Microsoft lý giải vì sao Windows cài nhiều driver trùng nhau hoặc đã cũ — cách kiểm tra driver thủ công

Một trong những điểm thường khiến người dùng thắc mắc là: tại sao Windows Update đôi khi tải và cài đặt những driver có ngày phát hành rất cũ – thậm chí vài năm trước?

Theo Microsoft, điều này không có nghĩa là bạn đang dùng driver lỗi thời. Ngày phát hành trong thông tin driver là do nhà cung cấp tự đặt, và có thể không phản ánh đúng thời điểm driver được cập nhật.

Thay vì dựa vào “ngày phát hành”, Windows lựa chọn driver dựa trên các tiêu chí kỹ thuật do chính nhà sản xuất phần cứng cung cấp, để đảm bảo driver tương thích và hoạt động ổn định nhất với thiết bị.

Nói cách khác, driver có ngày tháng cũ không đồng nghĩa với việc driver lỗi thời – mà đôi khi đó lại là phiên bản “tốt nhất” cho phần cứng của bạn.

Vì sao có nhiều driver trông giống hệt nhau?

Một câu hỏi khác được Microsoft giải thích trong tài liệu là vì sao Windows đôi khi cài đặt nhiều driver trông giống nhau hoặc có số phiên bản lạ.

Theo Microsoft, nhiều thiết bị phần cứng được thiết kế để tách riêng các chức năng thành nhiều driver nhỏ nhằm tối ưu hiệu suất. Do vậy, việc cài nhiều driver liên quan đến cùng một thiết bị là hoàn toàn bình thường.

Thêm vào đó, các nhà sản xuất có thể dùng hệ thống đánh số phiên bản riêng, khiến người dùng dễ nhầm rằng đó là driver cũ hoặc trùng lặp.

Tuy nhiên, Windows đủ thông minh để biết khi nào cần cài driver nào, và các driver đó có nhiệm vụ khác nhau, dù tên hoặc phiên bản có vẻ giống nhau.

Cách đặt tên driver cũng thay đổi

Trước đây, Windows hiển thị tên driver theo cấu trúc gồm: tên nhà phát hành – loại thiết bị – số phiên bản. Nếu bạn thấy driver nào vẫn hiển thị theo định dạng này, có thể đó là driver cũ hơn, được duy trì theo cách đặt tên truyền thống.

Các driver mới trong Windows Update hiện đã có quy tắc đặt tên khác, giúp người dùng dễ dàng nhận diện nguồn phát hành và mục đích của driver hơn.

Về cơ bản, Microsoft muốn giúp người dùng hiểu rõ rằng:

• Việc Windows cài driver trùng lặp hoặc có ngày phát hành cũ là hoàn toàn bình thường.
• Hệ thống chọn driver dựa trên độ tương thích và hiệu năng, chứ không phải “ngày tháng” hay “phiên bản hiển thị”.
• Và quan trọng nhất, Windows đủ thông minh để quản lý nhiều driver khác nhau cho cùng một thiết bị nhằm mang lại hiệu suất tối ưu.

Cách kiểm tra và cập nhật driver thủ công trên Windows

Nếu anh muốn chủ động kiểm tra và cập nhật driver thay vì chờ Windows Update tự làm, có thể thực hiện theo các bước đơn giản sau:

Cách 1: Cập nhật driver bằng Device Manager

1. Nhấn phím Windows + X, chọn Device Manager (Trình quản lý Thiết bị).

2. Tìm đến loại thiết bị muốn kiểm tra (ví dụ: “Display adapters” cho card đồ họa).

3. Nhấp chuột phải vào thiết bị > chọn Update driver (Cập nhật trình điều khiển).

4. Chọn Search automatically for drivers (Tự động tìm kiếm driver mới) để Windows tự kiểm tra phiên bản mới nhất.

Nếu Windows không tìm thấy bản cập nhật, bạn có thể tải driver trực tiếp từ trang web chính thức của nhà sản xuất (như Intel, AMD, NVIDIA, Realtek...).

Cách 2: Kiểm tra qua Windows Update

1. Mở Settings > Windows Update > Advanced options > Optional updates.

2. Trong phần “Driver updates”, chọn các driver muốn cài đặt (nếu có).

3. Nhấn Download & install để cập nhật.

Lưu ý nhỏ:

• Tránh tải driver từ các trang web không rõ nguồn gốc.

• Nếu driver mới gây lỗi, bạn có thể quay lại phiên bản cũ bằng cách:
  Vào Device Manager > Properties > Driver tab > Roll Back Driver.

Việc hiểu rõ cách hoạt động của driver và quản lý chúng đúng cách sẽ giúp hệ thống ổn định, tránh lỗi không đáng có khi nâng cấp Windows hoặc cài đặt phần mềm mới.