Dọn dẹp Registry có thực sự cần thiết?

Mặc dù không còn phổ biến như trước đây, nhưng bạn vẫn sẽ thấy quảng cáo về trình dọn dẹp Windows Registry trên web. Các chương trình này tuyên bố rằng chúng có thể tăng tốc máy tính bằng cách khắc phục các sự cố trong registry và yêu cầu thanh toán để sử dụng dịch vụ.

Đừng tin vào điều này! Trình dọn dẹp registry không làm cho Windows nhanh hơn và thậm chí có thể mang đến tác dụng ngược bằng cách gây ra thiệt hại. Hãy xem lý do tại sao nhé!

Registry là gì?

Windows Registry là một cơ sở dữ liệu lớn lưu trữ tất cả các loại thông tin cho cả Windows và phần mềm đã cài đặt. Mỗi khi bạn cài đặt hoặc gỡ bỏ phần mềm hay thực hiện các thay đổi đối với cài đặt Windows, registry sẽ được cập nhật để phản ánh những điều này.

Bạn có thể tự mình chỉnh sửa registry bằng công cụ Registry Editor. Đây là cách duy nhất để thực hiện nhiều chỉnh sửa nâng cao trong Windows, vì các cài đặt mà chúng kiểm soát không thể truy cập được ở bất kỳ nơi nào khác.

Phần mềm dọn dẹp registry giải quyết những vấn đề gì?

Các phần mềm dọn dẹp registry thường cho biết sẽ thực hiện những gì? Một số khẳng định làm giảm bớt kích thước registry và xóa các mục không sử dụng để tăng tốc độ Windows. Quả thật xóa các mục không cần thiết sẽ giảm bớt kích thước, nhưng ổ cứng ngày nay có hàng trăm GB không gian trống và 10MB sẽ không tạo ra sự khác biệt.

Bên cạnh đó, không ai có thể đưa cho bạn một chuẩn đánh giá rằng tốc độ máy tính đã tăng lên bao nhiêu. Lý do bạn không thể biết tốc độ hệ thống đã nhanh lên như thế nào là vì kích thước của registry không có tác động gì tới tốc độ vận hành máy tính.

Tập tin .ini là tập tin văn bản, đòi hỏi tìm kiếm một cách tuần tự. Tập tin registry là những tập tin cơ sở dữ liệu được cập nhật theo chỉ mục và được hệ thống xây dựng lại mỗi thay đổi, vì vậy kích thước không tạo ra sự khác biệt.

Vài phần mềm dọn dẹp registry khác khẳng định rằng chúng sẽ loại bỏ registry có thể gây ra lỗi trên các phần mềm cài đặt khác. Các phần mềm giữ mục registry bằng khóa riêng và hiếm khi dùng chung khóa với các phần mềm khác. Chúng cũng bao gồm quá trình tháo gỡ cài đặt xóa đi các mục không cần thiết khi gỡ bỏ một chương trình.

Nhiều phần mềm trước đó không thực hiện theo cách này, và có thể một số phần mềm ngày nay không thực hiện tốt nhất công việc dọn dẹp. Tuy nhiên, hệ thống sẽ không bao giờ tham chiếu tới các dữ liệu đã được dọn dẹp.

Một số phần mềm dọn dẹp khác tuyên bố rằng chúng sửa chữa các sự cố Windows và thông báo lỗi. Nhưng có lẽ sẽ chẳng bao giờ bạn thấy một sự cố hay thông báo lỗi từ registry.

Cuối cùng, một số phần mềm dọn dẹp registry xóa các mục trỏ tới tập tin không hợp lệ và buộc phải xóa đi. Nếu registry trỏ vào một tập tin mà không còn tồn tại thì tất nhiên bạn có thể bỏ registry đó đi. Tuy nhiên, nếu xóa đi các tập tin không còn trên máy tính thì hệ điều hành cũng sẽ chẳng bao giờ sử dụng nó. Bạn có xóa được hết mọi tập tin không được sử dụng tên máy hay không?

Tác động tiêu cực của việc chạy trình dọn dẹp registry

Chạy một trình dọn dẹp registry không chỉ thực sự vô dụng, mà còn nguy hiểm. Như đã đề cập, registry là nơi chứa rất nhiều giá trị quan trọng mà cả Windows và các chương trình của bên thứ ba đều sử dụng. Nếu bạn xóa, di chuyển hoặc làm hỏng các key này, những chức năng quan trọng của hệ thống có thể không hoạt động.

Vì trình dọn dẹp registry được tự động hóa, nên có nhiều khả năng việc quét registry của họ có thể gắn thẻ thứ gì đó là không cần thiết, trong khi nó thực sự quan trọng. Và trừ khi bạn là một chuyên gia về registry và kiểm tra kỹ mọi mục nhập trước khi xóa chúng, bằng không bạn có thể gây ra thiệt hại lớn cho hệ thống nếu vô tình xóa một thứ gì đó.

Việc xóa các registry key quan trọng có thể khiến một số phần mềm ngừng hoạt động, yêu cầu bạn phải cài đặt lại. Làm hỏng các key quan trọng có thể đưa ra thông báo lỗi khi bạn cố gắng sử dụng một số chức năng của Windows. Trong trường hợp xấu nhất, làm điều này thậm chí có thể làm hỏng hệ thống và buộc bạn cài đặt lại Windows.

Không có lý do gì để mạo hiểm lớn như vậy chỉ để xóa vài trăm mục registry lỗi thời, vì dù sao thì điều này cũng không ảnh hưởng đáng kể đến hiệu suất. Hầu hết các công cụ dọn dẹp registry này cũng rất mờ ám, vì chúng cố gắng làm bạn sợ hãi bằng các cảnh báo và thậm chí mang đến nhiều phần mềm không mong muốn hơn.

Không có bài kiểm tra hiệu suất dọn dẹp registry nào

Những người đam mê máy tính thích khai thác từng chút hiệu suất có thể có từ hệ thống của họ. Có tất cả các loại bài kiểm tra benchmark khi một CPU hoặc card đồ họa mới ra mắt và mọi người sẽ điều chỉnh cài đặt chỉ để làm cho game chạy tốt hơn một chút.

Tuy nhiên, không có bài kiểm tra hiệu suất nghiêm túc hay hợp pháp nào cho thấy việc chạy trình dọn dẹp registry cải thiện hiệu suất. Nếu chúng thực sự hoạt động, những người đam mê game PC sẽ khuyên bạn nên chạy chúng để có hiệu suất tốt hơn.

Nếu bạn thấy các bài kiểm tra hiệu suất trình dọn dẹp registry, chúng có thể là giả mạo và được tạo ra bởi một công ty hoặc ai đó vì lợi ích kinh tế. Điều tương tự cũng xảy ra đối với các "đánh giá" trên những trang web về trình dọn dẹp registry.

Ai cần phần mềm dọn dẹp registry?

Có hai kiểu người có lẽ cần đến những phần mềm này. Đầu tiên đó là những người mở registry và thực hiện một số thay đổi. Những người này biết chính xác họ đang làm gì; họ thực hiện theo các chỉ dẫn từng bước từ nhà sản xuất, hoặc họ chỉ thích đi dạo vài vòng để xem điều gì sẽ xảy ra. Họ có thể cần phải hòan lại những thao tác đã thực hiện và có thể sử dụng phần mềm thu dọn registry.

Nhóm thứ hai là những người đã xác định cần làm sạch registry, họ là các lập trình viên và các nhà phát triển. Trong suốt quá trình phát triển của một chương trình, bạn có thể cài đặt và gỡ bỏ chúng hàng trăm lần. Làm việc với một hệ thống sạch là điều rất quan trọng để chắc chắn rằng các vấn đề trước đây không can thiệp vào phiên bản phần mềm gần đây nhất.

Vậy kết luận cuối cùng là gì?

Nếu bạn là một nhà phát triển hay là người thích tìm tòi về registry, chắc hẳn bạn cần đến một phần mềm dọn dẹp registry tốt. Với tất cả những người còn lại thì không cần thiết phải sử dụng những phần mềm như vậy.