Cáp Ethernet giới hạn tốc độ có thể làm chậm toàn bộ mạng

MacBook của một người đạt tốc độ hơn 800 Mbps khi kiểm tra tốc độ, nhưng chiếc Smart TV trong phòng khách lại không thể vượt quá 90 Mbps dù đã thử mọi cách. Người này đã mất hàng tuần để thuyết phục TV có network adapter kém. Hóa ra một trong những dây cáp Ethernet mà nhà thầu đã dùng trong quá trình xây dựng là Cat5 - không phải Cat5e hay Cat6 - và nó đã làm nghẹt mọi thứ được kết nối qua dây đó.

Tốc độ mạng dây thật vô lý

Cùng một mạng, kết quả lại khác nhau một cách đáng kinh ngạc

Thiết lập mạng của nhiều người không thực sự cơ bản. Tác giả có một chiếc Ubiquiti Dream Machine đảm nhiệm nhiệm vụ định tuyến, nhiều đường Ethernet khắp nhà và dịch vụ Internet 1.200 Mbps. Khi tối ưu hóa các kênh Wi-Fi của mình một thời gian trước, hiệu suất không dây đã tốt hơn rất nhiều. Nhưng kết nối có dây lẽ ra phải nhanh hơn nữa - đó chính là mục đích của việc chạy cáp. Hệ thống trong phòng khách chỉ có một ổ cắm Ethernet gắn tường phía sau TV. Tác giả cũng đã thêm một switch mạng mini Ubiquiti để có thể kết nối cả PS5 và TV với router.

Hầu hết các thiết bị có dây ở những nơi khác trong nhà đều đạt tốc độ 750 – 850 Mbps khi kiểm tra tốc độ. Điều đó hoàn toàn hợp lý nếu xét đến chi phí phát sinh. Nhưng cáp cho Smart TV và PS5 trong phòng khách đạt tốc độ tối đa khoảng 90 – 95 Mbps vào một ngày đẹp trời khi dùng máy kiểm tra và kiểm tra ứng dụng Ubiquiti. Trước đó, tác giả đã khởi động lại TV và PlayStation khoảng chục lần và bật/tắt switch mạng. Tác giả thậm chí còn khôi phục cài đặt gốc cho network adapter vì nghĩ rằng có thể một số cài đặt đã bị hỏng. Nhưng không có gì thay đổi.

Bước đột phá đến khi tác giả lấy một sợi cáp Ethernet dự phòng từ ngăn kéo ra và kết nối nó với cùng cổng trên router Ubiquiti của mình. Tác giả muốn loại trừ hoàn toàn vấn đề nằm ở TV, PS5 và switch mini. Tốc độ chỉ đạt 780 Mbps. Đó là cùng một cổng với TV, cùng một mạng và mọi thứ đều giống nhau - trừ cáp. Cáp âm tường chạy đến vị trí đó rõ ràng là vấn đề, nhưng lúc đó tác giả nghĩ cáp đã bị hỏng.

Không phải tất cả các loại cáp Ethernet đều giống nhau

Tốc độ Cat quyết định tốc độ tối đa

Trong trường hợp bạn chưa biết điều này - cáp Ethernet có giới hạn tốc độ cố định dựa trên loại. Nếu bạn nhìn vào bất kỳ loại cáp Ethernet nào, sẽ có ký hiệu "Cat" được in dọc theo vỏ. Cáp Cat5 đạt tốc độ tối đa 100 Mbps, có vẻ nhanh khi chúng ta hào hứng bỏ kết nối dial-up nhưng giờ thì không còn nữa. Cáp Cat5e đẩy tốc độ lên đến 1Gbps, do đó nó xử lý tốt các kết nối gigabit. Cat6 còn cao hơn nữa, lên đến 10Gbps trên các đường truyền ngắn hơn, và nó duy trì tốc độ gigabit một cách đáng tin cậy ngay cả trên những đường truyền dài hơn. Cũng có Cat6a và Cat7, nhưng chúng vượt quá nhu cầu của hầu hết mọi người ở nhà.

Điều cần lưu ý là: Cáp chậm nhất của bạn quyết định tốc độ của toàn bộ kết nối. Mọi người so sánh nó với làn đường cao tốc, và về cơ bản là đúng - không quan trọng nếu bạn có 6 làn đường cho hầu hết chặng đường khi mọi thứ đều dừng lại ở một điểm thu hẹp lại thành một làn đường duy nhất. Router, switch mạng, PS5 và TV đều hỗ trợ gigabit. Nhưng một cáp Cat5 trong chuỗi đã buộc mọi thứ giảm xuống còn 100Mbps, và 90 Mbps là khoảng tốc độ bạn thực sự nhận được sau khi trừ đi chi phí giao thức.

Khi tự uốn cáp Ethernet cho dự án mạng tầng hầm 1 hoặc 2 năm sau khi chuyển đến, tác giả đã đặc biệt mua Cat6. Những loại cáp đó có chất lượng tốt. Nhưng tác giả chưa bao giờ thực sự kiểm tra tất cả các loại cáp mà nhà thầu xây dựng đã lắp đặt trên tầng chính trong quá trình xây dựng vài năm trước đó.

Tìm cáp gây ra nút thắt cổ chai

Vỏ cáp cho bạn biết tất cả

Phần lớn, bạn không thể nhìn bằng mắt thường để phân biệt sự khác biệt giữa cáp Cat5 và Cat6 chỉ bằng cách nhìn vào chúng. Các đầu nối RJ45 giống hệt nhau. Độ dày của cáp về cơ bản là như nhau. Nhưng mỗi cáp Ethernet đều có định mức được in ngay trên vỏ ngoài - thường là một ký tự như "CAT5E" hoặc "CAT6 UTP" được lặp lại cách nhau khoảng 0,3m dọc theo chiều dài.

Tác giả xuống tầng hầm, nơi tất cả các đường cáp kết thúc, và bắt đầu dò. Các cáp tự chạy rõ ràng là Cat6 - tác giả đã mua cuộn dây và bấm từng đầu nối. Nhưng tác giả chưa bao giờ kiểm tra các cáp mà nhà thầu đã làm ở tầng chính trong quá trình xây dựng. Hầu hết chúng đều được đánh dấu rõ ràng là Cat6 trên vỏ cáp. Nhưng đoạn cáp dẫn đến vị trí tấm ốp tường phòng khách lại có chữ "CAT5" in trên cáp. Không có chữ "e" đằng sau, chỉ có Cat5.

Giả thuyết là nhà thầu đã làm xong việc và hết cáp Cat6, nên anh ta đã dùng tạm bất kỳ loại cáp nào có trong tay. Hạn giao nhà đang đến gần, chủ nhà chắc chắn sẽ không kiểm tra từng vỏ cáp, và một khi nó đã cắm vào tường thì dù sao cũng chẳng ai nhận ra sự khác biệt. Tuy nhiên, điều đó sẽ tạo ra sự khó chịu trong quá trình sử dụng. Cái lựa chọn lười biếng đó đồng nghĩa với việc tác giả bị kẹt ở một phần nhỏ tốc độ Internet thực tế kể từ khi chuyển đến nhà mới. Về mặt kỹ thuật, cáp vẫn hoạt động. Nó không thể đạt được tốc độ gigabit.

Giải pháp 10 phút mở khóa tốc độ gigabit

Chỉ cần một sợi cáp đã thay đổi tất cả

May mắn thay, tác giả có một phần cuộn dây Cat6 nằm trong tầng hầm từ lúc đi dây xuống đó, nên việc này sẽ không tốn kém gì. Độ dài từ vị trí router ở tầng hầm đến tấm ốp tường - khoảng 7 mét. Tác giả lấy dụng cụ uốn, cắt một đoạn mới và đặt một đầu nối ngay tại đầu router (đi theo cách này dễ hơn). Bí quyết là dán băng dính Cat6 mới vào Cat5 cũ trước khi kéo nó ra khỏi vị trí tấm ốp tường.

Sau khi đã đi dây cáp mới và tháo dây cũ ra, tác giả uốn đầu tấm ốp tường của cáp Cat6 mới. Sau đó, kiểm tra tốc độ bằng máy đo - 750+ Mbps. Tấm ốp tường đó không thể đạt tốc độ 95 Mbps một giờ trước đó. Tất cả chỉ vì một sợi cáp kém chất lượng chưa bao giờ nghĩ đến việc kiểm tra.

Tác giả dành cả tiếng đồng hồ tiếp theo để kiểm tra tất cả các đường dây do nhà thầu lắp đặt trong nhà, dùng đèn pin soi nhãn mác trên trần tầng hầm. May mắn thay, không có bất kỳ sự cố nào khác liên quan đến Cat5 - chỉ có một sự thay thế vô tình. Nhân lúc đó, tác giả cũng dọn dẹp gọn gàng hệ thống quản lý cáp quanh tủ mạng - dù sao thì Internet chậm cũng đã gây ra sự bực bội một thời gian rồi.