Những sự thật ít người biết về giông bão

Giông bão thực sự là cơn ác mộng với hầu hết chúng ta, nhất là với những ai phải đi ra ngoài vào thời điểm đó.

Giông bão không đơn thuần chỉ là trời nhiều mây, sấm sét nổi lên, mưa như trút nước ập đến. Sau một lúc, mưa chuyển sang khu vực khác, bầu trời đầy mây, rồi nắng… và nếu may mắn, có thể còn có cả cầu vồng. Nhưng thực tế, giông bão còn nhiều điều hơn thế nữa. Dưới đây là những sự thật thú vị mà bạn chưa từng biết về bão.

Máy bay chịu sét

Trở lại những năm 1980, NASA đã quyết định cho một chiếc máy bay bay qua gần 1.500 cơn giông chỉ để thu thập dữ liệu về các hiện tượng thời tiết. Chiếc máy bay này được gọi là F-106 Delta Dart, và nó đã bay qua đúng 1.496 cơn giông. Bất cứ khi nào mây nổi lên và dự báo có mưa, NASA sẽ đưa Delta Dart lên cao, bay xuyên qua cơn bão và để nó thu thập đủ loại dữ liệu về cơn bão. Cụ thể, mục đích của việc bay qua rất nhiều cơn bão là để cải thiện khả năng phòng chống sét đánh trong ngành hàng không. Và thật tuyệt vời, nó đã thành công. Chiếc Delta Dart đã bị sét đánh hơn 700 lần trong suốt chuyến bay, và nó không bao giờ gặp nạn. Những lần sét đánh này cho phép NASA và các nhà sản xuất máy bay lớn như Boeing học cách ngăn ngừa thảm họa liên quan đến sét đánh trong tương lai.

Ngày nay, một máy bay thương mại sẽ bị sét đánh một hoặc hai lần mỗi năm. Nếu đã đi máy bay nhiều lần trong đời, rất có thể bạn đã từng đi trên một chiếc máy bay bị sét đánh mà không hề hay biết.

Đừng tắm trong cơn giông sét

Đây không phải là chuyện cổ tích: tắm trong cơn giông thực sự là một ý tưởng tồi. Chắc chắn, khả năng bạn bị "sét đánh" khi đang tắm là rất nhỏ. Nhưng không phải là không có! Nếu sét đánh trúng nhà bạn trong cơn giông, điện tích có thể xuyên qua tường, chạm đến đường ống nước và lan truyền rất nhanh. Nếu đang mở nước trong lúc đó, điện tích từ tia sét có thể gây ra một cú sốc nghiêm trọng.

Thực tế đã có người tử vong do sét đánh khi đang tắm, rửa bát, và thậm chí giặt giũ nếu họ tiếp xúc với nước không đúng lúc. Đó cũng chính là lý do tại sao ngay cả hồ bơi trong nhà cũng phải đóng cửa khi có giông bão. Chắc chắn là nguy cơ chỉ có một phần triệu, nhưng không phải là không có. Vì vậy, lần tới khi có giông bão, hãy đợi nó đi qua rồi hãy tắm.

Kim loại có thực sự thu hút sét?

Các công trình bằng kim loại, hay kim loại trên cơ thể, có thu hút sét không? Một số quan niệm sai lầm đã bị vạch trần.

Đây là một quan niệm sai lầm dai dẳng về giông bão mà dường như không bao giờ biến mất: kim loại thu hút sét. Theo một số người, những công trình có nhiều kim loại, hoặc đeo trang sức hay đồng hồ bằng kim loại trên người, sẽ khiến bạn có nguy cơ bị sét đánh trong giông bão. Nhưng điều đó không hoàn toàn đúng.

Trên thực tế, chiều cao và đặc điểm đỉnh nhọn của một công trình (hoặc cây) là yếu tố chi phối nhất, quyết định việc nó có bị sét đánh hay không, cũng như việc nó bị sét đánh đơn lẻ hay theo nhóm. Kim loại hoàn toàn không liên quan đến tần suất sét đánh. Các vật thể tự nhiên và các tòa nhà cao tầng nổi bật trên bầu trời có nguy cơ bị sét đánh cao hơn. Vì vậy, khi giông bão ập đến, hãy trèo xuống khỏi cây hoặc tránh xa tầng cao nhất của một trạm quan sát ngoài trời. Hãy tìm nơi trú ẩn dưới mặt đất và chờ đợi.

"Huyền thoại kim loại" dẫn điện đã tồn tại từ rất lâu. Vì vậy, khi sét đánh trong khu vực, nó có thể di chuyển nhanh chóng qua kim loại và gây ra thiệt hại rất lớn. Vì vậy, bạn nên tránh xa hàng rào kim loại, lan can, khán đài, v.v. Nhưng bạn không cần phải tháo đồng hồ chỉ vì có giông bão bên ngoài.

Mưa "động vật"

Ếch, chuột, cá và đủ loại sinh vật nhỏ bé khác có thể ập xuống một thị trấn hoặc một khu vực trong cơn mưa rào đặc biệt dữ dội. Mặc dù đây là một trong những hiện tượng kỳ lạ nhất mà bạn có thể tưởng tượng, nhưng thực ra nó không hề hiếm gặp.

Nó đã được ghi chép lại rất đầy đủ, và nguyên nhân đằng sau nó cũng được các nhà khí tượng học nắm rõ đến mức các chuyên gia thời tiết không còn bối rối khi ếch từ trên trời bay xuống trong cơn bão. Nguyên nhân không bao giờ đến từ chính cơn mưa giông, mà là từ những cơn gió mạnh mà nó thường tạo ra. Khi những cơn gió này ập đến, nếu có vùng nước nào bị chúng cuốn qua, hãy cẩn thận. Cá, ếch và các sinh vật sống dưới nước khác có thể bị cuốn vào mớ hỗn độn, rồi bị cuốn đi xa, không ngừng nghỉ trong cơn bão. Chúng không nặng lắm, nhưng lại có rất nhiều, và chúng bị đưa tới đâu thì hoàn toàn phụ thuộc vào gió. Ví dụ, vào năm 2010, một thị trấn ở Úc đã phải hứng chịu một cơn bão cá, theo đúng nghĩa đen, hàng ngàn con cá rơi xuống đầu người dân địa phương.

Cháy rừng

Chúng ta đều biết rằng sét có thể gây ra cháy rừng. Nhưng bạn có biết rằng cháy rừng thực sự có thể gây ra sét đánh không?

Khói và các hạt vi carbon từ cháy rừng bay lên tầng khí quyển trên sau khi bị thổi bay vào không khí trong quá trình cháy. Theo thời gian, những hạt này trở thành các điểm nóng tĩnh điện. Và khi bầu khí quyển phía trên đám cháy rừng nhận đủ điện tích tĩnh từ các hạt nguy hiểm này, nó có thể gây ra sét đánh. Điều này khá phổ biến ở những khu vực có nhiều cây thấp hoặc những vùng đất nông nghiệp rộng lớn. Những cơn bão sét lớn đã được báo cáo do hoạt động cháy rừng ở những nơi như Brazil, Hawaii và Peru sau khi đốt các cánh đồng mía có kiểm soát.

Một số nhà khoa học thậm chí còn phát hiện ra rằng chất thải từ các nhà máy hóa dầu là nguyên nhân gây ra tỷ lệ sét đánh cao ở các khu vực lân cận.

Sau cơn bão chưa phải đã an toàn

Mọi người đều cho rằng mọi thứ đều bình yên sau cơn bão. Nhưng trên thực tế, khoảng thời gian ngay sau khi cơn bão đi qua thực sự có thể là thời điểm nguy hiểm nhất. Sét, mưa và gió đã đủ đáng sợ, nhưng nếu tìm được nơi trú ẩn, bạn sẽ gần như ổn.

Mối nguy hiểm thực sự đến từ việc muốn ra ngoài ngay lập tức sau một cơn bão lớn. Một cơn bão đặc biệt dữ dội có thể khiến cây cối đổ, đường dây điện bị đứt, lũ lụt, mảnh vỡ, kính vỡ và đủ loại vật sắc nhọn nằm rải rác khắp nơi. Kết hợp với đèn giao thông bị hỏng gây ra sự hỗn loạn khi lưu thông trên đường.