3 loại bản phân phối Linux chính mà bạn nên biết

Linux là một kernel mã nguồn mở mạnh mẽ, cung cấp năng lượng cho các máy chủ và hệ điều hành desktop. Một tính năng thú vị của Linux là bạn có thể sửa đổi và thay đổi nó theo ý thích của mình, điều này đã dẫn đến hàng nghìn bản phân phối Linux ra đời trong những năm qua.

Nếu ý tưởng về hàng nghìn bản phân phối Linux khiến bạn thấy "nhức nhức cái đầu", thì hãy xem cách các bản phân phối Linux được phân loại. Biết cách các Linux distro được phân loại sẽ giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt khi chọn bản phân phối Linux cho máy chủ hoặc máy trạm của mình.

1. Bản phân phối cấp doanh nghiệp

Bản phân phối cấp doanh nghiệp là loại Linux distro đã được kiểm tra kỹ lưỡng và có thể chạy các hệ thống quan trọng hỗ trợ nhu cầu kinh doanh và tính sẵn sàng cao. Ngoài ra, chúng thường cung cấp các dịch vụ hỗ trợ trong trường hợp bạn gặp sự cố với hệ thống của mình.

Một thuộc tính khác của các bản phân phối cấp doanh nghiệp là chúng được hỗ trợ trong một thời gian dài và có lượng người theo dõi lớn nên cũng dễ dàng nhận được sự trợ giúp từ cộng đồng người dùng trên Internet.

Một số ví dụ về các bản phân phối cấp doanh nghiệp bao gồm:

• Red Hat Enterprise Linux (RHEL): RHEL là một bản phân phối Linux ổn định và mạnh mẽ, được hỗ trợ và cập nhật trong tối thiểu 10 năm kể từ thời điểm phát hành.
• Debian: Một bản phân phối Linux hàng đầu nổi tiếng về sự mạnh mẽ, ổn định và dễ sử dụng.
• Ubuntu LTS: Không phải tất cả các bản phát hành Ubuntu đều dành cho doanh nghiệp, chỉ có các phiên bản LTS mới phù hợp vì chúng đủ ổn định và được hỗ trợ tới 5 năm kể từ thời điểm phát hành.

Các bản phân phối Linux cấp doanh nghiệp khác bao gồm Alma Linux, Rocky Linux và SUSE Enterprise Linux. Nếu bạn muốn các hệ thống ổn định và mạnh mẽ, hãy cân nhắc sử dụng các bản phân phối cấp doanh nghiệp cho dù là trong công ty hay cho mục đích sử dụng cá nhân.

Hạn chế duy nhất với các bản phân phối dành cho doanh nghiệp là bạn không nhận được những bản cập nhật tính năng nhanh như trên các loại bản phân phối khác. Các tính năng phải được kiểm tra đúng cách trước khi chúng được chuyển sang những bản phân phối cấp doanh nghiệp.

2. Bản phân phối dành cho người tiêu dùng

Các bản phân phối loại này hướng đến người dùng bình thường và dân kỹ thuật ưa thích những tính năng và bản cập nhật mới. Nếu PC hoặc máy chủ doanh nghiệp cá nhân của bạn có thể chịu được một số khoảng thời gian ngừng hoạt động do sự cố hệ thống thì bạn có thể sử dụng những bản phân phối dành cho người tiêu dùng.

Một số bản phân phối phổ biến dành cho người tiêu dùng là:

• Fedora: Một bản phân phối dựa trên RPM mạnh mẽ và đẹp mắt. Nó đi kèm với các tính năng mới nhất nhưng không được coi là ổn định như RHEL. Fedora là nơi thử nghiệm các tính năng mà tại một thời điểm nào đó sẽ kết thúc trên RHEL.
• Ubuntu (Non-LTS): Đi kèm với các tính năng và bản cập nhật mới nhưng được hỗ trợ trong một thời gian tương đối ngắn. Bạn liên tục phải nâng cấp lên bản phát hành mới để nhận được các bản cập nhật bảo mật thường xuyên.

Các bản phân phối dành cho người tiêu dùng nhận được những bản cập nhật thường xuyên và chứa các tính năng mới, nhưng chúng nhận được các bản vá bảo mật và phần mềm trong một thời gian tương đối ngắn so với những bản phân phối LTS.

Ví dụ, các phiên bản Ubuntu không phải LTS chỉ nhận được các bản cập nhật trong 9 tháng kể từ ngày phát hành. Ngược lại, Ubuntu LTS nhận được các bản cập nhật trong tối thiểu 5 năm. Bạn thậm chí có thể kéo dài thời gian này lên đến 10 năm bằng Ubuntu Pro.

• Cách kéo dài tuổi thọ cài đặt Ubuntu 18.04 với Ubuntu Pro

Nếu đang chạy các hệ thống quan trọng, bạn không muốn thực hiện các nâng cấp lớn thường xuyên vì việc này dẫn đến thời gian ngừng hoạt động. Trong những tình huống như vậy, các bản phân phối dành cho người tiêu dùng sẽ không phải là lựa chọn lý tưởng.

3. Bản phân phối thử nghiệm

Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng là bản phân phối Linux loại thử nghiệm; những bản phân phối này đi kèm với các tính năng tối thiểu và thường cần kiến thức kỹ thuật để thiết lập hoặc sử dụng hàng ngày. Chúng rất lý tưởng nếu bạn muốn tìm hiểu về hoạt động bên trong của Linux, kiểm tra các tính năng hoặc tùy chỉnh hệ điều hành theo nhu cầu của mình.

Tương tự như các distro dành cho người tiêu dùng, những bản phân phối thử nghiệm luôn nhận được các bản cập nhật tiên tiến nhất. Trong các bản phân phối thử nghiệm, tính năng mới mới là yếu tố quan trọng chứ không phải tính ổn định.

Một số bản phân phối thử nghiệm nổi bật bao gồm:

• Arch Linux: Một bản phân phối Linux nhẹ và linh hoạt mạnh mẽ cho phép bạn kiểm soát hoàn toàn hệ điều hành. Nó sử dụng mô hình phát hành cuốn chiếu của phân phối phần mềm, nơi người dùng có quyền truy cập vào các tính năng và cập nhật phần mềm mới nhất liên tục.
• Gentoo: Một lựa chọn phổ biến trong giới chuyên viên máy tính thích mày mò hệ thống. Đây là bản phân phối lý tưởng nếu bạn muốn có khả năng tùy biến và hiệu suất. Ngoài ra, bạn nên có kinh nghiệm làm việc với mã nguồn để quản lý các gói phần mềm của Gentoo.
• CRUX: Một bản phân phối mạnh mẽ và tối giản khác có khả năng tùy biến cao. Vì nó đi kèm với phần mềm tối thiểu nên có thể bạn sẽ phải dành một khoảng thời gian đáng kể để thiết lập nó. Đó là lựa chọn lý tưởng cho người dùng và nhà phát triển nâng cao, những người thích hệ điều hành đơn giản và được sắp xếp hợp lý.
• Sid (Debian Unstable): Cái tên Sid được lấy từ một nhân vật trong Toy Story hay làm hỏng và mày mò đồ chơi của mình. Đó chính xác là những gì bạn nhận được. Không giống như Debian ổn định, phiên bản này liên tục nhận được các tính năng và bản cập nhật mà sau này sẽ xuất hiện trên Debian. Dù không ổn định lắm nhưng nó lý tưởng cho những chuyên viên máy tính và người thử nghiệm muốn nhanh chóng truy cập vào các tính năng mới.

Những bản phân phối thử nghiệm phổ biến đối với các nhà phát triển và những người có kiến thức thích mày mò trên hệ thống của mình.

Như vậy có 3 loại bản phân phối Linux chính. Tùy thuộc vào những gì bạn mong đợi từ hệ điều hành của mình, sẽ có một loại bản phân phối Linux phù hợp với bạn.

Để tìm bản phân phối hoàn hảo cho mình, bạn có thể sử dụng các mục gợi ý trong mỗi loại để thu hẹp tìm kiếm của mình.