Lan búa ngụy trang để lừa tình ong bắp cày

Lan búa (hammer orchid) là một loài kỳ hoa dị thảo của Australia được biết đến với khả năng ngụy trang thành ong cái để quyến rũ những chú ong bắp cày đực lạc đường để “nhờ” thụ phấn hộ.

Ong bắp cày cái không biết bay, tiết ra pheromone để thu hút con đực. Ong đực phát hiện mùi hương của con cái ngay lập tức bay tới.

Cây phong lan búa xuất hiện vào đúng mùa giao phối ngắn ngủi của loài ong bắp cày. Hoa phong lan búa sở hữu những đường nét và màu sắc giống hệt một con ong cái, thậm chí còn mọc ở độ cao tương đồng, bắt chước mùi hương của ong cái khiến các con ong đực tin rằng loài thực vật đó là những con ong cái.

Bị đánh lừa, ong đực bay đến và cố giao phối với cây hoa. Khi đó, bông hoa sẽ từ từ di chuyển khiến ong đực đập vào túi phấn. Ong đực sau đó rời đi. Nhưng sau ‘cú lừa’ đó, ong đực vẫn ‘u mê’ và bị lừa lần nữa bởi một cây hoa lan búa khác. Câu chuyện “lừa tình” lại diễn ra tương tự. Điều này giúp cho phấn hoa dính trên lưng ong đực được đưa đến một cây lan búa khác.

Phong lan búa đã thành công lừa ong bắp cày bằng trò bịp bợm ‘tình dục’ như vậy để ‘nạn nhân’ mang phấn trên cơ thể và đi thụ phấn cho những bông hoa khác.

Một số ý kiến cho rằng, cuộc sống sinh sản kỳ quặc của ong bắp cày là nguyên nhân khiến con đực không thể phân biệt phong lan với con cái. Ong cái có thể tự sinh con mà không cần tới con đực, và nếu chúng giao phối với con đực thì chỉ tạo ra con cái.