ESN là gì và tại sao phải quan tâm nó có “sạch” hay không?

Nếu bạn đang tìm hiểu về thị trường điện thoại di động, đặc biệt là điện thoại di động đã qua sử dụng, bạn sẽ nghe rất nhiều về ESN và mọi người luôn nhấn mạnh việc xem một chiếc điện thoại có "sạch" hay không. Vậy chính xác ESN là viết tắt của từ gì và nói điện thoại có “sạch” hay không tức là sao?

ESN là gì?

Hãy bắt đầu với những điều cơ bản và sau đó chuyển sang cách bạn có thể sử dụng kiến ​​thức đó để bảo vệ bản thân, với tư cách một người tiêu dùng, như thế nào. ESN là viết tắt của Electronic Serial Number (số sê-ri điện tử) và là số nhận dạng duy nhất cho tất cả các thiết bị di động của FCC vào đầu những năm 1980. Số sê-ri điện tử được gắn vào thiết bị CDMA (CDMA chỉ đề cập đến loại radio trong thiết bị di động - ví dụ như điện thoại Sprint là thiết bị CDMA). Sau đó, hệ thống số sê-ri điện tử đã được sửa đổi thành MEID (để giải thích cho một nhóm thu hẹp các ESN có sẵn), và vẫn được sử dụng cho các thiết bị CDMA. Một con số khác cần lưu ý là số IMEI (Interational Mobile Station Equipment Identity - Số nhận dạng thiết bị di động trên toàn thế giới), là con số tương tự như ESN cho điện thoại dựa trên GSM (ví dụ: ATT & T).

Mặc dù ESN, MEID và IMEI là các tiêu chuẩn nhận diện riêng biệt, ESN đã được sử dụng phổ biến như là cách nắm bắt tất cả số sê-ri (theo bất kỳ định dạng nào có thể) cho chiếc điện thoại được đề cập đến. Như vậy, bạn sẽ thấy iPhone của ATT thường đề cập đến số ESN, mặc dù thực chất nó là IMEI, chứ không phải là ESN. Thực tế, mọi người thường không phân biệt rạch ròi 2 số này, trừ khi ta đề cập đích xác tới một số nhận dạng cụ thể nào.

Tại sao ESN lại quan trọng?

Bây giờ, hãy cùng tìm hiểu tại sao ESN lại quan trọng với bạn, với tư cách là một người tiêu dùng. Điện thoại di động là vật có giá trị và các nhà cung cấp sẽ thu lợi từ đó (nghĩa là giá thực tế của chiếc iPhone bạn vừa mua không thực sự là 99$, nhà cung cấp này đang trợ giá rất nhiều cho chiếc điện thoại của bạn thông qua hợp đồng mở rộng mà bạn vừa ký). Họ sử dụng ESN như một công cụ để theo dõi những chiếc điện thoại và khi cần thiết, có thể ngăn chiếc điện thoại tham gia vào mạng.

Có hai lý do chính khiến ESN bị liệt vào danh sách đen: Chiếc điện thoại được báo là bị đánh cắp hoặc điện thoại được kết nối với tài khoản chưa thanh toán cho nhà cung cấp dịch vụ di động.

Trường hợp đầu tiên thực sự khá hiếm, nhiều hãng di động có trụ sở tại Hoa Kỳ đã không chủ động sử dụng ESN theo cách này trong một thời gian dài. Trong thực tế, AT&T chỉ bắt đầu ghi nhận và đưa số IMEI của điện thoại bị đánh cắp vào danh sách đen từ tháng 11 năm 2012, sau áp lực từ các cơ quan chính phủ. Trường hợp thứ hai, không thanh toán dịch vụ hoặc không thực hiện theo hợp đồng, phổ biến hơn nhiều. Phần lớn những điện thoại bạn thấy có một "ESN xấu", tức là nằm trong danh sách đen, là vì chủ sở hữu trước đó của chiếc điện thoại chưa thanh toán hóa đơn.

Vậy làm thế nào bạn có thể sử dụng thông tin này để tự bảo vệ mình? Bạn có thể từ chối mua điện thoại không có ESN “sạch”. Khi nói đến các danh sách của eBay, thật khó để hoàn toàn tự bảo vệ mình khi bạn đang phó mặc nhiều thứ cho người bán hàng. Trước tiên, bạn nên thử tìm mua từ những người bán trên eBay, những người mà muốn bán nhiều sản phẩm nhưng không muốn có những ràng buộc về lợi nhuận phức tạp, hay đau đầu với các dịch vụ khách hàng. Liên hệ với họ và yêu cầu cung cấp ESN của chiếc điện thoại, để bạn có thể tự kiểm tra trước khi mua. Nếu họ từ chối, hãy chọn một người bán khác. Sẽ không phải là việc làm khôn ngoan nếu bạn trả vài trăm đô la cho một chiếc điện thoại mà không biết liệu bạn có thể kích hoạt nó với nhà cung cấp dịch vụ của bạn hay không.

Khi mua điện thoại trực tiếp, một trong những cách dễ nhất để tránh gặp phải chuyện đau đầu là hẹn người bán điện thoại cho bạn đến một cửa hàng cung cấp dịch vụ di động mà bạn định sẽ sử dụng. Trong một số trường hợp, đây là cách duy nhất để kiểm tra ESN chính xác. Ví dụ, Sprint không còn kiểm tra ESN qua điện thoại nữa.

Trong cửa hàng, bạn có thể giao điện thoại cho người đại diện và yêu cầu họ kiểm tra xem điện thoại có thể sử dụng trên mạng của họ hay không. Đề nghị gặp mặt với người bán tại cửa hàng để bạn có thể kích hoạt điện thoại ngay lập tức, là một cách tuyệt vời để tránh bị lừa đảo. Người bán sẽ không muốn gặp bạn tại cửa hàng, nếu họ có chiếc điện thoại “nằm trong danh sách đen”.

Các cách để tự kiểm tra ESN

Điều gì sẽ xảy ra nếu không có cửa hàng ở gần nào mà bạn có thể ghé qua? Trong trường hợp này, bạn sẽ cần phải tự mình kiểm tra ESN. Trên 99,99% số điện thoại, ESN (hoặc số tương đương) nằm ở pin, trên nhãn dán. Mở vỏ máy, tháo pin và nhìn vào con số trên đó. Trên các thiết bị không thể tháo rời như iPhone, bạn có thể tìm số nhận dạng trong menu hệ thống.

Một khi bạn có con số này, bạn có thể tìm hiểu thông tin theo một trong hai cách. Bạn có thể gọi đường dây hỗ trợ của nhà cung cấp dịch vụ cụ thể mà bạn muốn sử dụng. Đây là cách tốt nhất để có được thông tin chính xác. Cách này sẽ mất nhiều thời gian hơn phương pháp kiểm tra qua mạng sắp được trình bày dưới đây, nhưng nó cho phép bạn xác nhận trực tiếp rằng điện thoại sẽ hoạt động trên mạng mà bạn muốn sử dụng. Điều quan trọng là cụ thể bạn phải gọi cho ai. Ví dụ, giả sử bạn có điện thoại mang nhãn hiệu Sprint mà bạn muốn sử dụng trên Ting, một đại lý bán lẻ của Sprint. Hãy gọi cho Ting, chứ không phải Sprint. Nếu điện thoại đã được kích hoạt trước đó với tư cách là một chiếc điện thoại Ting, thì Sprint sẽ vĩnh viễn cấm chiếc điện thoại đó và sẽ báo cáo rằng nó có một ESN xấu, còn Ting sẽ vui vẻ kích hoạt nó một lần nữa. Điều tương tự cũng xảy ra đối với hầu hết các nhà cung cấp lớn khác và các đại lý của họ. Các nhà cung cấp dịch vụ chính sẽ thường xuyên liệt kê các điện thoại đã được sử dụng với các đại lý của họ, nhưng các đại lý thì không có vấn đề gì với chúng cả.

Nếu bạn không muốn/không thể gọi nhà cung cấp dịch vụ, có khá nhiều trang web kiểm tra ESN trên mạng. Các trang web này sẽ cung cấp cho bạn thông tin về một ESN có “sạch” hay không. Mặc dù chưa có bất cứ vấn đề gì khi sử dụng cách kiểm tra ESN qua mạng, nhưng vẫn phải nhấn mạnh rằng phương pháp thực sự đáng tin cậy duy nhất là gọi điện trực tiếp cho nhà cung cấp dịch vụ.

Đối với cách kiểm tra qua mạng, một số trang web phổ biến hay đáng tin cậy hơn cả là Swappa.com (một công ty mua điện thoại/tiện ích, bạn có thể thấy công cụ của họ trong ảnh chụp màn hình ở trên) và CheckESNFree.com. Một quy tắc chung là, có càng nhiều thông tin kiểm tra ESN trực tuyến thì càng tốt. Trong ảnh chụp màn hình ở trên, ta có được thông tin kiểm tra ESN hợp lệ, nhà cung cấp dịch vụ và thậm chí là số model. Với những chiếc điện thoại cũ hoặc không có trong hệ thống, bạn sẽ nhận được phản hồi kiểu đơn giản như "This is a valid ESN" (Đây là một ESN hợp lệ), nhưng không có thông tin cụ thể nào khác.

Được trang bị kiến ​​thức về ESN là gì và cách sử dụng ESN để xác nhận trạng thái của điện thoại, bạn sẽ có thể bảo vệ bản thân khỏi những kẻ lừa đảo và việc mắc kẹt với một điện thoại bị liệt vào danh sách đen. Chúc bạn thành công!

Xem thêm:

• Kiểm tra chất lượng điện thoại cũ trước khi mua với ứng dụng TestM
• Những điều cần lưu ý trước khi mua điện thoại Samsung cũ
• Hướng dẫn kiểm tra nguồn gốc xuất xứ của điện thoại Android, iOS