Thiết lập DNS trên router hay máy tính mang lại tốc độ Internet nhanh hơn?

Nếu kết nối Internet của bạn chậm và bạn đã thử mọi cách, thì cũng đừng lo lắng: Có thêm một cách khắc phục mà bạn có thể chưa thử. Việc thay đổi cài đặt DNS trên router Wi-Fi hoặc máy tính của bạn có thể ảnh hưởng đáng kể đến tốc độ Internet - nhưng làm sao bạn biết nên thay đổi chúng trên thiết bị nào?

Tại sao việc thay đổi DNS ở đâu lại quan trọng?

Mỗi khi bạn nhấp vào một liên kết, thiết bị của bạn sẽ yêu cầu máy chủ DNS dịch tên trang web đó thành địa chỉ IP. Quá trình này diễn ra trong vài mili giây, nhưng nếu máy chủ DNS chậm, ngay cả kết nối nhanh cũng có thể trở nên chậm chạp. Bằng cách thay đổi DNS mặc định của ISP thành DNS đáng tin cậy hơn, bạn có thể tra cứu địa chỉ nhanh hơn.

Tác động là có thật: DNS chậm có thể làm tăng thêm hàng trăm mili giây cho mỗi lần load trang web, điều này sẽ nhanh chóng xảy ra nếu bạn mở nhiều tab hoặc stream nội dung.

Bạn có thể thiết lập DNS ở hai nơi:

• Router: Tất cả các thiết bị trên mạng của bạn đều sử dụng DNS bạn chọn, trừ khi bạn ghi đè lên một thiết bị.
• Theo từng thiết bị: Chỉ máy tính, điện thoại hoặc máy tính bảng đó sử dụng DNS bạn chọn; mọi thứ khác đều tuân theo cài đặt mặc định của router.

Router đóng vai trò là bộ điều khiển lưu lượng cho mạng gia đình của bạn. Nếu bạn thiết lập DNS trên router, mọi thiết bị đều được xử lý như nhau. Nhưng thiết lập DNS trên máy tính sẽ bỏ qua DNS của router và giao tiếp trực tiếp với máy chủ bạn chọn. Sự khác biệt đó có thể quan trọng hơn bạn nghĩ, đặc biệt nếu bạn có nhiều thiết bị hoặc sử dụng mạng của mình để stream hoặc duyệt web nhiều. Máy chủ DNS chậm có thể làm chậm quyền truy cập vào các trang web và dịch vụ.

Thiết lập DNS trên router hay máy tính mang lại tốc độ Internet nhanh hơn?

Để kiểm tra thiết lập nào cung cấp khả năng phân giải DNS nhanh hơn, tác giả bài viết đã sử dụng cmdlet Resolve-DnsName của Microsoft và tạo một PowerShell Script để tự động hóa thời gian tra cứu cho các trang web mình truy cập thường xuyên nhất, chẳng hạn như YouTube, Netflix, Twitch, Gmail và một số trang web khác. Bài viết đã thử nghiệm cả tra cứu ban đầu (không lưu cache) và tra cứu lặp lại (lưu cache) để có được bức tranh rõ ràng về hiệu suất của cả hai thiết lập. Ví dụ đã sử dụng Public DNS của Google (8.8.4.4) cho các thử nghiệm này vì đây là một trong những nhà cung cấp DNS lớn nhất và được kết nối tốt nhất.

Tốc độ kết nối ban đầu

Khi truy cập một trang web lần đầu tiên với DNS cache trống, việc cấu hình máy chủ DNS trực tiếp trên máy tính luôn dẫn đến thời gian tra cứu nhanh hơn. Dữ liệu thử nghiệm sao lưu điều này. Ví dụ, khi truy vấn YouTube hoặc Netflix bằng Google DNS được đặt trên router, thời gian tra cứu thường nằm trong khoảng từ 64 đến 68 mili giây. Tuy nhiên, khi cấu hình Google DNS trực tiếp trên PC của mình, những tra cứu tương tự đó giảm xuống còn khoảng 58 đến 62 mili giây.

Tác giả đã phải liên tục xóa DNS trên PC chạy Windows và khởi động lại dnsmasq trên router của mình (một trình chuyển tiếp DNS nhẹ được nhiều router sử dụng) để kiểm tra tốc độ kết nối ban đầu nhiều lần. Sau một vài lần thử nghiệm, PC trực tiếp đến máy chủ DNS dường như luôn nhanh hơn, mặc dù chỉ trong vài mili giây.

Nhìn chung, kết nối PC trực tiếp đến DNS đã cải thiện tốc độ tra cứu, nhưng vài mili giây thêm đó không tạo ra bất kỳ sự khác biệt đáng kể nào. Bạn không thể biết khi truy cập các trang web trên trình duyệt của mình, đặc biệt là vì các yếu tố khác, chẳng hạn như thời gian phản hồi và tài nguyên của máy chủ, mất thời gian load khác nhau. Tuy nhiên, nếu bạn chỉ muốn DNS nhanh nhất có thể, thì việc thiết lập DNS trực tiếp trên PC sẽ mang lại kết quả tốt hơn một chút.

Hiệu suất được lưu cache

Nhưng điều gì xảy ra sau lần truy cập đầu tiên đó, khi nào DNS cache phát huy tác dụng? Đây là lúc DNS cache của router thực sự có thể tỏa sáng, mặc dù không theo cách bạn mong đợi. Sau khi địa chỉ của một trang web được cache - cho dù là router hay Windows - các lần tra cứu lặp lại sẽ nhanh hơn nhiều.

Với router xử lý DNS và cache được kích hoạt, các lần tra cứu DNS của Google đã giảm xuống mức thấp nhất là 10 - 14 mili giây. Khi Windows DNS cache được sử dụng, thời gian tìm kiếm thậm chí còn giảm xuống thấp hơn, đôi khi chỉ còn 6 - 8 mili giây. Trên thực tế, cả hai thiết lập đều cho tốc độ cực nhanh đối với những lần truy cập lặp lại. Mặc dù việc thiết lập DNS trực tiếp trên PC vẫn vượt trội hơn DNS của router, nhưng khả năng lưu cache DNS từ tất cả các thiết bị trong mạng của router vượt xa vài mili giây bổ sung mà bạn nhận được khi thiết lập DNS trên một thiết bị. Bằng cách gộp tất cả DNS cache trên router, tất cả các thiết bị khác đều có thể tận hưởng những địa chỉ đã phân giải mà không nhất thiết phải truy cập trang web thêm vài lần nữa.

Nhìn chung, mạng của bạn có thể tiết kiệm nhiều thời gian hơn khi thiết lập DNS trên router khi nói đến việc lưu cache địa chỉ.

Stream và chơi game trong thế giới thực

Đối với các game trực tuyến, tốc độ DNS chủ yếu ảnh hưởng đến tốc độ bạn kết nối với máy chủ hoặc trận đấu. Khi bạn đã vào game, DNS hầu như không đóng vai trò gì trong ping hoặc độ trễ của bạn, vì nó chỉ giúp khám phá máy chủ hoặc ghép trận ban đầu. Tuy nhiên, nếu bạn chơi nhiều game khác nhau hoặc thường xuyên chuyển đổi máy chủ, một DNS nhanh có thể giúp bạn rút ngắn thời gian ghép trận và đăng nhập.

Tác giả bài viết đã thử nghiệm điều này với các game như Liên minh huyền thoại và Dragon Nest. Thay đổi DNS trên PC có thể cải thiện khả năng đăng nhập và ghép trận, nhưng khi game bắt đầu, không có sự khác biệt nào về ping hoặc độ mượt của game. Nếu bạn đang theo đuổi ping thấp hơn, hãy tập trung vào ISP và chất lượng kết nối, chứ không phải DNS.

Mỗi phương pháp ảnh hưởng đến tất cả các thiết bị của bạn như thế nào?

Khi bạn thay đổi cài đặt DNS, nơi bạn thực hiện có thể định hình hiệu suất của mọi thiết bị trên mạng của mình.

DNS chỉ dành cho router: Thiết lập và quên đi

Thiết lập DNS trên router có nghĩa là mọi thiết bị trong nhà, bao gồm điện thoại, máy tính bảng, Smart TV và game console, đều sử dụng cùng một DNS nhanh. Bạn không phải chạm vào từng thiết bị và khách tự động nhận được cùng một trải nghiệm được cải thiện.

Phương pháp này cũng ngăn các thiết bị quay lại máy chủ DNS ISP chậm. Thêm vào đó, cache của router giúp tăng tốc các lần truy cập lặp lại cho mọi người trên mạng. Nếu một thành viên trong gia đình load một trang web trên thiết bị của họ, trang web đó cũng sẽ mở nhanh hơn, do cache. Nhưng có những đánh đổi:

• Không tùy chỉnh theo từng thiết bị: Máy tính chơi game không thể sử dụng DNS chơi game chuyên dụng trong khi các thiết bị khác trong nhà sử dụng nhà cung cấp tập trung vào quyền riêng tư.
• Phụ thuộc vào router: Nếu router khởi động lại, dữ liệu DNS được lưu trong cache sẽ bị xóa, khiến tốc độ chậm lại trong thời gian ngắn cho đến khi cache được build lại.

Tuy nhiên, đây vẫn là một lựa chọn tuyệt vời.

DNS chỉ dành cho thiết bị: Kiểm soát và làm được nhiều việc hơn

Thiết lập DNS trên từng thiết bị cho phép tối ưu hóa cho từng trường hợp sử dụng. Máy tính xách tay làm việc của tác giả sử dụng DNS chặn phần mềm độc hại của Cloudflare (1.1.1.1), TV phòng khách bị kẹt với Google DNS hoặc Smart DNS để stream và điện thoại chuyển đổi DNS dựa trên việc đang sử dụng Wi-Fi hay dữ liệu di động.

Thiết lập này giúp bạn có thể tra cứu DNS nhanh nhất có thể trên các thiết bị chính của mình và cho phép thử nghiệm những tính năng bảo mật và quyền riêng tư. Nhưng việc thiết lập cũng tốn nhiều công sức hơn. Với hàng chục thiết bị, việc quản lý các thiết lập riêng lẻ trở nên nhàm chán. Đôi khi, các thành viên trong gia đình quên cập nhật DNS của họ sau khi thay đổi mạng, dẫn đến tốc độ không ổn định và đôi khi gây khó chịu.

Cuối cùng, lựa chọn giữa DNS toàn bộ router và DNS cấp thiết bị không chỉ là về tốc độ - mà còn là về mức độ kiểm soát mà bạn muốn và lượng công việc bạn sẵn sàng bỏ ra để duy trì mạng của mình hoạt động theo đúng ý muốn.

Thiết lập DNS nào phù hợp với bạn?

Vậy, thiết lập DNS nào phù hợp với bạn? Về tốc độ, bạn sẽ có được kết quả tra cứu DNS nhanh hơn bằng cách thiết lập DNS trực tiếp trên PC. Điều này là do PC của bạn không cần phải đến router để sử dụng DNS, cho phép phân giải địa chỉ cục bộ. Tuy nhiên, lợi thế về tốc độ này rất nhỏ nên có thể bạn sẽ không cảm nhận được sự khác biệt. Thành thật mà nói, sau tất cả các thử nghiệm, sử dụng cả DNS cấp router và PC cùng nhau là cách tốt nhất để tối đa hóa những gì mạng của bạn có thể làm.

Thiết lập DNS trên router cung cấp cho mọi thiết bị trong nhà bạn một đường cơ sở nhanh và đáng tin cậy. Điều đó có nghĩa là bạn chỉ cần cấu hình mọi thứ một lần và đột nhiên điện thoại, máy tính xách tay, máy tính bảng và TV thông minh đều được hưởng lợi từ hiệu suất DNS và quyền riêng tư tốt hơn. DNS cache của router cũng tăng tốc độ truy cập lặp lại cho mọi người, do đó toàn bộ hộ gia đình có trải nghiệm mượt mà hơn khi truy cập lại các trang web hoặc dịch vụ stream yêu thích của họ.

Nhưng đó chỉ là một nửa câu chuyện. Bằng cách thiết lập DNS trực tiếp trên các thiết bị cụ thể, bạn mở khóa một cấp độ linh hoạt hoàn toàn mới. Ví dụ, sử dụng Smart DNS để bỏ qua nội dung bị hạn chế theo vị trí địa lý trên TV stream của mình. Tác giả không thể thiết lập DNS đặc biệt này trên router của mình vì nó khá chậm trong việc phân giải các địa chỉ và sẽ ảnh hưởng đến tất cả các thiết bị. Nhưng nếu bạn chỉ thiết lập nó trên TV thông minh hoặc PC của mình, thì chỉ thiết bị đó bị ảnh hưởng bởi DNS chậm hơn:

Mặc dù DNS chậm hơn là sự đánh đổi có thể chấp nhận được để truy cập nội dung bị khóa theo khu vực, nhưng đây không phải là tùy chọn mặc định cho tất cả các thiết bị trên mạng của bạn. Bằng cách cẩn thận thiết lập DNS đặc biệt trên các thiết bị cụ thể, những thiết bị đó có thể truy cập một số chức năng nhất định, trong khi mọi thứ khác trong nhà bạn vẫn tiếp tục tận hưởng tốc độ của DNS do router thiết lập.

Một lợi thế lớn khác của việc thiết lập DNS trên máy tính là thử nghiệm các nhà cung cấp DNS mới trước khi triển khai chúng trên toàn bộ mạng. Có thể bạn muốn xem liệu một dịch vụ mới có thực sự nhanh hơn, đáng tin cậy hơn hay cung cấp quyền riêng tư tốt hơn không. Bằng cách dùng thử trên PC trước, bạn có thể thử nghiệm mà không gây rủi ro cho các thiết bị còn lại. Nếu có vấn đề gì đó không hoạt động đúng, bạn có thể dễ dàng chuyển đổi lại - không cần phải khắc phục sự cố cho toàn bộ ngôi nhà.

Phương pháp kết hợp này cũng có nghĩa là bạn có thể tùy chỉnh DNS cho các nhu cầu cụ thể. Bạn muốn bảo mật hơn cho máy tính xách tay làm việc của mình? Hãy thiết lập máy tính xách tay đó sử dụng DNS chặn phần mềm độc hại. Bạn cần độ trễ thấp nhất để chơi game? Hãy hướng PC chơi game của bạn đến DNS nhanh nhất mà mình có thể tìm thấy. Trong khi đó, mọi người khác ở nhà vẫn được hưởng lợi từ thiết lập của router và bạn không phải quản lý hàng chục cấu hình khác nhau.

Trên thực tế, việc kết hợp cài đặt DNS ở cấp độ router và thiết bị sẽ mang lại cho bạn những điều tốt nhất của cả hai thế giới: Cải thiện rộng rãi cho mọi người và điều chỉnh có mục tiêu ở nơi bạn cần nhất. Đây là cách linh hoạt và bền vững nhất để duy trì mạng của bạn nhanh, linh hoạt và sẵn sàng cho mọi nhu cầu, dù là stream, chơi game, làm việc hay chỉ duyệt web.