Chiêm ngưỡng hình ảnh mô phỏng siêu tân tinh tuyệt đẹp được tạo bởi siêu máy tính

Siêu máy tính mới nhất của Úc - Setonix - đã thu thập khối lượng lớn dữ liệu và tạo ra hình ảnh tuyệt đẹp về tàn tích của một sự kiện siêu tân tinh (supernova) mà bất cứ ai cũng sẽ cảm nhận được sự hùng vi khi ngắm nhìn.

Siêu tân tinh là một sự kiện thiên văn học biến đổi tức thời, xảy ra trong giai đoạn cuối của quá trình tiến hóa sao ở các sao khối lượng lớn mà một vụ nổ khổng lồ cuối cùng sẽ đánh dấu sự hủy diệt của ngôi sao đó. Siêu tân tinh cũng sẽ tạo ra một ngôi sao sáng "mới", trước khi dần phai mờ trong vòng vài tuần đến vài tháng. Siêu tân tinh phóng phần lớn vật chất từ ngôi sao phát nổ với vận tốc lên tới 30000 km/s hay bằng 10% tốc độ ánh sáng.

Hình ảnh có độ chi tiết cực cao của Setonix được tạo ra bằng cách sử dụng kết hợp một lượng lớn dữ liệu thu thập bởi kính viễn vọng vô tuyến ASKAP (Australian Square Kilometer Array). Nó mô phỏng khoảnh khắc tàn dư siêu tân tinh của thiên hà G261.9 + 5.5, nằm ở đâu đó cách xa Trái đất khoảng 10.000 đến 15.000 năm ánh sáng. Sự kiện này được phát hiện đầu tiên bởi nhà khoa học E. R. Hill của CSIRO vào năm 1967. Tuy nhiên, không có nhiều thông tin được ghi nhận ở thời điểm đó. Hình thái của tàn tích được tiết lộ trong hình ảnh tạo ra bởi Setonix sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ việc nghiên cứu tàn tích và môi trường xung quanh của siêu tân tinh theo cách chi tiết hơn. Các nhà nghiên cứu hy vọng sẽ có thêm thông tin về tuổi, kích thước và loại tàn tích từ dữ liệu này.

Do hệ quả của những sự kiện siêu tân tinh là rất rộng lớn, hiện nay các nhà thiên văn vật lý vẫn tập trung nghiên cứu sâu vào siêu tân tinh, từ phạm vi tiến hóa sao cho đến tiến hóa thiên hà. Đây là một lĩnh vực nghiên cứu đặc biệt quan trọng trong ngành thiên văn học.

Setonix đang được đặt tại Trung tâm Nghiên cứu Siêu máy tính Pawsey ở Perth, và là một phần quan trọng trong kế hoạch nâng cấp trị giá 70 triệu đô la gần đây của chính phủ Úc. Siêu máy tính này đang được lắp đặt theo hai giai đoạn. Giai đoạn một đã hoàn thành, trong khi giai đoạn thứ hai dự kiến ​​sẽ đi vào hoạt động cuối năm 2022.

Tiến sĩ Pascal Elahi, chuyên gia ứng dụng siêu máy tính của Pawsey, cho biết khả năng xử lý dữ liệu từ các cuộc khảo sát thiên văn “là một cách tuyệt vời để kiểm tra năng lực của hệ thống Setonix và thu về những kết quả có giá trị nghiên cứu cao”.

Trên thực tế, những thách thức trong việc chụp ảnh một vật thể phức tạp như tàn dư siêu tân tinh (về cơ bản là những đám mây vật chất xuất hiện từ vụ nổ của một ngôi sao lớn vào cuối vòng đời của nó) khiến đây trở thành một bộ dữ liệu lý tưởng để kiểm tra khả năng xử lý của Setonix.