3 hệ điều hành di động Linux bạn có thể cài đặt ngay hôm nay

Bạn đã chán khi phải sử dụng Android? Không muốn trở thành một phần của hệ sinh thái công nghệ độc quyền? Bảo mật và sự riêng tư ngày càng trở nên quan trọng đối với người dùng điện thoại thông minh, nhưng câu trả lời cho những vấn đề trên là gì? Đối với một số người, bỏ Android và chuyển sang một chiếc điện thoại có thể chạy một hệ điều hành di động Linux chính là câu trả lời.

Với những cải tiến về bảo mật và sự riêng tư, mã nguồn mở, các hệ điều hành Linux cho điện thoại thông minh hiện đang có sẵn, nhưng chúng không được biết đến rộng rãi. (Mặc dù Android dựa trên nhân Linux, nhưng nó không thực sự được coi là Linux).

• 10 điều cần lưu ý khi chuyển sang hệ điều hành di động Linux

Dưới đây là ba hệ điều hành điện thoại thông minh Linux hiện có sẵn cho các bạn cài đặt.

1. Ubuntu Touch của UBports

Mặc dù sau một số lần chạy thử thất bại, Ubuntu Touch hiện đang được duy trì bởi UBports. Điều này có nghĩa là hệ điều hành di động bị bỏ rơi của Ubuntu vẫn tồn tại.

Cách tiếp cận của Ubuntu Touch đối với điện thoại thông minh rất tốt, giải quyết tình trạng thiếu ứng dụng bằng cách cung cấp nhiều dữ liệu thường thấy trong các ứng dụng. Điều này được thực hiện dưới hình thức Scopes, các trang khác nhau của màn hình chính cung cấp tin tức, thời tiết, ứng dụng và mạng xã hội ảnh.

Có lẽ sức mạnh lớn nhất của Ubuntu Touch là Convergence. Đây là hệ thống gần giống với Continuum của Microsoft, điện thoại di động được kết nối với thiết bị HDMI không dây, bàn phím và con chuột, được sử dụng như một máy tính để bàn. Chỉ có một điểm khác nhau giữa điện thoại thông minh và máy tính để bàn Linux là điện thoại có bộ xử lý ARM.

Các thiết bị được hỗ trợ hiện nay bao gồm các thiết bị cầm tay Ubuntu Touch đã được cài sẵn, cùng với OnePlus One, Fairphone 2 và Nexus 5 (Hammerhead).

2. Sailfish OS

Được đồng phát triển bởi Jolla, Mer (nhà phát triển phần mềm trung gian), Sailfish Alliance (một nhóm các công ty) và các thành viên cộng đồng, Sailfish OS là sự tiếp nối của hệ điều hành bị bỏ rơi MeeGo, dựa trên Maemo và Moblin.

Mặc dù bạn thấy Sailfish OS trên điện thoại thông minh 2013 từ Jolla, nhưng các thiết bị khác tương thích nhờ sự nỗ lực của cộng đồng. Chúng bao gồm (nhưng không giới hạn) Google Nexus 5 và 7, HP Touchpad (cũng chạy trên Android) OnePlus X và Samsung Galaxy S3. Ngoài ra Sailfish cũng có sẵn cho Raspberry Pi 2 hoặc cao hơn. Một số thiết bị Nokia cũ cũng có thể chạy hệ điều hành Sailfish.

Tuy nhiên, lợi thế lớn nhất của SailfishOS là nó tương thích với một số lượng lớn các ứng dụng Android. Để cài đặt SailfishOS, bạn cần phải kiểm tra các hướng dẫn cho thiết bị bạn đang sử dụng tại xda-developers.com.

3. Plasma Mobile

Có lẽ lựa chọn thú vị nhất trong danh sách này là Plasma Mobile, đã gây nhiều sự chú ý trong năm 2017 (chủ yếu là do Ubuntu bỏ Ubuntu Touch), mục tiêu của Plasma Mobile là trở thành một "hệ thống phần mềm hoàn chỉnh và mở cho các thiết bị di động".

Tương thích với Nexus 5 (Hammerhead) và Nexus 5X (Bullhead), Plasma Mobile - dựa trên Kubuntu - cũng có sẵn cho máy tính cá nhân và máy tính bảng dựa trên Intel, nhờ phiên bản dựa trên Arch Linux. Ngoài ra nó còn có hỗ trợ multiROM cho Nexus 5 (Hammerhead), cho phép bạn chạy Plasma Mobile cùng với ROM Android tùy chọn ưa thích của bạn.

Có lẽ điều được ưa thích nhất trong dự án Plasma Mobile là có thể chạy ứng dụng Plasma và các tiện ích trên máy tính để bàn, cũng như các ứng dụng Ubuntu Touch. Điều này cho phép dự án lựa chọn nhiều ứng dụng hơn Ubuntu Touch.

Các dự án di động Linux khác

Tính đến tháng 9 năm 2017, hai dự án di động Linux khác đang được tiến hành.

Halium

Mục đích của Halium là "thống nhất mức trừu tượng phần cứng (Hardware Abstraction Layer) cho các dự án chạy GNU/Linux trên các thiết bị di động được cài đặt sẵn Android". Ngoài ra nó cũng có ý định chuẩn hóa các phần mềm khác và cải tiến khả năng truy cập Linux cho âm thanh, máy ảnh, GPS và phần cứng khác. Nếu thành công, điều này sẽ làm cho việc cài đặt Linux trên điện thoại thông minh dễ dàng hơn.

PureOS

Một dự án hoàn thiện hơn đang đến dưới hình thức một phiên bản di động của PureOS, bản phân phối Linux từ Purim tập trung vào sự riêng tư và bảo mật. Hiện tại không có cách nào để tải PureOS cho điện thoại di động, nhưng Purism đang kêu gọi sự giúp đỡ của cộng đồng để tạo một thiết bị di động Linux mới, an toàn và riêng tư có tên là Librem 5.

Các cách khác để cài đặt Linux trên thiết bị di động Android

Nếu bạn đang cảm thấy thất vọng khi không thể sở hữu hệ điều hành di động Linux vì không có bất kỳ thiết bị nào được liệt kê ở trên, nhưng có một vài lựa chọn thay thế bạn có thể cân nhắc. Điều này cho phép bạn chạy Linux từ thiết bị Android của bạn.

KBOX

Một công cụ không yêu cầu root, KBOX được mô tả là "một dự án để tạo ra một bản phân phối Linux thu nhỏ cho các thiết bị Android không cần root, cung cấp một môi trường giao diện điều khiển giống như Linux."

Linux Deploy

Thay vì môi trường dòng lệnh với một số công cụ Linux, bạn có thể thích thứ gì đó như Linux Deploy từ Google Play. Để cài đặt phần mềm này bạn cần phải root điện thoại Android, cài đặt trình giải lập dòng lệnh và VNC. Linux Deploy cho phép bạn chọn một số bản phân phối khác nhau. Các tệp này được cài đặt trong một image đĩa trên bộ nhớ thiết bị của bạn. Sau khi cài đặt, bạn sẽ có thể truy cập vào môi trường máy tính để bàn Linux trên điện thoại hoặc máy tính bảng.

• 5 phần mềm giả lập dòng lệnh tốt nhất cho Windows 10

Complete Linux Installer

Cuối cùng, Complete Linux Installer (trước đây gọi là LinuxOnAndroid) cũng có trên Google Play. Bạn sẽ cần một điện thoại đã được root và bộ nhớ RAM đủ để cài đặt và chạy một bản phân phối Linux đầy đủ.

Miễn là điện thoại Android của bạn có một bộ xử lý ARMv7 (kiểm tra các thông số kỹ thuật thiết bị trên trang web của nhà sản xuất) thì bạn sẽ có thể chạy Linux trên Android.

Tóm lại, Linux sẵn có cho nhiều điện thoại thông minh, nhưng còn một chặng đường dài để phát triển. Nếu bạn có một trong những thiết bị được đề ở trên, hãy thử một bản phân phối Linux di động tương thích. Nếu không thì có thể thử một số phần mềm giải lập dòng lệnh trên Android.