Ubuntu là một bản phân phối desktop Linux phổ biến, nhưng một số lựa chọn thiết kế của nó đã bị chỉ trích gần đây.
Nếu muốn có một bản phân phối desktop thân thiện dựa trên Ubuntu và loại bỏ những thay đổi không mong muốn ra khỏi hệ thống cốt lõi, Vanilla OS có thể là thứ bạn đang tìm kiếm.
Vanilla OS là gì?
Vanilla OS là một bản phân phối Linux nhằm mục đích bảo mật cao hơn các bản phân phối Linux dành cho desktop khác. Nó được xây dựng trên Ubuntu nhưng có thêm một thay đổi: Các file hệ thống cốt lõi không thể thay đổi. Điều này có nghĩa là những thay đổi mà các chương trình của bên thứ ba có thể thực hiện không thể áp dụng với hệ điều hành này.
Cái tên này xuất phát từ mục đích ban đầu của bản phân phối là nó sẽ cung cấp trải nghiệm stock, không có bất kỳ sửa đổi nào mà Canonical đã thực hiện cho Ubuntu.
Bất biến là như thế nào?
Tính bất biến trong các bản phân phối Linux là một khái niệm ngày càng trở nên phổ biến. Các bản phân phối bất biến được chuẩn hóa để chúng giống nhau trong mọi cài đặt.
Tính bất biến làm tăng tính bảo mật; vì các phần cốt lõi của hệ thống như kernel không thể sửa đổi được, nên về mặt lý thuyết, chương trình độc hại không thể gây ra vấn đề với nó. Các gói bổ sung được cài đặt trong một khu vực riêng biệt với hệ thống chính.
Ngay cả một hệ thống bất biến cũng cần cập nhật khi phát hiện ra lỗi hoặc lỗ hổng bảo mật. Vậy Vanilla OS quản lý các bản cập nhật này như thế nào? Nó sử dụng một thứ gọi là ABRoot.
ABRoot duy trì hai trạng thái hệ thống, "present" và "future". Giả sử một kernel mới được trang bị cho hệ thống. Khi người dùng cài đặt các bản cập nhật, kernel mới này sẽ được thêm vào trạng thái "future". Khi hệ thống khởi động lại sau khi cài đặt, trạng thái "future" sẽ trở thành trạng thái "present" trong khi các bản cập nhật trong tương lai sẽ được thêm vào "future" mới.
Cài đặt Vanilla OS trên PC
Cài đặt Vanilla OS cũng tương tự như cài đặt các bản phân phối Linux khác. Trước tiên, bạn cần tải xuống image cài đặt từ trang GitHub và giải nén nó vào phương tiện cài đặt nếu bạn đang cài đặt nó trên máy vật lý.
Như với Ubuntu gốc, bạn sẽ khởi động vào môi trường live. Theo mặc định, Vanilla OS sử dụng môi trường Gnome 3 tiêu chuẩn. Bạn có thể khám phá desktop và khi đã sẵn sàng cài đặt, hãy nhấp vào Install Vanilla OS.
Chương trình cài đặt khá tiêu chuẩn. Nó sẽ yêu cầu bạn chọn ổ và thiết lập sơ đồ phân vùng. Sau đó, bạn sẽ chọn một tên người dùng và mật khẩu rồi cài đặt nó trên ổ cứng. Sau đó, bạn sẽ khởi động vào môi trường mới.
Vanilla OS có dành cho bạn không?
Bạn có thể tự hỏi liệu Vanilla OS có phù hợp với nhu cầu sử dụng máy tính của mình hay không, vì dù sao đây vẫn là một bản phân phối rất mới, ngay cả khi nó được xây dựng dựa trên Debian và Ubuntu.
Bản phân phối có thể thu hút những người cảnh giác với các thay đổi gần đây của Canonical đối với Ubuntu. Mặc dù bản phân phối chính của Ubuntu cũng sử dụng GNOME làm desktop mặc định, nhưng đã thực hiện một số sửa đổi. Canonical cũng đã bị chỉ trích về các gói Snap và quảng cáo những dịch vụ trả phí của mình trong terminal khi cập nhật các gói.
Vanilla OS có thể cũng sẽ thu hút những người dùng quan tâm đến bảo mật. Mặc dù tính bất biến được quảng cáo là một giải pháp cho các vấn đề bảo mật, nhưng vẫn chưa rõ nó sẽ kéo dài được bao lâu. Nhiều người dùng rất muốn biết hệ điều hành này sẽ phát triển như thế nào trong thời gian tới. Dự án là bằng chứng về cách các hệ điều hành nguồn mở như Linux cho phép mọi người thử nghiệm những khái niệm mới trong ngành khoa học máy tính dễ dàng hơn so với các hệ thống độc quyền.
Vanilla OS là một tay chơi mới giữa vô vàn các dẫn xuất Debian và Ubuntu. Kiến trúc độc đáo của nó là một nỗ lực đáng ghi nhận để giảm bớt các vấn đề, thông qua việc làm cho lõi của HĐH không thể thay đổi được bởi những chương trình bên ngoài. Dù điều này làm phức tạp việc quản lý gói, nhưng Vanilla OS vẫn là một dự án thú vị để theo dõi trong tương lai.
Vanilla OS chỉ là một trong số nhiều bản phân phối dựa trên Debian hiện có. Một số bản phân phối Linux thành công nhất được sử dụng ngày nay, kể cả Ubuntu, đã được xây dựng trên nền tảng vững chắc của Debian.