Trầm cảm là gì? Cách điều trị 3 kiểu trầm cảm phổ biến

Trầm cảm là căn bệnh đáng báo động trong xã hội hiện đại ngày nay. Nếu không được điều trị kịp thời, người bệnh trầm cảm dễ có hành vi dại dột đáng tiếc. Dưới đây là những điều bạn cần biết về trầm cảm.

Trầm cảm là gì?

Trầm cảm là một tình trạng sức khỏe tâm thần liên quan đến tâm trạng chán nản dai dẳng hoặc mất hứng thú hay không còn niềm vui trong cuộc sống. Điều này có vẻ khó hiểu, nhưng theo chuyên gia tâm lý, bạn không thực sự cần phải có tâm trạng chán nản mới được chẩn đoán mắc bệnh Trầm cảm.

Mặc dù không phải là yếu tố tiên quyết để chẩn đoán, nhưng tâm trạng chán nản là triệu chứng phổ biến nhất của bệnh trầm cảm, xuất hiện ở hơn 90% số người mắc bệnh trầm cảm. Anhedonia, hay còn gọi là mất hứng thú hoặc không hứng thú với các hoạt động, ảnh hưởng đến khoảng hai phần ba số người mắc bệnh. Trên thực tế, trầm cảm là "một khái niệm khá mơ hồ".

3 kiểu trầm cảm phổ biến

Một nghiên cứu mới từ Trường Y khoa Đại học Washington ở St. Louis, được công bố vào tháng 6, đã xác định ba loại trầm cảm chính thường gặp ở dân số nói chung và tìm hiểu cách chúng biểu hiện trong não bộ và cuộc sống hàng ngày của bệnh nhân.

Mặc dù được thực hiện tại Hoa Kỳ, nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu từ UK Biobank, nơi theo dõi sức khỏe của nửa triệu tình nguyện viên người Anh trong suốt cuộc đời của họ. Tâm trạng chán nản mà không có động lực, động lực chán nản mà không có tâm trạng chán nản và sự kết hợp của cả hai đều phổ biến.

Tâm trạng chán nản (không có động lực chán nản)

Những người chủ yếu phải vật lộn với tâm trạng chán nản có thể gặp phải:

• Cảm giác buồn bã, muốn khóc, tê liệt hoặc trống rỗng dai dẳng kéo dài ít nhất hai tuần.
• Dễ dàng thất vọng, cáu kỉnh hoặc tức giận về những điều trước đây họ chưa từng bận tâm (một triệu chứng của lo âu, thường đi kèm với tâm trạng chán nản).
• Cảm giác tội lỗi, xấu hổ quá mức hoặc không phù hợp về những việc họ không làm hoặc không chịu trách nhiệm.
• Một cái nhìn tiêu cực liên tục và cực đoan về bản thân và khả năng của họ, hoặc cảm giác vô giá trị.

Động lực thấp (không kèm theo tâm trạng chán nản)

Những người chủ yếu gặp khó khăn với động lực thấp có thể gặp phải:

• Mệt mỏi dai dẳng mặc dù ngủ ngon.
• Suy giảm nhận thức (sương mù não), có thể biểu hiện bằng khó tập trung hoặc khó đưa ra quyết định.
• Khó hoàn thành các công việc hàng ngày như công việc, việc nhà hoặc hành chính.
• Giảm ham muốn tình dục đột ngột.
• Mất hứng thú với người khác, cũng như các hoạt động và sở thích.

Tâm trạng chán nản và động lực thấp

Những người gặp khó khăn cộng với tâm trạng chán nản và động lực thấp có thể gặp phải sự kết hợp của các triệu chứng này.

Phương pháp điều trị tốt nhất cho từng kiểu trầm cảm

Quét MRI về thần kinh học có thể có khả năng dự đoán kết quả lâm sàng mà việc sàng lọc triệu chứng trầm cảm không thể nắm bắt được.

Dù khó điều trị, điều quan trọng là đừng mất hy vọng. Có nhiều phương pháp điều trị khác nhau có hiệu quả đối với trầm cảm, vì vậy nếu một phương pháp nào đó tỏ ra không hiệu quả với bạn, hãy quay lại gặp bác sĩ và hỏi về các lựa chọn khác.

Thuốc chống trầm cảm tốt nhất cho tâm trạng chán nản mà không có động lực liên quan

Thuốc chống trầm cảm, chẳng hạn như SSRI, dường như có hiệu quả tốt nhất đối với "cảm xúc tiêu cực", nói cách khác là tâm trạng chán nản và lo âu. Chúng thay đổi phản ứng cảm xúc đối với các kiểu suy nghĩ tiêu cực đặc trưng của trầm cảm. Chúng ta biết rằng SSRI đặc biệt hiệu quả trong việc làm giảm trải nghiệm cảm xúc tiêu cực.

Liệu pháp hành vi nhận thức được thiết kế để phá vỡ vòng luẩn quẩn của suy nghĩ, hành vi và hành động khiến người bệnh mắc kẹt trong trầm cảm. Các liệu pháp trò chuyện khác tập trung vào việc giải quyết những sự kiện đau thương trong quá khứ và các mối quan hệ giữa các cá nhân, giúp họ thách thức giả định tiêu cực về bản thân.

Chánh niệm tốt nhất cho động lực thấp, không có tâm trạng chán nản

Các bài tập chánh niệm, chẳng hạn như thiền định thường xuyên, đã được chứng minh là làm giảm cả tâm trạng chán nản và khó khăn về động lực. Tuy nhiên, những bài tập này có lẽ hiệu quả nhất đối với các triệu chứng căng thẳng hoặc lo âu, thường xảy ra cùng với trầm cảm và có thể làm trầm trọng thêm tình trạng này, mặc dù chúng không phải là một phần của chẩn đoán lâm sàng.

Kích thích não sâu (DBS) và kích thích từ xuyên sọ (TMS) là tốt nhất cho trầm cảm nặng

Kích thích não sâu là một phương pháp điều trị tương đối mới. Là một thủ thuật phẫu thuật, chỉ những người đang phải vật lộn với chứng trầm cảm nặng nhất, mà không có phương pháp nào khác hiệu quả, mới được điều trị. Phương pháp này nhắm vào các mạch não cụ thể liên quan đến chứng trầm cảm, kích thích những thay đổi có thể làm giảm các triệu chứng.

Tập thể dục tốt nhất cho người thiếu động lực

Tập thể dục có thể đặc biệt hiệu quả đối với những người đang vật lộn với tình trạng thiếu động lực hoặc thiếu niềm vui sống. Đối với một số người, nó gần như là một phương thuốc thần kỳ.

Nó không nhất thiết khiến mọi người cảm thấy tốt hơn ngay lập tức, nhưng về lâu dài, có bằng chứng rõ ràng cho thấy tập thể dục cũng hiệu quả như thuốc chống trầm cảm và liệu pháp trò chuyện.