Xử lý ngoại lệ và lỗi (Error & Exception Handling)

Xử lý lỗi là tiến trình phát hiện lỗi được tạo khi chạy code của bạn và sau đó thực hiện các hành động thích hợp. Nếu bạn xử lý lỗi không chính xác, thì có thể dẫn tới nhiều kết quả không mong đợi. Trong PHP, việc xử lý một lỗi khá đơn giản.

Sử dụng hàm die() trong PHP

Trong khi lập trình PHP, bạn nên kiểm tra tất cả điều kiện lỗi có thể có trước khi tiếp tục và thực hiện các hành động thích hợp khi cần thiết.

Bạn thử ví dụ sau mà không có file /tmp/test.xt và với file này.

<?php
   // Phần kiểm tra điều kiện lỗi.
   if(!file_exists("/tmp/test.txt")) {
      die("Không tìm thấy file!");
   }else {
      $file = fopen("/tmp/test.txt","r");
      print "Mở file thành công";
   }
   // Phần code chính của chương trình.
?>

Theo cách này, bạn có thể viết một code hiệu quả. Sử dụng hàm die(), bạn có thể dừng chương trình bất cứ khi nào nó xảy ra lỗi và hiển thị thông báo thân thiện và ý nghĩa hơn tới người dùng.

Tự định nghĩa hàm để xử lý lỗi trong PHP

Bạn có thể tự viết hàm riêng để xử lý các lỗi phát sinh trong chương trình của mình. PHP cung cấp cho bạn một framework để định nghĩa hàm xử lý lỗi.

Hàm này phải có khả năng để thao thác ít nhất hai tham số (error level và error message), nhưng có thể tới 5 tham số (tùy ý: file, line-number, và error context):

Cú pháp

error_function(error_level,error_message, error_file,error_line,error_context);

Bảng dưới là chi tiết về các tham số trên:

Cấp độ lỗi có thể có trong PHP

Những cấp độ lỗi này là các kiểu lỗi khác nhau. Những giá trị này có thể được sử dụng kết hợp bởi sử dụng toán tử.

Tất cả cấp độ lỗi trên có thể được thiết lập bằng cách sử dụng thư viện hàm có sẵn trong PHP sau, với level có thể là bất kỳ giá trị nào được định nghĩa trong bảng trên.

int error_reporting ( [int $level] )

Dưới đây là cách bạn có thể tạo một hàm xử lý lỗi trong PHP:

<?php
    function handleError($errno, $errstr,$error_file,$error_line) {
        echo "<b>Xảy ra lỗi:</b> [$errno] $errstr - $error_file:$error_line";
        echo "<br />";
        echo "Dừng PHP Script";
        die();
    }
?>

Khi trình xử lý lỗi đã được định nghĩa, bạn sẽ dùng hàm set_error_handler có sẵn trong PHP để thiết lập nó. Bây giờ kiểm tra lại ví dụ trên bằng việc gọi một hàm mà không tồn tại.

<?php
   error_reporting( E_ERROR );
   
   function handleError($errno, $errstr,$error_file,$error_line) {
      echo "<b>Xảy ra lỗi:</b> [$errno] $errstr - $error_file:$error_line";
      echo "<br />";
      echo "Dừng PHP Script";
      
      die();
   }
   
   //thiết lập trình xử lý lỗi
   set_error_handler("handleError");
   
   //code chạy khi lỗi xảy ra (trigger error)
   myFunction();
?>

Xử lý ngoại lệ (Exception Handling) trong PHP

PHP 5 có một mô hình ngoại lệ (Exception Model) tương tự như trong các ngôn ngữ lập trình khác. Các ngoại lệ rất quan trọng và cung cấp khả năng kiểm soát quá trình xử lý lỗi tốt hơn

Dưới đây giải thích một số từ khóa liên quan tới exception trong PHP:

• Try (thử): Một hàm sử dụng một exception phải nằm trong khối try. Nếu exception không kích hoạt, code sẽ tiếp tục như bình thường. Tuy nhiên, nếu exception kích hoạt, một exception được "throw".
• Throw (ném): Đây là cách bạn kích hoạt một exception. Mỗi "throw" phải có ít nhất một "catch".
• Catch (bắt): Mỗi khối "catch" thu nhận một exception và tạo một đối tượng chứa thông tin exception đó.

Khi một exception được "throw", code theo sau lệnh đó sẽ không được thực thi, và PHP sẽ cố gắng tìm kiếm khối catch so khớp đầu tiên. Nếu một exception không được "catch", một Fatal Error (lỗi nghiêm trọng) trong PHP sẽ được thông báo với phần mở đầu là "Uncaught Exception..."

• Một exception có thể được "throw", và "catch" bên trong PHP. Code có thể được bao quanh trong một khối try.
• Mỗi khối try phải có ít nhất một khối catch tương ứng. Nhiều khối catch có thể được sử dụng để bắt các lớp exception khác nhau.
• Các exception có thể được "throw" (hoặc "re-throw" - ném lại) bên trong một khối catch.

Ví dụ

Dưới đây là một đoạn code, bạn sao chép và dán code này vào trong một file và kiểm tra kết quả:

<?php
   try {
      $error = 'Luôn quăng ra lỗi này';
      throw new Exception($error);
      
      // Phần code theo sau một ngoại lệ sẽ không được thực thi.
      echo 'Phần code không bao giờ được thực thi';
   }catch (Exception $e) {
      echo 'Bắt một exception: ',  $e->getMessage(), "\n";
   }
   
   // Tiếp tục thực thi
   echo 'Xin chào!';
?>

Trong ví dụ trên, hàm $e->getMessage được sử dụng để lấy thông báo lỗi. Dưới đây là một số hàm có thể được sử dụng từ lớp Exception trong PHP.

• getMessage() − thông báo của exception
• getCode() − code của exception
• getFile() − tên source file
• getLine() − source line
• getTrace() − n mảng của backtrace()
• getTraceAsString() − chuỗi được định dạng của trace

Tạo Custom Exception Handler trong PHP

Bạn có thể tự định nghĩa Exception Handler cho mình. Hãy sử dụng các hàm sau để thiết lập một hàm xử lý ngoại lệ tự định nghĩa.

string set_exception_handler ( callback $exception_handler )

Ở đây, exception_handler là tên hàm được gọi khi một ngoại lệ không được catch (uncaught exception) xuất hiện. Hàm này phải được định nghĩa trước khi gọi hàm set_exception_handler().

Ví dụ

<?php
    function exception_handler($exception) {
        echo "Exception không catch được: " , $exception->getMessage(), "\n";
    }
    set_exception_handler('exception_handler');
    throw new Exception('Xuất hiện Exception không catch được');
 
    echo "Phần code không được thực thi\n";
?>

Theo tutorialspoint

Bài trước: Regular Expression trong PHP

Bài tiếp: Bug và Debug trong PHP