Những công việc có nguy cơ bị đào thải bởi AI trong tương lai

Những nghề dễ bị AI thay thế thường có chung một số đặc điểm: công việc lặp đi lặp lại, mức độ số hóa cao và nhu cầu hiện diện vật lý hoặc kết nối cá nhân sâu sắc thấp. Dưới đây những ngành nghề dễ bị AI thay thế trong tương lai.

Pháp lý: Từ trợ lý đến luật sư

Trí tuệ nhân tạo vượt trội trong việc xử lý và tóm tắt văn bản pháp lý, khiến trợ lý pháp lý, trợ lý luật sư và cộng sự mới vào nghề trở thành mục tiêu bị thay thế hàng đầu. Ví dụ điển hình là các công cụ như AI "Harvey" của Allen & Overy đang giúp hàng ngàn luật sư soạn thảo hợp đồng và sàng lọc án lệ.

Tuy nhiên, AI cũng có những nhược điểm. Trong một vụ án được công bố rộng rãi tại Hoa Kỳ, một công ty luật đã buộc phải xin lỗi thẩm phán sau khi ChatGPT làm giả các trích dẫn pháp lý. Chính vì thế, hiện tại, việc giám sát của con người vẫn rất quan trọng. Mặt khác, để tồn tại, hệ thống quy trình pháp lý nên tinh gọn hơn, với các luật sư tập trung vào chiến lược và quan hệ khách hàng trong khi AI quản lý các công việc thường ngày.

Giáo dục: Gia sư AI và công nghệ dạy học online toàn diện

Năm 2025, Chegg thông báo sẽ cắt giảm 22% lực lượng lao động sau khi sinh viên bắt đầu sử dụng các công cụ AI miễn phí như ChatGPT để hỗ trợ làm bài tập về nhà. Gia sư riêng, giáo viên luyện thi và biên soạn nội dung bài học cũng đang mất dần vị thế khi AI ngày càng thành thạo trong việc tạo ra các bài kiểm tra, bài luận và buổi luyện tập ngôn ngữ theo yêu cầu.

Diễn đàn Kinh tế Thế giới dự báo giáo dục sẽ tạo thêm việc làm nói chung, nhưng các vai trò này có thể sẽ chuyển sang hướng cố vấn và tương tác trực tiếp. Thực tế, việc ngành giáo dục có thể tích hợp AI vào học tập cá nhân hóa sẽ mở rộng khả năng phát triển hơn.

Dịch vụ khách hàng: Chatbot trong tổng đài

Đây rõ ràng là nghề dễ bị AI thay thế nhất. Các công ty khởi nghiệp và tập đoàn viễn thông lớn đều đang triển khai chatbot cho các truy vấn cấp 1 (các câu hỏi cơ bản thường gặp), cắt giảm một lượng lớn nhân viên hỗ trợ.

Sau khi Dukaan cắt giảm nhân sự và chuyển sang sử dụng các nhân viên AI, công ty báo cáo thời gian phản hồi giảm từ vài giờ xuống còn dưới hai phút. Dường như chỉ sau một đêm, các công cụ AI có thể giúp xử lý câu hỏi thường gặp bằng nhiều ngôn ngữ, phản hồi nhanh chóng, thậm chí thu thập dữ liệu tài khoản trực tiếp.

Truyền thông: Nhà văn và phóng viên sáng tạo

Hiện có nhiều công ty truyền thông đã thử nghiệm việc tạo nội dung bằng AI. Ví dụ, BuzzFeed đã chuyển sang các bài kiểm tra do AI tạo ra trong khi đóng cửa bộ phận tin tức. Tuy nhiên, giống nhưở lĩnh vực pháp lý, quá trình chuyển đổi và sử dụng này không phải là không có sai sót: CNET đã đăng hàng chục bài báo do AI viết, sau đó bị phát hiện có chứa lỗi thông tin và đạo văn.

Nghiên cứu của riêng Microsoft xếp hạng các nhà báo, nhà văn và tác giả là những ngành nghề tiếp xúc nhiều nhất với AI. Nội dung rập khuôn—blog SEO, tóm tắt thể thao, mô tả sản phẩm—và bất cứ thứ gì dễ dàng tạo ra ở quy mô lớn, đều gây áp lực lên người viết.

Các nhà báo con người tập trung vào công việc điều tra và sáng tạo là điều mà  AI không bao giờ có thể sánh kịp. Tuy nhiên, rủi ro là lợi ích từ việc cắt giảm chi phí sẽ thúc đẩy tòa soạn hướng đến việc sử dụng nội dung máy "đủ tốt".

KOL trên Instagram và TikTok

Chỉ ba tháng trước, bạn vẫn có thể nhận ra một bức ảnh được tạo ra bởi AI; giờ thì không. Video được tạo ra bởi các công cụ tiên tiến như VEO3 đang trở nên gần như không thể phân biệt được với thực tế, đặc biệt là khi độ phân giải tối đa của Instagram Reels bị giới hạn, vốn che giấu các chi tiết nhỏ.

Điều này hàm ý kỷ nguyên của điện thoại thông minh như một công cụ viết blog thiết yếu đang kết thúc. Bạn không còn cần máy ảnh, hay thậm chí là một người thật, để tạo ra hình ảnh đẳng cấp người nổi tiếng. Tất cả những gì bạn cần là một ý tưởng, và nền tảng AI sẽ lo phần còn lại.

Ba năm trước, với sức hút và ngoại hình, bạn có thể thu hút sự chú ý của nhiều khán giả. Ngày nay, con đường đó đang nhanh chóng khép lại. AI đang thống trị không gian, với các nhà sáng tạo trẻ được tuyển dụng để giúp tạo ra những "ảnh hưởng thời trang" siêu thực, có thể vượt trội hơn người thật về cả mức độ phổ biến và tương tác.

Quá trình chuyển đổi nghề nghiệp sắp tới có thể xảy ra 3 giai đoạn:

1. Tăng cường: AI thúc đẩy năng suất cá nhân. Nhu cầu tuyển dụng giảm khi năng suất của mỗi nhân viên tăng lên.

2. Tự động hóa một phần: Một phần đáng kể các vai trò được giao cho AI; con người tập trung vào giám sát, các trường hợp phức tạp hoặc chiến lược sáng tạo.

3. Chuyển đổi hoàn toàn: Trong một số lĩnh vực, toàn bộ vai trò biến mất hoặc thu hẹp lại ngành nghề

Tóm lại:

Khi AI tiếp tục đổi mới, các ngành nghề được xây dựng dựa trên những nhiệm vụ kiến ​​thức thông thường - từ nhân viên tổng đài đến trợ lý pháp lý và người viết quảng cáo - phải đối mặt với rủi ro ngay lập tức, trong khi những ngành nghề khác đang được định hình lại để làm việc song song với AI.

Sự chuyển đổi này có trở thành câu chuyện về sự dịch chuyển hàng loạt hay là "bàn đạp" cho cơ hội mới sẽ phụ thuộc vào tốc độ của mỗi cá nhân, công ty và nhà hoạch định chính sách.