Bệnh suy giãn tĩnh mạch là gì? Có chữa khỏi được không?

Suy giãn tĩnh mạch là một bệnh lý thuộc nhóm các bệnh mạch máu ngoại vi, thường gây ra khá nhiều bất tiện ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nếu không được chữa trị kịp thời, giãn tĩnh mạch rất có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến tính mạng của người bệnh.

Suy giãn tĩnh mạch là bệnh gì?

Suy giãn tĩnh mạch chân (hay còn gọi là suy giãn tĩnh mạch chi dưới hoặc suy van tĩnh mạch chi dưới) là thuật ngữ để chỉ những trường hợp máu tĩnh mạch không theo đường chảy bình thường mà trào ngược lại và ứ đọng ở ngoại vi, làm biến đổi về huyết động, biến dạng tổ chức mô xung quanh, gây ra các triệu chứng như nhức mỏi, nặng chân, phù chân, tê dị cảm, kiến bò, chuột rút về ban đêm... Bệnh suy giãn tĩnh mạch còn có thể dẫn đến các biến chứng khó chữa như chàm da, loét chân lâu ngày không lành (nhất là ở người già), chảy máu, giãn lớn các tĩnh mạch nông, viêm tĩnh mạch nông huyết khối, huyết khối tĩnh mạch sâu…

Theo lý thuyết, bệnh giãn tĩnh mạch có thể xảy ra ở mọi vùng tĩnh mạch trên cơ thể, tuy nhiên, trên thực tế thì phần lớn các trường hợp mắc bệnh đều xảy ra ở chi dưới (chân). Theo các bác sĩ chuyên khoa, điều này xảy ra là do hệ thống tĩnh mạch chi dưới dài, phức tạp và nhất là chịu ảnh hưởng của trọng lực khi người bệnh phải đứng nhiều.

Trên thế giới, suy giãn tĩnh mạch là một bệnh khá phổ biến, thường xảy ra ở nữ nhiều hơn ở nam và càng lớn tuổi thì càng dễ mắc bệnh. Những người mà tiền sử gia đình từng có người mắc bệnh hoặc người phải đứng hoặc ngồi quá lâu, ít vận động thì tỷ lệ mắc bệnh cũng cao hơn so với những người khác.

Nguyên nhân gây bệnh giãn tĩnh mạch

Hiện nay, cơ chế sinh bệnh của suy giãn tĩnh mạch vẫn chưa được xác định chính xác. Tuy nhiên, giới y khoa đã chỉ ra rằng, bệnh giãn tĩnh mạch thường liên quan đến tổn thương chức năng các van một chiều của hệ tĩnh mạch ngoại biên. Các van này bị tổn thương là do:

• Yếu tố di truyền: Theo thống kê, có tới 80% bệnh nhân bị giãn tĩnh mạch có cha hoặc mẹ đã từng mắc bệnh.
• Giới tính: Tỷ lệ mắc bệnh ở nữ cao hơn nam do ảnh hưởng của nội tiết tố nữ, quá trình thai nghén và sở thích mang giày cao gót của nhiều chị em.
• Nghề nghiệp: Những ngành nghề có đặc thù phải đứng quá lâu hay ít vận động như giáo viên, nhân viên bán hàng, nhân viên văn phòng… thì tỷ lệ mắc bệnh cũng cao hơn.
• Thể trọng: Trọng lượng cơ thể gây tác động lớn, khiến máu bị dồn nhiều về phía chân gây ra ứ đọng ngoại biên. Người béo phì càng có nhiều nguy cơ bị bệnh.
• Sử dụng thuốc ngừa thai: Đây cũng là một yếu tố có nguy cơ gây bệnh cao ở chị em phụ nữ.
• Các bệnh lý nhiễm trùng, khối u, sau phẫu thuật: Biến chứng mà những bệnh lý này để lại như tắc mạch, viêm mạch cùng các thủ thuật khác như bó bột hay phải nằm bất động lâu trong lúc bị gãy xương… cũng có thể dẫn tới bệnh giãn tĩnh mạch.

Hậu quả khi bị suy tĩnh mạch

Suy giãn tĩnh mạch chân tuy không phải căn bệnh gây nhiều nguy hiểm đến tính mạng, chủ yếu chỉ gây khó chịu, đau đớn và mất thẩm mỹ, cản trở sinh hoạt, nhưng nếu bệnh lâu ngày không chữa sẽ gây biến chứng. Các biến chứng của bệnh thường là việc hình thành các cục máu đông trong lòng tĩnh mạch, các cục máu này có thể gây tắc mạch máu tại chỗ hoặc di chuyển theo dòng máu và gây tắc mạch ở những vùng khác trong cơ thể. Trong đó, trường hợp nguy hiểm nhất là tắc mạch phổi, có thể dẫn đến suy hô hấp và tử vong.

Có đến 77,6% các bệnh nhân bị suy giãn tĩnh mạch không biết mình mắc bệnh. Ngoài ra, nhiều người bệnh còn có tâm lý ngại đi khám, không điều trị hoặc điều trị không đúng. Điều này dẫn đến những hậu quả rất khó lường, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

Có ba biến chứng mà người mắc bệnh suy và giãn tĩnh mạch chân có thể gặp phải nếu không được điều trị đúng cách là: Huyết khối (máu đông), xuất huyết (chảy máu) và loét chân.

Các tĩnh mạch giãn to nếu không được loại bỏ sẽ có nguy cơ tạo thành cục máu đông, gây viêm tĩnh mạch nông huyết khối. Các cục máu đông tạo lập trong lòng mạch có thể bong ra, theo máu trôi ngược lên phổi, làm tắc mạch phổi dẫn đến tử vong. Các tĩnh mạch giãn to dần đến một lúc nào đó sẽ bị vỡ khi chấn thương hay va chạm nhẹ, gây xuất huyết, bầm máu. Sự rối loạn biến dưỡng vùng da ở cẳng chân lâu ngày sẽ dẫn đến chàm, tăng sắc tố da và loét chân do ứ đọng.

Triệu chứng của bệnh suy giãn tĩnh mạch

Giãn tĩnh mạch là một bệnh ít nguy hiểm nếu được phát hiện và điều trị kịp thời. Dưới đây là một số biểu hiện của bệnh mà bạn nên lưu ý để có thể nhận biết bệnh ngay từ khi khởi phát.

Giai đoạn sớm

Trong giai đoạn đầu của bệnh giãn tĩnh mạch, người bệnh thường sẽ gặp phải những triệu chứng như:

• Cảm giác khó chịu ở bắp chân, nặng chân, đôi khi có cảm giác như có kiến bò, nóng rát.
• Chuột rút ở bắp chân thường xảy ra vào ban đêm.
• Sưng phù xung quanh mắt cá chân, biểu hiện rõ vào buổi tối.
• Giãn các mao mạch và tĩnh mạch nông ở chân.
• Thường xuyên bị đau nhức, tê mỏi chân.
• Các triệu chứng tăng lên vào chiều tối, sau khi đứng lâu và giảm sau khi ngủ dậy, sau nghỉ ngơi, kê chân cao, chườm lạnh…

Giai đoạn sau

Khi bệnh trở nặng, trên bắp chân sẽ hình thành các huyết khối tĩnh mạch, gây ra các triệu chứng như:

• Huyết khối tĩnh mạch nông: Tĩnh mạch nổi hẳn lên, có thể nhìn rõ bằng mắt thường, sờ ấm, cứng dọc theo tĩnh mạch, chạm vào rất đau và có thể kèm theo đỏ da. Huyết khối tĩnh mạch nông thường ít gây ra các biến chứng và hậu quả ảnh hưởng tới tính mạng.
• Huyết khối tĩnh mạch sâu: Chân nóng, sưng đỏ, đau nhức nhối, ngứa, có thể bị chảy máu, nhiễm trùng thứ phát. Trường hợp bị huyết khối tĩnh mạch sâu có thể gặp nguy hiểm tới tính mạng do huyết khối có nguy cơ bong rồi đi lên phổi gây tắc mạch phổi.
• Loạn dưỡng da chân: Da phù nề, dày lên, có thể bong vảy da, chảy nước và thay đổi màu sắc.
• Loét chân: Xuất hiện các vết loét rất đau, ban đầu loét nông, sau dần sâu và rộng hơn, dễ gây ra bội nhiễm vi khuẩn.

Phòng và điều trị giãn tĩnh mạch như thế nào?

"Bị giãn tĩnh mạch điều trị có khó không?" là câu hỏi của khá nhiều người khi phát hiện ra những triệu chứng của bệnh. Hiện nay, để điều trị bệnh lý này, có một số biện pháp phổ biến thường được dùng là: Điều trị nội khoa, chích xơ, phẫu thuật và laser.

Điều trị nội khoa

Các biện pháp điều trị nội khoa phổ biến thường được áp dụng đó là sử dụng vớ y khoa, dùng các loại thuốc giảm đau, chống viêm… và thay đổi thói quen sinh hoạt hằng ngày.

• Vớ y khoa: Chúng có tác dụng ép vào các bắp cơ, tạo một áp lực lớn ở phía dưới và giúp các van tĩnh mạch khép lại, từ đó giúp máu lưu thông về tim dễ dàng hơn. Dụng cụ này giúp làm chậm tiến triển của bệnh, phòng ngừa bệnh tái phát và hỗ trợ các biện pháp điều trị ngoại khoa.
  >> Xem chi tiết: Tất cả những điều cần biết về vớ y khoa cho người bị giãn tĩnh mạch

• Dùng thuốc: Các loại thuốc giảm đau, chống viêm, tăng vững bền thành mạch, tan cục máu đông… thường được các bác sĩ kê đơn cho trường hợp bệnh nhẹ và vừa.
• Thay đổi thói quen sinh hoạt: Theo các bác sĩ, suy giãn tĩnh mạch là bệnh lý mang tính xã hội, liên quan nhiều đến chế độ ăn uống và làm việc. Vì vậy, khi bị bệnh, chúng ta nên thay đổi lại thói quen sinh hoạt: Hạn chế đứng lâu, ngồi lâu, khuân vác nặng, thường xuyên tập thể dục thể thao. Đặc biệt, bơi lội là môn thể thao thích hợp để điều trị bệnh lý này.

Chích xơ

Một dung dịch sẽ được tiêm vào tĩnh mạch của người bệnh, gây phản ứng viêm kết hợp với nén ép tĩnh mạch, khiến máu không vào được tĩnh mạch bị giãn. Kết quả là tĩnh mạch đó sẽ bị xơ hóa và không còn hoạt động nữa.

Phẫu thuật

Phẫu thuật thường được áp dụng cho trường hợp tổn thương tĩnh mạch nông, đoạn tĩnh mạch bị giãn sẽ bị cắt bỏ thông qua các đường rạch nhỏ. Ca phẫu thuật thường chỉ mất khoảng 5 - 10 phút. Sau phẫu thuật, bệnh nhân sẽ được băng ép và nằm bất động trên giường khoảng ba ngày.

Laser

Laser nội mạch cắt bỏ tĩnh mạch bị giãn là cách sử dụng nhiệt lượng từ sợi laser để đốt cháy tĩnh mạch đã giãn, khiến tĩnh mạch này bị phá hủy. Liệu pháp này sẽ được thực hiện xuyên suốt toàn bộ chiều dài của tĩnh mạch bị giãn. Thời gian điều trị của phương pháp laser này thường kéo dài khoảng 30 - 40 phút.

Bên cạnh đó, nếu đã xảy ra bội nhiễm và loét ở chân, ngoài các phương pháp trên, cần kết hợp điều trị, chăm sóc tại vết loét và dùng kháng sinh để chống bội nhiễm, lở loét sâu hơn.

Có thể thấy rằng, bệnh suy giãn tĩnh mạch là một bệnh lý phổ biến và nếu được phát hiện, điều trị sớm thì thường không gây nguy hiểm cho tính mạng của người bệnh. Vì vậy, mỗi chúng ta luôn phải tự ý thức chăm sóc sức khỏe của bản thân, ăn uống, nghỉ ngơi một cách khoa học, lành mạnh để tránh mắc phải những bệnh lý tương tự, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Những thông tin chúng tôi cung cấp trên đây hy vọng đã giúp bạn đọc phần nào ý thức được vấn đề này. Chúc các bạn luôn luôn vui khỏe để học tập và công tác tốt!