Có cần phải là một chuyên gia máy tính mới có thể sử dụng Linux không?

Mặc dù Linux là nền tảng được các chuyên gia và người thích mày mò trên máy tính lựa chọn, nhưng bạn không cần phải là người đam mê máy tính, hacker hay thậm chí là chuyên gia mới có thể sử dụng nền tảng điện toán nguồn mở hàng đầu này.

Những quan niệm sai lầm về Linux

1. Phải là chuyên gia máy tính mới có thể sử dụng Linux

Điều này có thể liên quan đến thực tế là có rất nhiều chuyên gia máy tính dựa vào Linux. Đó là sự lựa chọn của các quản trị viên CNTT, lập trình viên và nhà nghiên cứu khoa học. Sự thành công của Linux trong lĩnh vực kỹ thuật có thể khiến nó dường như không dành cho người dùng bình thường. Nhưng Linux luôn ở xung quanh, nhưng bạn có thể không biết rằng mình đang sử dụng nó.

Nếu có điện thoại hoặc máy tính bảng Android thì bạn đang sử dụng Linux. Nếu có Chromebook thì bạn cũng đang sử dụng Linux. Mặc dù những phiên bản này khác với bản phân phối Linux truyền thống, nhưng có rất nhiều cách sử dụng Linux với tư cách là người dùng cuối thông thường.

2. Linux không chạy chương trình Windows

Một rào cản lớn đối với việc áp dụng Linux là nhiều người, dù tốt hay xấu, đều phụ thuộc vào các chương trình chỉ chạy trên Windows và không có phiên bản Linux gốc. Tuy nhiên, nếu bạn là một trong những người như vậy, vẫn có nhiều cách để giải quyết vấn đề.

Wine đã có từ lâu và là cách yêu thích nhất để chạy các chương trình Windows trên Linux. Valve, đứng sau "Half-Life" và Steam, đã thực hiện các sửa đổi của riêng mình đối với Wine dưới dạng Proton để giúp các game Windows chạy trên Linux, đặc biệt là console cầm tay Steam Deck.

Nếu Wine không hoạt động, bạn có thể cài đặt máy ảo với VirtualBox và chạy chương trình Windows của mình trong đó.

Bạn cũng có thể thực hiện kỹ thuật khởi động kép Windows và Linux cổ điển. Nghe có vẻ khó khăn nếu bạn chưa từng làm như vậy, nhưng hầu hết các bản phân phối Linux đều có thể tự động thiết lập cho bạn khi cài đặt.

3. Phải là một chuyên gia toán học để sử dụng Linux

Tương tự như quan niệm sai lầm đầu tiên, rất nhiều người nghĩ rằng bạn phải là một chuyên gia toán học mới có thể sử dụng Linux. Một lần nữa, điều này có lẽ là do số lượng lớn các nhà khoa học, kỹ sư và nhà phát triển sử dụng Linux trong công việc hàng ngày của họ.

4. Phải xây dựng mọi thứ từ đầu

Quan niệm sai lầm này có một phần sự thật. Trong những ngày đầu của Linux, về cơ bản bạn phải xây dựng hệ điều hành từ đầu, biên dịch và lắp ráp các thành phần khác nhau để tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh. Ban đầu, những nhà phát triển đã tạo ra các "bản phân phối" Linux kernel và những chương trình hỗ trợ.

Trong khi một số vẫn hướng tới các chuyên gia, thì những bản phân phối chính thống như Ubuntu có giao diện đồ họa hiện đại và trình hướng dẫn để làm cho quá trình thiết lập giống với Windows hoặc macOS.

Những điều quan trọng cần biết

Với tất cả những điều đã nói ở trên, có một số điều bạn sẽ phải biết để có thể chạy Linux.

1. Cách trích xuất ISO

Image boot Linux distro được phân phối dưới dạng file ISO chứa bố cục chính xác của các bit. Trước đây, chúng được thiết kế để sao chép vào đĩa quang nhưng ngày nay việc trích xuất chúng sang thẻ nhớ USB đã phổ biến hơn. Balena Etcher và các công cụ khác giúp việc này trở nên dễ dàng.

2. Bạn có loại phần cứng nào

Các bản phân phối Linux hiện đại có khả năng phát hiện hầu hết các loại phần cứng khá tốt, nhưng đôi khi bạn vẫn có thể gặp sự cố với driver. Có thể sử dụng các công cụ như Device Manager trong Windows để kiểm kê phần cứng của mình trước khi cài đặt Linux.

3. Cách khởi động từ thiết bị khác

Một thách thức chung mà những người mới gặp phải là làm thế nào để khởi động PC chạy phương tiện boot vừa tạo. Hầu hết các PC đều được cấu hình để khởi động từ ổ cứng hoặc SSD. Việc này thường chỉ cần thực hiện một thay đổi nhanh chóng trong menu UEFI/BIOS.

4. Cách yêu cầu trợ giúp

Giống như hầu hết các dự án nguồn mở khác, Linux là một dự án hợp tác. Nếu bạn gặp vấn đề, thì ai đó ở ngoài kia cũng thường sẽ gặp phải vấn đề tương tự và đăng giải pháp lên blog, diễn đàn hoặc thậm chí là kênh trò chuyện. Nhiều người dùng Linux sẵn sàng giúp bạn giải quyết các vấn đề với hệ thống trực tuyến hoặc trực tiếp.