Sự thật về những con voi "bà" trong thế giới loài voi

Hơn 40 năm qua, giáo sư Phyllis Lee đã thu thập dữ liệu từ 800 cá thể voi khác nhau ở Công viên Quốc gia Amboseli ở Kenya. Và thật thú vị, giáo sư Lee đã phát hiện ra: Voi con tồn tại được là phụ thuộc vào sự có mặt của voi "bà".

Thực tế, hầu hết các loài động vật đều không có "bà" nhưng loài voi lại khác. Những gì giáo sư Phyllis Lee tiết lộ dưới đây sẽ khiến bạn rất ngạc nhiên đó.

Ảnh nguồn: Benh Lieu Song/Flickr

Chúng ta đều là những người rất may mắn khi có cả ông bà nội lẫn ông bà ngoại

Đối với mỗi chúng ta, ông bà là hiện thân của người từng trải, quan tâm chăm sóc và khuyên răn dạy bảo chúng ta. Chưa kể rằng, nhiều người còn được lớn lên và trưởng thành bên cạnh ông bà - gia đình không có nghĩa là chỉ có mỗi bố và mẹ cùng nuôi nấng đứa con của họ.

Thực tế cho thấy, tỷ lệ trẻ em được sinh ra trong các hộ gia đình mà có cả ông và bà thường tăng gấp đôi – từ năm 1970 khoảng 3% đến năm 2016 là 7%. Theo nghiên cứu năm 2012, hơn 5 triệu trẻ em cần sự chăm sóc của ông bà.

Vậy công bằng mà nói chúng ta thực sự rất may mắn khi có ông bà.

Bạn có biết loài động vật nào có "bà" không?

"Bà" của voi con rất quan trọng!

Voi thường sống theo bầy đàn gồm có voi con, voi chưa trưởng thành và voi cái. Con voi cái lớn tuổi nhất - thường có vai trò quan trọng trong đàn voi - sẽ là con đứng đầu đàn.

Giáo sư Phyllis Lee muốn hiểu thêm về tổ chức của những đàn voi và nói rằng: "Đó là một phát hiện bất ngờ đối với chúng tôi. Chúng tôi không nghĩ sẽ được thấy mối quan hệ khăng khít giữa sự có mặt của voi 'bà' giúp cho những con voi cái đã sinh sản dễ dàng".

Chỉ một số ít động vật – con người và các loài động vật linh trưởng khác, cá voi và con voi - là có "bà"

Với hầu hết các loài động vật, sống và sinh sản là hai việc thường đi liền với nhau và chúng thường chỉ ngừng sinh khi chết. Điều này giúp cho những loài động vật như voi có thể sống sau khi sinh sản.

Đó là một trong những lý do đặc biệt khiến cho voi có thể sống rất lâu và sống đến tận năm 70 tuổi! Điều này đơn giản nhưng nhiều loài động vật khác không thể sống đến khi nhìn thấy con của con (nghĩa là cháu) của chúng. Ngay cả khi không có bất kỳ mối quan hệ nào với con voi con thì voi "bà" vẫn dành sự chăm sóc đặc biệt cho chúng.

Ảnh nguồn: Brenda/Flickr

Trên thực tế, nhiều loài động vật, "bà" và "mẹ" của chúng sẽ chiến đấu đến cùng để tranh giành quyền lực khi ở trong cùng một khu vực. Nhưng với loài voi thì không.

Giáo sư Phyllis Lee nói: "Loài voi rất tốt bụng và thông cảm cho nhau".

(Những con voi đực thường rời khỏi đàn ngay sau khi chúng đến tuổi dậy thì. Mặc dù chúng có thể sống được đến khi nhìn thấy con của con (cháu) của mình nhưng chúng lại không có vai trò lớn trong đàn như những người đàn ông ở trong gia đình).

Không có gì lạ khi cả bầy voi cùng nuôi nấng một con voi con, thậm chí chúng không có mối quan hệ trực tiếp nào cả.

Voi "bà" đóng vai trò gì trong bầy?

Con voi "bà" thường bảo vệ, trông chừng và giúp đỡ những con voi con khi chúng bị mắc kẹt.

Voi "bà" cũng thường là con dẫn đầu đàn. Chúng dẫn "đại gia đình voi" đi đến những nơi tìm thức ăn và nước uống hay nhập đàn cùng với các "gia đình nhà voi khác".

Bầy voi tìm kiếm nước trên thảo nguyên.

Một trong những điều đặc biệt ở nghiên cứu của giáo sư Lee là "Nơi đàn voi hoạt động và số lượng thức ăn mà chúng đã sử dụng".

Giáo sư Lee đã thu thập dữ liệu từ hơn 800 cá thể voi ở vườn quốc gia Amboseli của Kenya. Các nhà nghiên cứu đã và đang quan sát những con voi ở Amboseli trong hơn 40 năm qua. Đó là những tài liệu quan trọng bạn sẽ cần khi nghiên cứu về một động vật có thể sống lâu như con người.

Giáo sư Lee nói: "Chúng tôi mới chỉ biết một nửa và chúng tôi cần thêm 40 năm nữa để thu thập dữ liệu".

Công việc nghiên cứu của bà rất thú vị bởi nó mang lại cho chúng ta gợi ý về những loài vật ở xung quanh chúng ta – giống với việc: "Tại sao chúng ta phải trải qua thời kỳ mãn kinh?", được in trên tạp chí Behavioral Ecology and Sociobiology.

Động vật có bầy đàn cũng đa đạng và phức tạp như gia đình của con người chúng ta vậy.

Những con voi thường sống theo bầy đàn, trong đó các thành viên trong bầy gồm đủ các lứa tuổi.

Điều gì làm "bà" của những con voi con trở nên quan trọng?

• Con voi đứng đầu đàn dẫn đường cho đàn đi tìm kiếm thức ăn và nước uống, tránh chạm trán giữa các bầy voi khác.
• Những con voi cái sinh sản thường xuyên hơn khi có con voi "bà" trong đàn.
• Bảo vệ, trông chừng và giúp loại bỏ bất kỳ trở ngại nào có thể xuất hiện trên đường cho những con voi con.
• Voi cái lớn hơn không cạnh tranh thức ăn với những con voi khác - chuyện thường xảy ra ở các loài động vật khác. Chúng luôn ưu tiên cho những con voi con ăn trước.

Giáo sư Lee nói thêm: "Voi là loài động vật vô cùng thông minh và cần nhiều năm nghiên cứu nữa mới hiểu rõ về chúng".