12 bước để pivot startup

Pivot là một thuật ngữ quen thuộc trong thế giới startup, có thể tạm dịch là "chuyển hướng chiến lược". Khi mô hình kinh doanh đầu tiên của bạn không có hiệu quả, CEO và cả nhóm startup có thể quyết định chuyển hướng, dùng chính những thành công và thất bại có được từ mô hình trước để xây dựng, phát triển mô hình mới. Theo định nghĩa của Eric Ries - pivot là một bản sửa lỗi có cấu trúc và quy trình được thiết kế để thử nghiệm giả định mới về khách hàng, chiến lược và khả năng tăng trưởng. Đây là giai đoạn mà hầu hết các startup đều trải qua trong hành trình tìm đến đúng khách hàng, tuyên bố giá trị và vị thế của mình.

Structures course correction designed to test a new fundamental hypothesis about the product, strategy and engine of growth - Eric Ries.

Pivot là một giai đoạn quan trọng, đòi hỏi sự suy tính cẩn trọng. Bạn sẽ nhận thấy tim mình như ngừng đập, cực kì lo lắng và sợ sẽ đánh mất mọi thứ. Nhưng chuyển hướng thành công sẽ mang lại những điều tuyệt vời khó tả. Dưới đây là 12 bước để từ từ chuyển hướng và bước vào (cũng như đi vững chắc) trong giai đoạn pivot mà Neil Patel - đồng sáng lập của Crazy Egg, Hello Bar và KISSmetrics - gợi ý cho các satrtup.

Bước 1 - Nhận ra kế hoạch ban đầu không hiệu quả

Đây là khi ý tưởng pivot lần đầu tiên xuất hiện trong đầu bạn khi nhận ra rằng tăng trưởng, tiềm năng, khả năng tồn tại và phát triển của startup đang gặp nguy hại. Cần phải chú ý rằng điều này khác với sự mệt mỏi hay kiệt sức liên quan tới con người mà nó là vấn đề liên quan tới công việc (mặc dù 2 vấn đề này có quan hệ khá mật thiết).

Bước 2 - Đưa ra danh sách các nguyên nhân

Nếu có điều gì đó không đúng thì luôn luôn có lời giải thích thỏa đáng. Tại sao kế hoạch của bạn lại không thể thực hiện được? Có thể là có nhiều lý do, vì thế hãy viết chúng ta. Đặt ra câu hỏi "tại sao" thường rất hữu ích để vạch ra nguyên nhân thực sự dẫn tới việc thực tế không như kế hoạch bạn đặt ra.

Bước 3 - Xem lại các mục tiêu và tầm nhìn dài hạn

Xem lại những kế hoạch và mục tiêu mà bạn đã đưa ra khi bắt đầu công việc kinh doanh. Mục tiêu của bạn là gì? Khách hàng mà bạn hướng tới là ai? Kế hoạch tăng trưởng là gì?

Bước 4 - Có thể làm mới mục tiêu và tầm nhìn nếu cần

Những kế hoạch nói trên không phải là "bất khả xâm phạm". Pivot là một bước chuyển triệt để và có thể bạn sẽ cần phải loại bỏ mọi mục tiêu cũ để tạo nên thành công mới cho công việc kinh doanh. Hãy dành thời gian xem lại chúng hoặc đơn giản là cắt bỏ tất cả và bắt đầu lại từ đầu.

Bước 5 - Đưa ra danh sách ý tưởng để đạt được mục tiêu

Đây là nơi định hình cho giai đoạn pivot. Bạn đã nhận ra có điều gì đó không ổn, bạn biết nó là gì và nguyên nhân là vì sao. Bạn cũng có tầm nhìn rõ ràng về đích đến của mình, giờ là lúc tìm ra con đường tới đó. Hãy viết ra mọi ý tưởng có thể đưa bạn tới đích, đảm bảo viết hết tất cả ý tưởng vì bạn chưa tạo kế hoạch kinh doanh mà mới chỉ là phác thảo ý tưởng thôi.

Bước 6 - Phát triển 1 kế hoạch cụ thể và rõ ràng

Giờ là lúc bạn sẵn sàng để vạch 1 kế hoạch chi tiết. Ngay cả 1 kế hoạch kinh doanh hoàn toàn mới cũng không phải là 1 ý tưởng quá tồi. Tuy nhiên hãy nhớ rằng đây có thể chỉ là 1 trong các lần pivot, hãy nhớ những gì Eric Ries đã nói, rằng pivot không phải là 1 kế hoạch mà chỉ là 1 lần thử nghiệm thôi. Bạn không thể thành công đơn giản bằng cách chọn 1 ý tưởng và thực hiện nó mà sẽ phải thử nghiệm nhiều ý tưởng rồi chọn ra ý tưởng hay nhất.

Bước 7 - Xác định các con số hay dấu hiệu đo lường thành công của kế hoạch mới

Có thể sử dụng KPI để đo lường thành công bởi điều bạn cần biết là liệu kế hoạch mới có hiệu quả hay không. Xem vào các con số là cách duy nhất để biết liệu có cần pivot lần nữa hay không.

Bước 8 - Hoàn toàn quên đi kế hoạch cũ

Giờ đã là lúc để quá khứ lại phía sau và hoàn toàn quên đi kế hoạch cũ. Càng sớm ngừng than vãn và bắt tay vào làm việc thì bạn sẽ càng nhanh chóng đưa startup tới giai đoạn hậu pivot thành công.

Bước 9 - Trình bày kế hoạch mới với toàn đội startup

Từ đầu bài viết, pivot vẫn được mô tả là 1 việc độc lập của cá nhân. Giờ hãy giả định quyết định pivot cần phải đưa ra với sự chấp thuận của nhiều người như người cố vấn, đồng sáng lập... Một yếu tố giúp pivot thành công khác là giữ thông tin xuyên suốt giữa người lãnh đạo và toàn nhóm. Khi con tàu chuyển hướng, bạn sẽ không muốn mọi người đều nhảy ra ngoài. Hãy nói cho họ biết hướng đi và mục đích mà bạn muốn thay đổi.

Bước 10 - Bắt tay và tập trung vào kế hoạch mới

Hãy mang tới 1 nguồn năng lượng mới, cảm hứng và sự sáng tạo mởi cho kế hoạch mới của bạn. Bạn bắt đầu bước sang 1 trang khác và kể từ đây, hoạt động kinh doanh cũng bước sang 1 giai đoạn khác, vì thế hãy tập trung toàn bộ năng lượng cho kế hoạch mới này.

Bước 11 - Xem các số liệu thống kê

Trong quá trình thực hiện pivot, đừng quên xem các số liệu. Luôn cập nhật thông tin về các con số liên quan, xu hướng, điểm benchmark ^(*) để có được mục tiêu đã đặt ra ở bước 6 và 7.

Bước 12 - Tiếp tục giũ bỏ và làm lại

Pivot hiếm khi nào chỉ là 1 sự kiện duy nhất. Bạn sẽ nhận ra mình phải thực hiện pivot nhiều lần mới tới được thành công. Vì thế đừng ngại giũ bỏ và tiếp tục pivot.

Kết luận

Pivot không phải việc dễ dàng và đó là lý do vì sao nhiều startup thất bại. Nếu nhiều startup thực hiện pivot thì có lẽ đã có nhiều startup tồn tại hơn. Pivot là một bí mật để tồn tại. Học cách pivot sẽ giúp bạn cứu startup của mình khỏi thất bại và tiếp tục phát triển trong thời gian dài.

Xem thêm: 18 sai lầm giết chết start-up từ người sáng lập Y Combinator

(*) Điểm benchmark là thuật ngữ dùng trong hoạt động kinh doanh, dùng để so sánh hoạt động giữa các tổ chức khác nhau nhưng cùng lĩnh vực hoặc giữa các bộ phận trong 1 tổ chức. Sau khi pivot thì bạn nên so sánh tình hình hoạt động trước và sau để biết được hiệu quả.