Tại sao phải luôn kiểm tra quyền ứng dụng trước khi nhấn cài đặt?

Mỗi lần tải xuống một ứng dụng mới, bạn đều cần kiểm tra các quyền mà ứng dụng đó yêu cầu. Nhiều ứng dụng thực sự cần một số quyền truy cập nhất định vào các tính năng cụ thể, như vị trí, danh bạ, v.v... của bạn, nhưng một số ứng dụng khác còn vượt xa hơn thế nữa.

Dành chút thời gian để kiểm tra quyền ứng dụng có thể giúp bạn tránh được rất nhiều vấn đề về quyền riêng tư và bảo mật sau này!

Quyền ứng dụng có thể là cơn ác mộng về quyền riêng tư

Về cơ bản, quyền ứng dụng là các yêu cầu truy cập vào những phần khác nhau trên thiết bị của bạn -  camera, micro, vị trí, danh bạ, v.v... Mặc dù có vẻ vô hại, nhưng những quyền này có thể là một cách để truy cập dữ liệu cá nhân nếu bạn không cẩn thận hoặc không biết cách thức hoạt động của quyền ứng dụng Android.

Đã có các ứng dụng đèn pin yêu cầu quyền truy cập vào danh bạ và những ứng dụng thư viện ảnh muốn có vị trí chính xác. Điều đó hoàn toàn vô lý, nhưng nhiều người trong chúng ta lại mù quáng chấp nhận chúng mà không suy nghĩ thêm. Sự bất cẩn này chính xác là điều mà một số nhà phát triển đang trông chờ.

Sự thật là, nhiều ứng dụng yêu cầu quyền truy cập nhiều hơn mức chúng thực sự cần để hoạt động. Một ứng dụng thời tiết đơn giản có thể cần vị trí, nhưng liệu nó có thực sự cần quyền truy cập vào lịch sử cuộc gọi của bạn không? Câu trả lời chắc chắn là không. Khi các ứng dụng có được quyền truy cập không cần thiết vào thông tin cá nhân của bạn, chúng có thể thu thập dữ liệu để bán cho những nhà quảng cáo hoặc tệ hơn là có khả năng được sử dụng để đánh cắp danh tính.

Điều đáng thất vọng là một số nhà phát triển cố tình thiết kế các ứng dụng để thu thập càng nhiều dữ liệu người dùng càng tốt. Không chỉ cải thiện trải nghiệm mà còn kiếm tiền từ thông tin của bạn. Nhiều người đã gỡ cài đặt một số ứng dụng sau khi phát hiện ra rằng chúng thu thập dữ liệu hoàn toàn không liên quan đến chức năng cốt lõi của chúng.

Rủi ro không chỉ nằm ở những lo ngại về quyền riêng tư. Quyền quá mức có thể làm cạn kiệt pin, sử dụng hết hạn mức dữ liệu hoặc làm tổn hại đến bảo mật của thiết bị. Vì vậy, việc cảnh giác về quyền ứng dụng không chỉ là một biện pháp tốt; mà còn rất quan trọng.

Cách kiểm tra quyền ứng dụng trước khi cài đặt

Hãy phát triển thói quen kiểm tra ứng dụng trước khi cài đặt chúng và điều này giúp bạn tránh khỏi những rắc rối về quyền riêng tư. Kiểm tra quyền chỉ mất một phút nhưng có thể bảo vệ bạn khỏi nhiều tháng thu thập dữ liệu không mong muốn. Sau đây là quy trình dành cho Google Play, bạn cũng có thể điều chỉnh cho các cửa hàng ứng dụng khác.

1. Mở Google Play và tìm ứng dụng bạn muốn tải xuống.
2. Cuộn xuống phần About this app.
3. Tìm App permissions hoặc Data safety.
4. Nhấn vào See more để mở rộng danh sách đầy đủ các quyền.
5. Xem lại những gì ứng dụng đang yêu cầu quyền truy cập.
6. Tự hỏi bản thân: "Ứng dụng có thực sự cần quyền này để hoạt động không?".

Nếu bạn không chắc chắn về quy trình, hãy xem hướng dẫn về cách tải xuống và cập nhật ứng dụng trên Android để biết thêm hướng dẫn.

Nếu bạn sử dụng iOS, App Store hoạt động hơi khác một chút, nhưng khái niệm thì giống nhau - luôn kiểm tra những gì bạn đồng ý trước khi nhấn nút cài đặt. Tuy nhiên, hệ sinh thái ứng dụng của Apple nhìn chung an toàn hơn Android. Tuy nhiên, bạn vẫn nên kiểm tra quyền ứng dụng trên iPhone và iPad của mình.

Khi xem xét quyền, bạn sẽ ngay lập tức nghi ngờ bất kỳ ứng dụng nào yêu cầu quyền truy cập vào các tính năng hoàn toàn không liên quan đến chức năng của ứng dụng. Bất kỳ ứng dụng nào muốn truy cập vào tin nhắn SMS, nhật ký cuộc gọi hoặc vị trí chính xác đều khiến bạn phải dừng lại và cân nhắc - trừ khi có lý do rõ ràng khiến ứng dụng đó cần thông tin này.

Quyền lưu trữ và truy cập camera thường an toàn hơn, đặc biệt nếu mục đích của ứng dụng yêu cầu chúng. Tuy nhiên, hãy luôn cân nhắc xem ứng dụng có cần quyền truy cập liên tục hay chỉ cần cấp quyền khi cần.

Cách quản lý quyền cho các ứng dụng đã cài đặt

Cài đặt ứng dụng có quyền phù hợp chỉ là một nửa chặng đường. Nhiều ứng dụng lén lút yêu cầu thêm quyền sau khi cập nhật. Ví dụ, một game ban đầu chỉ cần quyền truy cập vào bộ nhớ có thể đột nhiên muốn truy cập vào vị trí và danh bạ của bạn sau khi cập nhật. Đó là lý do tại sao phải thường xuyên kiểm tra quyền của các ứng dụng đã cài đặt.

Đặt lời nhắc nửa năm một lần để kiểm tra xem ứng dụng của mình hiện có những quyền nào. Sau đây là quy trình từng bước dành cho thiết bị Android:

1. Mở ứng dụng Settings trên thiết bị.
2. Cuộn xuống và nhấn vào Privacy (hoặc Privacy protection trên một số thiết bị).
3. Chọn Permission manager hoặc App permissions.
4. Xem lại quyền theo danh mục (camera, vị trí, micro, v.v...).
5. Nhấn vào bất kỳ quyền nào để xem ứng dụng nào có quyền truy cập nó.
6. Tắt quyền truy cập cho bất kỳ ứng dụng nào không thực sự cần quyền đó.

Đối với người dùng iPhone, quy trình cũng tương tự - chỉ cần vào Settings > Privacy & Security, sau đó chọn từng loại quyền để xem ứng dụng nào có quyền truy cập.

Hiệu quả nhất là chuyển quyền từ "Cho phép mọi lúc" sang "Chỉ cho phép khi sử dụng ứng dụng" bất cứ khi nào có thể. Theo dõi vị trí đặc biệt quan trọng để hạn chế, vì một số ứng dụng theo dõi chuyển động ở chế độ nền mà không có lý do chính đáng.

Cách tiếp cận an toàn nhất là phải có tính chọn lọc cao. Tùy chọn "Hỏi mọi lúc" khi có sẵn cho một số quyền nhạy cảm như quyền truy cập camera và micro. Đúng, điều đó có nghĩa là thỉnh thoảng phải nhấn vào lời nhắc bổ sung, nhưng nó ngăn không cho bất kỳ ứng dụng nào truy cập vào camera mà bạn không biết. Thực hiện một vài bước để bảo mật việc sử dụng điện thoại sẽ giúp bạn an tâm mà không gặp nhiều bất tiện.

Cuối cùng, bạn sẽ phát triển được bản năng về quyền nào là hợp lý. Chỉ cần dành thêm vài giây để xem xét quyền trước khi nhấn cài đặt có thể giúp bạn tránh khỏi việc trở thành một điểm dữ liệu vô tình trong mô hình lợi nhuận của người khác.