Mời trải nghiệm AtlasOS, phiên bản siêu rút gọn của Windows 10 được tối ưu hóa cho chơi game

Nếu có một máy tính Windows cũ và phàn nàn về hiệu năng chậm chạp, bạn sẽ được khuyên nên cài đặt Linux. Vì vậy, nhiều người đã thử phương án cài một bản phân phối Linux nhẹ. Mặc dù hoạt động, nhưng nó không dành cho tất cả mọi người, đặc biệt nếu bạn quen dùng Windows hơn.

Tuy nhiên, Windows 11 lại có vấn đề về dung lượng lưu trữ lớn, nên nó cũng không lý tưởng cho các máy tính cũ. Thay vì chọn những thứ như Tiny11, một số người quyết định thử AtlasOS, một bản mod Windows 11 phổ biến khác. Và thật ngạc nhiên, nó mang lại hiệu năng tốt hơn cả Linux Mint trong khi vẫn giữ được tất cả những điểm tốt của Windows.

AtlasOS là gì (và nó loại bỏ những gì)?

Nó không phải là một hệ điều hành, mà là một gói mod

AtlasOS không phải là một hệ điều hành riêng biệt như Linux hay một ISO Windows tùy chỉnh. Nó là một "tập lệnh" sửa đổi cài đặt Windows 10 hoặc 11 hiện có của bạn bằng một công cụ có tên là AME Wizard. Nói một cách đơn giản hơn, AtlasOS là một tập hợp các tinh chỉnh và tối ưu hóa chạy trên nền tảng Windows sạch.

Tại sao lại sử dụng AtlasOS nếu nó không phải là một hệ điều hành? Tập lệnh này loại bỏ hoặc vô hiệu hóa các thành phần mà Microsoft tích hợp sẵn theo mặc định mà nhiều người trong chúng ta không bao giờ sử dụng. Điều này bao gồm các telemetry service, ID quảng cáo, Cortana, tích hợp OneDrive và nhiều tiến trình nền liên tục gửi dữ liệu về máy chủ. Nó cũng loại bỏ Windows Defender nếu bạn muốn, mặc dù bạn nên giữ nó được bật trừ khi có giải pháp chống virus khác. Và vẫn có tất cả các tính năng của Windows mà chúng ta thiếu khi sử dụng Linux, nhưng không bị cồng kềnh.

Để mọi thứ được thực tế, tác giả bài viết đã thử nghiệm AtlasOS trên laptop Acer, sử dụng bộ xử lý Intel Pentium và 4GB RAM. Thật ngạc nhiên, sau khi áp dụng gói phần mềm này trên máy thử nghiệm, số lượng tiến trình đã giảm từ khoảng 158 xuống còn khoảng 84, và mức sử dụng RAM khi nhàn rỗi giảm từ khoảng 3,5GB xuống còn 2,8GB. Đó là một lượng tài nguyên đáng kể được giải phóng, xét đến việc laptop chỉ có tổng cộng 4GB bộ nhớ.

AtlasOS cũng cung cấp cho bạn quyền kiểm soát chi tiết trong quá trình cài đặt. Bạn có thể quyết định có giữ lại tính năng Windows Update, tắt chế độ ngủ đông, tắt các tính năng tiết kiệm năng lượng hoặc xóa những ứng dụng cụ thể như Snipping Tool hay không. Thậm chí, nó còn đề xuất cài đặt một trình duyệt thay thế như Brave hoặc Google Chrome trong quá trình này nếu bạn muốn loại bỏ hoàn toàn Microsoft Edge.

Cài đặt AtlasOS

Cần một thiết lập Windows 11 mới được cài đặt

AtlasOS hoạt động tốt nhất trên một bản cài đặt Windows mới, lý tưởng nhất là bản cài đặt chưa đầy 1 hoặc 2 ngày. Bạn có thể bỏ qua yêu cầu này, nhưng các nhà phát triển khuyên bạn nên bắt đầu lại từ đầu để tránh xung đột với phần mềm hoặc cài đặt hiện có.

Để bắt đầu, hãy truy cập atlasos.net và tải xuống 2 file: Atlas Playbook và AME Wizard. Giải nén cả hai vào một thư mục trên desktop. Trước khi chạy bất cứ thứ gì, bạn cần tạm thời tắt Windows Security, bao gồm bảo vệ thời gian thực, bảo vệ dựa trên đám mây và bảo vệ chống giả mạo. AME Wizard cần tắt các tính năng này để thực hiện những thay đổi ở cấp hệ thống.

Sau khi tắt bảo mật, hãy khởi chạy AME Wizard và kéo file Atlas Playbook vào đó. Trình hướng dẫn sẽ phân tích cài đặt Windows và hướng dẫn bạn qua các tùy chọn cấu hình. Đây là nơi bạn quyết định những gì được giữ lại và những gì bị xóa. Tác giả bài viết giữ lại Windows Defender và cập nhật tự động được bật, nhưng đã tắt chế độ ngủ đông và cách ly lõi để tăng hiệu suất một chút trên CPU cũ.

Sau khi xác nhận lựa chọn của bạn, AME Wizard sẽ áp dụng playbook. Quá trình này mất vài phút vì nó xóa, vô hiệu hóa và cấu hình các thành phần khác nhau. Khi hoàn tất, bạn sẽ thấy hình nền AtlasOS và hệ thống sẽ nhắc bạn khởi động lại. Sau khi khởi động lại, hãy mở Task Manager và bạn sẽ ngay lập tức nhận thấy ít tiến trình đang chạy hơn và mức sử dụng bộ nhớ thấp hơn.

So sánh AtlasOS với Linux trong quá trình sử dụng thực tế

Giúp bạn khỏi phải học "cách dùng Linux"

Mọi người đã thử một số bản phân phối Linux nhẹ trên phần cứng cũ, bao gồm Linux Mint và antiX, nhưng sau khi sử dụng Linux, họ luôn nhớ một vài tính năng Windows. Chúng hoạt động, nhưng luôn mất chút thời gian làm quen. Bạn cần phải tìm ra bản phân phối nào phù hợp với nhu cầu của mình, chọn môi trường desktop và chấp nhận rằng một số thứ hoạt động khác nhau. Hỗ trợ phần cứng có thể không ổn định, với thiết lập nhiều màn hình, một số tai nghe hoặc kết nối HDMI yêu cầu cấu hình bổ sung hoặc các giải pháp thay thế.

Với AtlasOS, không có điều nào trong số đó áp dụng. Bạn vẫn đang chạy Windows với cùng giao diện, cùng ứng dụng và cùng hỗ trợ driver. Phần mềm hiện có của bạn hoạt động giống như trước khi áp dụng hướng dẫn. Máy in kết nối mà không cần phải tìm kiếm driver tương thích với Linux. Các ứng dụng Microsoft Office dành cho desktop có sẵn nguyên bản thay vì phải dựa vào những lựa chọn thay thế LibreOffice không hoàn toàn giống nhau.

Sự khác biệt rõ rệt nhất khi sử dụng chúng liên tục. Trên Linux Mint, laptop cũ thỉnh thoảng bị giật khi chuyển đổi giữa các ứng dụng hoặc load những trang web nặng. Trên AtlasOS, hầu hết mọi thứ đều hoạt động nhanh hơn. Nó khởi động nhanh hơn và các ứng dụng mở nhanh hơn. Vẫn là cùng một phần cứng, nhưng chi phí vận hành của một phiên bản Windows được loại bỏ phần mềm không cần thiết thấp hơn đáng kể so với một môi trường desktop Linux đầy đủ.

Đối với người dùng quen thuộc với Windows và chỉ muốn PC cũ của họ hoạt động tốt hơn, AtlasOS là lựa chọn hợp lý hơn so với việc chuyển sang Linux. Bạn giữ mọi thứ quen thuộc trong khi loại bỏ phần mềm không cần thiết khiến hệ thống của bạn chậm chạp ngay từ đầu.