3 kiểu quét virus và thời điểm thích hợp để sử dụng

Nhật Minh

Thường xuyên quét hệ thống bằng phần mềm diệt virus là một trong những cách dễ dàng nhất để giữ cho hệ thống của bạn an toàn. Cùng với một bộ phần mềm chống mã độc, phần mềm diệt virus là tính năng cốt lõi của việc bảo mật hệ thống.

Nhưng bạn nên chạy loại quét virus nào? Có sự khác biệt nào giữa quét toàn bộ, quét nhanh và quét tùy chỉnh không? Hãy xem điều gì xảy ra khi bạn nhấn nút “Quét” qua bài viết sau đây.

Phần mềm diệt virus hoạt động như thế nào?

Trước khi xem xét chính xác những gì từng loại quét virus sẽ làm, hãy cùng tìm hiểu về vai trò diệt virus nói chung.

Phần mềm diệt virus của bạn chủ yếu hoạt động trong nền tảng của hệ thống. Nó thường xuyên ghi chú các file hệ thống. Khi một file được sửa đổi, phần mềm diệt virus sẽ quét nó để đảm bảo những thay đổi đó không có hại cho hệ thống.

Tính năng diệt virus kiểm tra các thuộc tính của file để đảm bảo rằng file đó không phải là một phần của chương trình độc hại. Tương tự, bộ phần mềm diệt virus của bạn có một danh sách dài các mã độc hại. Nếu bạn tải xuống tệp có chứa mã độc đã được ghi nhận, phần mềm diệt virus sẽ xử lý nó - nhưng thỉnh thoảng cũng có rủi ro xảy ra.

Một mẹo diệt virus khác là sử dụng phân tích hành vi để đánh giá các loại virus không xác định. Trong trường hợp này, phần mềm diệt virus không có thông tin trong cơ sở dữ liệu để so sánh với file đó. Thay vào đó, phần mềm diệt virus sẽ giám sát các hành động của file, kiểm tra các tương tác trên hệ thống. Nếu file này cố gắng thực hiện một số hoạt động nhất định trên hệ thống, phần mềm diệt virus sẽ kiểm tra file đó.

Các bộ phần mềm diệt virus sẽ kết hợp hai chiến thuật phòng thủ này và nhiều chiến lược khác để giữ cho hệ thống của bạn tránh khỏi các chương trình độc hại.

Các loại quét virus khác nhau

Hầu hết các phần mềm diệt virus có hai hoặc ba tùy chọn quét khác nhau. Nói chung, các tùy chọn này thường là quét toàn bộ hệ thống “Full”, quét hệ thống tùy chỉnh “Custom” và tùy chọn quét nhanh “Rapid/Hyper/Quick”. Tùy chọn này đôi khi được gọi là quét thông minh “Smart”. Tên của các kiểu quét này phần nào đã cho bạn hình dung về chức năng của chúng.

Quét toàn bộ (Full scan)

Quét toàn bộ thực hiện kiểm tra kỹ lưỡng toàn bộ hệ thống từ trong ra ngoài. Tùy thuộc vào phần mềm diệt virus, phần mềm diệt virus sẽ quét các đối tượng sau:

Tất cả ổ đĩa cứng, ổ lưu trữ di động và ổ đĩa mạng
Bộ nhớ hệ thống (RAM)
Sao lưu hệ thống
Thư mục khởi động
Các mục đăng ký

Quá trình quét toàn bộ hệ thống sẽ mất khoảng vài giờ, tùy thuộc vào lượng dữ liệu bạn đã lưu trữ. Trong đó, quét toàn bộ hệ thống là một phân tích chuyên sâu về mọi thứ trên hệ thống của.

Khi nào nên sử dụng quét toàn bộ hệ thống?

Sử dụng quét toàn bộ khi bạn cần kiểm tra toàn bộ hệ thống. Một số chuyên gia bảo mật khuyên bạn nên thực hiện quét toàn bộ sau mỗi hai tuần. Nhưng đối với hầu hết mọi người, một lần quét mỗi tháng là đủ rồi.

Quét tùy chỉnh

Tiếp đến, quét tùy chỉnh cho phép bạn quét với cùng chức năng như quét toàn diện, nhưng bạn có thể chọn vị trí cần quét. Ví dụ, hệ thống có ổ SSD và ba ổ cứng. Sử dụng Windows Defender của Microsoft để quét virus thì sẽ mất hàng giờ để hoàn thành quá trình quét toàn bộ hệ thống.

Tuy nhiên, nếu bạn chuyển sang chế độ quét tùy chỉnh, bạn có thể thông báo cho phần mềm diệt virus bỏ qua một số ổ đĩa cụ thể. Nếu hệ thống của bạn sử dụng ổ C: để lưu hệ điều hành và các thư mục tải xuống, hãy tập trung quét vào ổ đó. Vào những lúc khác, nếu bạn gặp phải hành vi đáng ngờ nào đó, hãy cài đặt phần mềm diệt virus quét các thư mục cụ thể đó.

Một số phần mềm diệt virus thêm chức năng "Scan from this location" vào menu chuột phải trong Windows. Chức năng tương tự cũng có trên MacOS và nhiều phiên bản Linux.

Khi nào nên sử dụng quét tùy chỉnh?

Sử dụng quét tùy chỉnh để nhanh chóng phân tích các ổ đĩa riêng lẻ. Quét tùy chỉnh là một cách đáng tin cậy để kiểm tra bộ nhớ ngoài và các phương tiện lưu động khác nếu máy tính gặp sự cố.

Quét nhanh Hyper/Smart/Quick

Cuối cùng, một số công cụ diệt virus có tùy chọn quét nhanh. Loại quét hệ thống nhanh này có các tên khác nhau, tùy thuộc vào phần mềm diệt virus bạn dùng. Làm thế nào để phân biệt quét nhanh và quét toàn diện?

Các tệp và thư mục thường bị nhiễm
Các bộ xử lý và chủ đề đang chạy
Bộ nhớ hệ thống (RAM)
Thư mục khởi động
Các mục đăng ký

Danh sách mục quét nhanh sẽ rất giống với danh sách quét toàn bộ, phải không? Đúng vậy. Tuy nhiên, có hai sự khác biệt lớn (một lần nữa phải nhắc lại, những khác biệt này là do phần mềm diệt virus).

Thứ nhất, quét nhanh chỉ phân tích các vị trí mà phần mềm độc hại có thể ẩn nấp, thay vì mọi file trên hệ thống. Điều này làm giảm đáng kể thời gian quét. Thứ hai, một số chương trình phần mềm diệt virus chỉ quét các tệp đã được sửa đổi kể từ lần quét cuối cùng. Trong trường hợp này, phần mềm diệt virus sẽ lướt qua dữ liệu cho đến khi tìm thấy một thông báo đáng giá.

Trong hầu hết các trường hợp, việc quét nhanh ít nhất cũng phát hiện ra virus, ngay cả khi nó không trực tiếp xác định biến thể hoặc thậm chí là thư mục gốc bị nhiễm. Nếu quét nhanh phát hiện điều gì đó nghiêm trọng, bạn luôn có thể chuyển sang chế độ quét toàn bộ để tìm ra thêm các tệp bị nhiễm và thông tin về những gì đang được xử lý.

Khi nào nên sử dụng quét nhanh?

Quét nhanh là một công cụ hàng ngày tiện dụng. Trong khi quét toàn bộ rất tốn thời gian, việc quét nhanh sẽ không mất quá vài phút để hoàn thành. Nó cung cấp cho bạn một bức tranh tổng thể tuyệt vời về toàn bộ hệ thống cũng như cho bạn biết có cần phải thực hiện thêm hành động nào khác không.

Còn kiểu quét virus nào nữa không?

Câu trả lời là không.

Bộ phần mềm phát hiện malware được sử dụng rộng rãi với các tiêu chí quét tương tự (thư mục khởi động, quy trình, mục đăng ký, v.v.) với phần mềm diệt virus. Sự khác biệt chỉ nằm ở đối tượng mà chương trình chống phần mềm độc hại đang hướng tới. Ví dụ, Malwarebytes sử dụng một bộ mã phát hiện phần mềm độc hại khác và trình kích hoạt phân tích hành vi tốt hơn Windows Defender.

Sẽ tốt hơn nếu sử dụng cả phần mềm diệt virus và phần mềm phát hiện malware. MalwarebytesPremium là một giải pháp chống malware tuyệt vời để bảo vệ thời gian thực (phiên bản miễn phí chỉ là một công cụ quét). Tuy nhiên, cũng có một số công cụ diệt virus và antimalware kết hợp miễn phí tuyệt vời. Nếu bạn muốn có một công cụ miễn phí, hãy kiểm tra phiên bản mới nhất của Avast Free Antivirus. Avast đã mua lại đối thủ cạnh tranh AVG vào năm ngoái và việc sáp nhập đã cải thiện đáng kể tỷ lệ phát hiện phần mềm độc hại đối với phiên bản miễn phí của Avast.

Quét máy tính của bạn vì sự an toàn

Bây giờ bạn biết sự khác biệt giữa các loại quét diệt virus, cũng như khi bạn nên sử dụng mỗi loại rồi chứ. Mặc kệ ai nói gì, bạn nên nhớ cần phải cài đặt và cập nhật công cụ chống virus thường xuyên.

Xem thêm:

Thứ Hai, 10/12/2018 13:30

5 ★ 1 👨 5.500