5 cách “tái sinh” laptop cũ

Việc tái sử dụng laptop cũ không chỉ giúp giảm rác thải điện tử mà còn mở ra một thế giới ứng dụng thực tế. Tốt hơn nữa, có rất nhiều cách để bạn có thể sử dụng laptop cũ của mình, mang lại cho nó một cuộc sống mới và giải cứu nó khỏi đống phế liệu.

5. PC Linux chuyên dụng

Khi một chiếc laptop cũ trở nên quá chậm chạp để tiếp tục chạy Windows, hãy chuyển sang Linux để "tái sinh" nó. Ngay cả trên một chiếc máy đã 10 năm tuổi, Ubuntu vẫn chạy tốt. Các bản phân phối Linux thường có giao diện người dùng đẹp mắt và thân thiện với người dùng. Driver Linux hoạt động hầu hết thời gian và bạn không phải sử dụng terminal nếu không muốn.

Sau khi cài đặt Linux, bạn sẽ thấy hiệu suất tăng lên ngay lập tức. Chiếc máy mới được tân trang của bạn hiện có thể đóng vai trò là máy tính thứ cấp cho các tác vụ như mã hóa, duyệt web và học trực tuyến. Bên cạnh những việc thông thường bạn làm với PC, máy Linux cũng có thể trở thành một công cụ học tập hiệu quả để học các thao tác terminal, hệ thống quản lý file, quyền và quản trị hệ thống chung bằng cách sử dụng thiết bị này hầu như hàng ngày.

Ngoài những ứng dụng thực tế, một trong những điểm hấp dẫn của Linux là việc trở thành người dùng trở thành sở thích riêng. Khi bắt đầu sử dụng terminal, bạn sẽ có cơ hội học những kỹ năng mới mà trước đây mình không biết trên Windows và macOS. Bạn sẽ sớm muốn tùy chỉnh thiết lập, tối ưu hóa hệ thống và tìm các gói tốt nhất - và trước khi biết điều đó, bạn đã khá thành thạo với Bash và biết tất cả những trò đùa nội bộ về Linux đang diễn ra trong cộng đồng.

Giống như bất kỳ sở thích nào, bạn sẽ thấy một cộng đồng lớn đang tích cực chia sẻ ý tưởng, hướng dẫn, bản build và đủ loại khám phá công nghệ thú vị trên Internet. Có rất nhiều điều đáng yêu về Linux!

4. Xây dựng bộ lưu trữ được kết nối mạng

Việc khôi phục laptop không sử dụng thành NAS cá nhân (bộ lưu trữ được kết nối mạng) vừa thú vị vừa thiết thực để tái sử dụng một thiết bị cũ. Điểm tuyệt vời của NAS laptop là bạn đã có hầu hết các thành phần cần thiết: Bộ xử lý mạnh mẽ, bộ nhớ tích hợp và khả năng kết nối mạng. Thêm vào đó, sử dụng laptop cũng mang lại cho bạn pin dự phòng tích hợp và thiết kế nhỏ gọn, hoàn hảo cho không gian chật hẹp hoặc mất điện.

Với NAS tạm thời, giờ đây bạn có thể bỏ qua đăng ký lưu trữ Google One và lưu trữ đám mây cá nhân. Nó giúp tiết kiệm tiền và cho phép bạn kiểm soát nhiều hơn quyền riêng tư và bảo mật cá nhân của mình, vì mọi thứ đều được lưu trữ cục bộ và được mã hóa.

Tác giả bài viết đã xây dựng NAS của mình trên một máy tính xách tay Dell Latitude Slim cũ với Core i5 thế hệ thứ 2 và RAM 8GB. Điều duy nhất được thay đổi là ổ lưu trữ, tác giả đã nâng cấp ổ cứng HDD 2,5 inch 1TB có sẵn. Không khó để biến chiếc máy tính xách tay cũ thành NAS. Tác giả đã cài đặt một hệ điều hành nguồn mở có tên là TrueNAS, thiết lập chia sẻ mạng và sắp xếp bộ lưu trữ thành các thư mục để sao lưu, media và file.

Có thể nâng cấp ổ lên IronWolf 4TB bằng cách sử dụng adapter SATA mở rộng và enclosure in 3D, nhưng điều đó sẽ phải đợi cho đến khi giá giảm. Tất nhiên, sẽ có một vài sự đánh đổi khi sử dụng NAS tự làm so với NAS được build sẵn. Tuy nhiên, bộ lưu trữ đám mây 1TB có thể khiến bạn hài lòng - hoàn toàn miễn phí và nằm trong tầm kiểm soát!

3. Host Plex server

Nếu bạn đã cấu hình laptop cũ của mình thành NAS, bạn có thể cài đặt Plex Media Server trên cùng một hệ điều hành! Điều này cho phép bạn load một bộ sưu tập phim, chương trình truyền hình và nhạc vào một thư viện được sắp xếp hợp lý và tùy chỉnh để trông giống như Netflix. Vì vậy, bạn không chỉ có dung lượng lưu trữ đám mây cá nhân miễn phí mà còn có thể host nền tảng stream phim riêng của mình để chia sẻ với toàn bộ gia đình và bạn bè.

Nếu thích xem phim và chương trình truyền hình, có lẽ bạn sẽ cần một ổ cứng lớn hơn 1TB mà bài viết hiện đang dùng. Ngoài ra, nếu định chuyển mã, chắc chắn bạn sẽ muốn dùng một chiếc laptop cũ có GPU chuyên dụng. Nếu không xem phim nhiều lắm và nếu chỉ xem ở độ phân giải gốc, bạn sẽ ổn khi host Plex Media Server trên laptop Dell.

Có một số cách để bạn có thể cài đặt Plex trên laptop cũ, chẳng hạn như cài đặt trên Windows hoặc Linux. Ngoài ra còn có các nền tảng stream tự host thay thế nếu bạn không thích Plex. Một tùy chọn đáng chú ý là Jellyfin. Giống như Plex, Jellyfin cho phép bạn host không gian stream phim của riêng mình. Mặc dù không tiện lợi hay hấp dẫn như Plex, nhưng nó không hạn chế. Thêm vào đó, Jellyfin cũng là mã nguồn mở, vì vậy mọi người sẽ luôn tìm cách tạo một nhánh của nó, đảm bảo rằng nó sẽ luôn miễn phí.

2. Trích xuất media từ đĩa CD

Sau khi host Plex server của riêng mình, tiếp theo bạn cần đưa phim và media khác vào đó để tận hưởng việc sử dụng nền tảng này. Một cách phổ biến để tìm nguồn nội dung cho Plex là trích xuất đĩa CD và DVD bằng công cụ trích xuất đĩa CD giá rẻ.

Tác giả vẫn còn giữ một chiếc laptop cũ từ giữa những năm 2000. Nó có chip Intel Core i3 thế hệ thứ hai, RAM 4GB, và quan trọng nhất là có cả ổ đĩa CD. Mặc dù vẫn có thể chạy Linux trên đó, nhưng màn hình của nó đã bị hỏng và không thể sử dụng cho bất kỳ mục đích nào khác. Thay vì vứt nó đi, tác giả đã tìm ra cách sử dụng nó như một thiết bị rip đĩa CD chuyên dụng.

Ngoài những chiếc laptop cũ, nội dung trong đĩa CD và DVD của chúng ta cũng xứng đáng có một cơ hội thứ hai. Rốt cuộc, những nội dung media này là một trong số ít những thứ mà chúng ta thực sự sở hữu trong nền kinh tế dựa trên đăng ký ngày nay. Vì vậy, hãy bảo quản nhạc, phim và chương trình bằng cách số hóa chúng bất cứ khi nào có thể. Và nếu bạn cũng đã biến một trong những chiếc laptop cũ của mình thành NAS, bạn có thể lưu trữ chúng ở đó!

1. Home Assistant Server

Biến một chiếc laptop cũ thành smart home server sẽ tạo ra một trung tâm để quản lý các thiết bị thông minh, cho phép bạn truy cập không giới hạn vào thiết lập IoT của mình mà không phải trả phí đăng ký cao cấp. Bằng cách host máy chủ IoT của riêng mình, bạn có thể kiểm soát và tự động hóa các thói quen trên đèn thông minh, ổ cắm điện, đồng hồ kỹ thuật số, loa, v.v... Bạn thậm chí có thể tích hợp các dịch vụ bên ngoài như API thời tiết và sự kiện lịch, cho phép tự động hóa linh động hơn, đảm bảo ngôi nhà của bạn thích ứng theo thời gian thực với các điều kiện thay đổi.

Một giải pháp nguồn mở phổ biến cho smart home server là Home Assistant. Nền tảng này có thể được host theo nhiều cách - bằng cách cài đặt dưới dạng ứng dụng trên Windows, sử dụng Home Assistant OS độc lập hoặc chạy thông qua TrueNAS Scale. Cách sau dễ thiết lập và cung cấp các tùy chọn linh hoạt để cài đặt nhiều ứng dụng khác.

Dự án Home Assistant server cung cấp một sân chơi để thử nghiệm các giao thức IoT, ghép nối thiết bị và bảo mật mạng. Việc thường xuyên tinh chỉnh các quy tắc tự động hóa và giám sát hiệu suất hệ thống sẽ dẫn đến những cải tiến liên tục và ứng dụng sáng tạo mới cho công nghệ. Các hội thảo, hướng dẫn trực tuyến và diễn đàn công nghệ sôi động mang đến thêm nguồn cảm hứng và hướng dẫn. Không chỉ tiết kiệm chi phí cho các smart hub thương mại, dự án này còn cho thấy việc tái sử dụng những thiết bị cũ có thể góp phần tạo nên một ngôi nhà kết nối và tiết kiệm năng lượng hơn như thế nào.

Việc tái sử dụng laptop cũ chứng minh rằng sự đổi mới không phải lúc nào cũng đòi hỏi những tiện ích mới nhất. Các dự án này bao gồm một máy trạm Linux chuyên dụng, một thiết bị lưu trữ mạng, một máy chủ đa phương tiện Plex, một trạm rip CD và một trung tâm tự động hóa gia đình. Kết hợp lại, chúng cho thấy phần cứng lỗi thời vẫn có thể phục vụ nhiều chức năng hiện đại. Mỗi dự án cũng khuyến khích người dùng học hỏi các kỹ năng mới, giải quyết các thách thức kỹ thuật và thích ứng với những nhu cầu thay đổi.