Cách dùng Q4OS biến chiếc laptop 10 năm tuổi thành cỗ máy thời gian Windows XP

Tác giả bài viết tìm thấy Q4OS khi đang giúp hàng xóm bỏ máy tính Windows XP. Nhưng tại sao lại là Q4OS? Bởi vì nó có giao diện tương tự (với bộ theme Q4XP), chạy cực kỳ tốt trên phần cứng Pentium cũ và an toàn khi sử dụng.

Gần đây tác giả đã "hồi sinh" chiếc laptop Dell đã 10 năm tuổi của mình bằng Damn Small Linux. Mặc dù nó hoạt động, nhưng hiệu quả không như mong đợi. Vì đã thấy Q4OS hoạt động gần đây, nên tác giả quyết định "lột xác" laptop của mình theo phong cách Windows tương tự. Và kết quả thậm chí còn tốt hơn cả mong đợi.

Cài đặt và thiết lập Q4OS

Trinity phù hợp với phần cứng cũ

Q4OS cung cấp nhiều môi trường desktop - KDE Plasma cho các máy tính hiện đại, LXQt cho mọi thứ, và Trinity cho kích thước nhỏ gọn nhất. Với chiếc laptop Dell đã 10 năm tuổi, Trinity là lựa chọn hiển nhiên. Nó dựa trên KDE3, vốn đã ngừng phát triển vào năm 2008, nhưng đó chính xác là lý do tại sao nó chạy tốt trên phần cứng cũ.

Bạn có thể tải xuống Trinity ISO từ trang web Q4OS. Sau đó, sử dụng Ventoy để tạo USB boot. Sau khi hoàn tất, hãy thả ISO Q4OS vào ổ USB. Bạn cũng có thể sử dụng Rufus hoặc balenaEtcher để tạo USB boot, nhưng Ventoy tốt hơn. Nó đã trở thành lựa chọn hàng đầu để thử nghiệm các hệ điều hành khác nhau nhờ khả năng hỗ trợ multi-boot.

Tiếp theo, hãy kết nối USB boot với PC, nhấn nút Power và bắt đầu nhấn phím Esc để xem Startup Menu. Sau đó, vào Boot Menu và chọn ổ Ventoy làm ổ boot.

Trong menu boot Ventoy, chọn Q4OS ISO để khởi động trình cài đặt. Tiếp theo, nhấp đúp vào Install Q4OS để khởi chạy trình cài đặt, chọn ngôn ngữ, phân vùng ổ và tạo tài khoản người dùng. Toàn bộ quá trình mất khoảng 10 phút trên máy tính.

Sau khi khởi động lại, Q4OS hiển thị màn hình chào mừng với trình cấu hình desktop. Bạn có thể chọn giữa desktop đầy đủ tính năng với trình duyệt và ứng dụng office, desktop cơ bản hoặc cài đặt tối thiểu. Tác giả đã chọn phiên bản đầy đủ để thiết lập mọi thứ cùng một lúc.

Bạn cũng có thể tải xuống dưới dạng trình cài đặt và chạy từ trong Windows, cài đặt Q4OS như một ứng dụng thông thường. Tuy nhiên, những phức tạp của thiết lập khởi động kép không đáng với sự tiện lợi mà nó mang lại.

Hiệu suất

Không nhanh như chớp, nhưng ổn định

Q4OS khởi động khá nhanh, khoảng 20 giây. Không nhanh như chớp, nhưng cũng không phải là vấn đề lớn. Các ứng dụng khởi chạy mà không bị chậm trễ khó chịu như bạn đã quen với Windows 10 trên phần cứng này.

Desktop Trinity chạy không tải với mức sử dụng RAM 400-450MB. Windows 10 trên cùng một máy tính sẽ ngốn hết 2GB chỉ để chờ. Q4OS có thể xử lý nhiều tab trình duyệt, tài liệu LibreOffice và phát nhạc cùng lúc.

Để duyệt web, hãy sử dụng trình duyệt Chromium, trình duyệt nhẹ nhất từng thử nghiệm. Trình duyệt Konqueror nhẹ được cài đặt sẵn, mặc dù nhanh hơn cho việc duyệt web cơ bản, nhưng lại gặp khó khăn với các trang web nặng JavaScript. Trình duyệt Chromium đi kèm xử lý hầu hết các trang web hiện đại, bao gồm cả YouTube, ở độ phân giải 720P khá tốt.

Hỗ trợ phần cứng hầu hết đều hoạt động: Wi-Fi, âm thanh và thiết bị USB đều được phát hiện ngay lập tức. Máy in HP cũ cũng hoạt động mà không cần tìm kiếm driver. Chuột và tai nghe Bluetooth kết nối hơi chậm, nhưng hoạt động tốt sau khi kết nối.

Để Q4OS trông giống Windows XP hơn, bạn cần kết hợp nó với giao diện XPQ4. Sau khi cài đặt, hãy khởi chạy ứng dụng và chọn từ các theme TDE trực quan như WindowsXP_Classic, Luna, hoặc giữ nguyên theme Q4OS_Default. Sau đó, nhấp vào Apply Theme và đăng xuất. Khi bạn đăng nhập lại, mọi thứ từ menu Start đến File Manager và menu ngữ cảnh trên desktop sẽ trông và hoạt động giống như XP cổ điển.