản khá nhanh, nhưng kết hợp với các yếu tố khác, tổng thời gian hao phí có thể tăng lên.

Mã hóa phức tạp hơn sẽ mất nhiều thời gian hơn, khi giải mã cũng vậy. Giao thức được sử dụng cũng gây ảnh thưởng tương tự. Điều này một phần là do giao thức VPN xác định mức độ mã hóa — nhưng cũng vì một số giao thức chỉ đơn giản là nhanh hơn các giao thức khác. Ví dụ: IKEv2 nhanh hơn OpenVPN, nhưng lại đi kèm một số vấn đề về bảo mật.

Cách tăng tốc kết nối VPN

Từ các khía cạnh kể trên, chúng ta cũng hoàn toàn có thể tìm ra các các phương án để tăng tốc kết nối VPN. Không phải tất cả các mẹo dưới đây đều phù hợp với tất cả mọi người, nhưng ngay cả khi áp dụng chúng ở mức độ khiêm tốn cũng sẽ thấy một số cải tiến rõ rệt.

Chọn một máy chủ ở gần

Cách dễ nhất là sử dụng một máy chủ ở gần bạn nhất có thể, trong nước thì càng tốt. Bạn sẽ thấy tốc độ kết nối được cải thiện đáng kể.

Thay đổi giao thức

Mẹo thứ hai cũng có tác động rất rõ rệt là thay đổi giao thức. Chẳng hạn, nếu kết nối của bạn rất chậm, việc thay đổi từ TCP sang UDP có thể tăng tốc đáng kể, hoặc thậm chí sử dụng IKEv2 thay vì OpenVPN cũng là một ý kiến hay nếu bảo mật không phải là mối quan tâm hàng đầu của bạn. Tuy nhiên, từ khi bạn biết rõ mình đang làm gì, việc xáo trộn các cài đặt giao thức có thể khiến bạn gặp rủi ro bảo mật.

Chọn một nhà cung cấp VPN uy tín

Cuối cùng, rất có thể chất lượng máy chủ của nhà cung cấp mà bạn đang sử dụng không thực sự ổn. Trong trường hợp này, bạn nên tham khảo đánh giá về các VPN tốt nhất. Các nhà cung cấp dịch vụ VPN uy tín, phổ biến thường cũng sẽ sở hữu máy chủ chất lượng cao. Tất nhiên là chi phí dịch vũng cũng có thể sẽ cao hơn, nhưng lợi ích mà bạn nhận được rất đáng để đánh đổi.