Top 10 bệnh "rối loạn" bị kỳ thị trên thế giới hiện nay

Bệnh là khi trạng thái cơ thể bị rối loạn các hoạt động, chức năng sinh lý, ảnh hưởng ít nhiều đến cuộc sống, sinh hoạt, làm việc thường ngày của mỗi người. Một người đang mắc bệnh tức là họ không được khỏe, không thoải mái về mặt thể chất, tinh thần và xã hội.

Nguồn ảnh: © Ron Sumners | Dreamstime.com

Có thể căn bệnh "rối loạn" mà họ mắc phải không quá nghiêm trọng, nhưng chính sự kỳ thị từ xã hội đã khiến tình trạng bệnh tình của họ ngày càng xấu đi. Họ cảm thấy xấu hổ, muốn giấu đi những triệu chứng bệnh tật gây ra. Hiện tại, nền y học thế giới rất phát triển vì vậy những căn bệnh "rối loạn" có thể được ngăn ngừa, chữa trị hoặc kéo dài thời gian phát bệnh.

Dưới đây là top 10 bệnh "rối loạn" thường bị kỳ thị trên thế giới hiện nay.

1. Ung thư kết trực tràng

Nguồn ảnh: Public domain

Theo Viện Y Tế Quốc gia (National Institutes of Health), bệnh ung thư kết trực tràng (Colon Cancer) khi mới ở giai đoạn đầu có thể chữa trị được. Thật không may mắn, ung thư kết trực tràng thường không xuất hiện triệu chứng rõ rệt, thậm chí nếu có xuất hiện triệu chứng thì bệnh nhân có thể cảm thấy "ngại ngùng" khi nói cho bác sĩ về các triệu chứng như tiêu chảy hay các chất thải "khác thường" trong đường ruột. Cách tốt nhất để có thể dễ dàng chuẩn đoán được bệnh ung thư kết trực tràng sớm nhất là khám sức khỏe định kỳ, bao gồm cả việc soi ruột kết (ruột già).

Vào tháng Ba năm 2000, nhà báo Katie Couric đã giải quyết vấn đề kỳ thị về bệnh ung thư kết trực tràng bằng phương pháp nội soi ruột kết. Trên đường đi, Katie Couric chứng minh rằng khi nói rõ về các bệnh tiềm ẩn bên trong cơ thể có thể giúp mọi người tìm ra sự chăm sóc trị liệu. Theo một nghiên cứu năm 2003 trên tạp chí Archives of Internal Medicine, sau khi kênh truyền hình đặc biệt của Couric được phát sóng thì tỷ lệ các ca nội soi tăng lên. Trước chiến dịch, một bác sĩ thường hy vọng một tháng có thể tiến hành 15 ca nội soi. Sau 9 tháng chương trình của Couric được phát sóng, con số đã tăng lên 18 ca nội soi mỗi tháng.

2. Rối loạn cương dương

Nguồn ảnh: Dreamstime

Trong những năm gần đây, sự kỳ thị xung quanh bệnh rối loạn cương dương (Erectile Dysfunction) đã giảm đi đáng kể nhờ các giờ quảng cáo thương mại mô tả hạnh phúc của các cặp đôi khỏe mạnh nhảy theo "nhạc phim" của người giới thiệu chương trình và nói về tác dụng phụ của thuốc. Nhưng vẫn rất khó khăn khi một người đàn ông thừa nhận bị rối loại chức năng tình dục (sexual dysfunction).

Theo một đánh giá năm 2010 về các phương pháp điều trị rối loạn chức năng tình dục được công bố trên tạp chí Primary Care, tại nơi làm việc của các phòng khám chuyên khoa chỉ có một nửa số nam giới bị rối loạn cương dương là được điều trị.

Tuy nhiên, việc nam giới mắc phải các vấn đề về rối loạn cương dương không nên cảm thấy cô đơn. Theo báo cáo, có khoảng 10 đến 20 triệu đàn ông Mỹ mắc phải triệu chứng rối loạn cương dương và ở độ tuổi 70, có khoảng 2/3 đàn ông gặp khó khăn khi mắc phải và chịu đựng vấn đề đó.

3. Các vấn đề "nam tính"

Nguồn ảnh: stock.xchng

Nếu rối loạn cương dương bị kỳ thị là "thiếu tính đàn ông", thì một số rối loạn ở nữ giới có thể đi kèm với các triệu chứng "phá vỡ" định nghĩa văn hóa về phụ nữ. Hội chứng buồng chứng đa nang (Polycystic Ovary Syndrome – PCOS), rối loạn nội tiết thường gặp nhất là ở những phụ nữ đang trong độ tuổi sinh sản, có thể gây vô sinh, mắc bệnh tiểu đường và các vấn đề y tế khác - thường được nhận ra rõ như "ria mép" rậm rạp. Triệu chứng "ria mép" có thể loại bỏ được bằng cách cạo, tẩy lông hoặc nếu không họ giấu chứng rậm lông (hirsutism) đi.

Rối loạn "nam tính" như quá nhiều mồ hôi (hyperhidrosis) hoặc tuyến giáp lớn có thể bị kỳ thị ở cả hai giới. Nhưng đó chỉ là các triệu chứng rối loạn bên ngoài dành cho phụ nữ.

"Bạn biết đấy, phụ nữ chắc chắn sẽ không bao giờ muốn người lúc nào cũng ướt đẫm mồ hôi vì mang nhiều đặc điểm của nam giới hơn là nữ giới. Do vậy, điều này thường làm họ trở nên khá ngượng ngùng" - Sophia Wastler – một phụ nữ 36 tuổi sống ở Virginia bị chứng quá nhiều mồ hôi (hyperhidrosis) đã chia sẻ với Live Science.

4. Bệnh vẩy nến

Nguồn ảnh: CDC / Susan Lindsley

Bệnh vẩy nến (psoriasis) là một bệnh rối loạn hệ miễn dịch, gây ra những vùng da đỏ và có vảy ở trên da. Những hiện tượng bộc phát này khó có thể che giấu được, khiến người mắc bệnh cảm thấy xấu hổ. Sự ngượng ngùng, lúng túng được nhân lên gấp bộ khi mọi người trông thấy người mắc bệnh vẩy nến và xa lánh, vì họ nhầm lẫn cho rằng bệnh "rối loạn" vẩy nến là bệnh truyền nhiễm.

Theo một cuộc điều tra năm 2008 được thực hiện bởi Tổ chức bệnh vẩy nến quốc gia (National Psoriasis Foundation), 63% cho rằng họ cảm thấy tự ti về làn da và 58% cảm thấy xấu hổ, trong đó 1/3 nói họ hạn chế tương tác xã hội và hẹn hò vì việc lan rộng triệu chứng của bệnh vẩy nến.

5. Hội chứng ruột kích thích và bệnh viêm ruột

Nguồn ảnh: Chris Greene / stock.xchng

Bất cứ bệnh nào liên quan đến hệ bài tiết thường đi kèm với sự kỳ thị. Hội chứng ruột kích thích (Irritable Bowel Syndrome - IBS) và bệnh viêm ruột (Inflammatory Bowel Disease – IBD) cũng không ngoại lệ. IBD thực tế gồm một nhóm các hội chứng, tất cả được nhận ra bởi sự viêm ruột. IBS lại là một triệu chứng không rõ ràng nhưng rối loạn được thấy rõ bởi triệu chứng đau ruột, chuột rút và táo bón hoặc tiêu chảy mà không phải bị viêm bởi bệnh viêm ruột IBD.

Theo một nghiên cứu được đăng tải trực tuyến vào tháng Ba năm 2011 trên tạp chí Quality of Life Research, nhìn chung bệnh nhân mắc IBS thường cảm thấy bị kỳ thị nhiều hơn bệnh nhân mắc IBD. Trong số hơn 200 bệnh nhân IBS được khảo sát, 27% cho rằng họ bị kỳ thị vừa phải hoặc quá mức, so với 8% trong số 200 người mắc IBD được khảo sát. Sự khác biệt có thể bởi một nguyên nhân tự nhiên rõ ràng, người mắc hội chứng ruột kích thích IBS cảm thấy bệnh của họ không được điều trị một cách nghiêm túc.

6. Bệnh béo phì

Nguồn ảnh: © Hartphotography | Dreamstime.com

Sự kỳ thị người béo lan rộng khắp thế giới. Theo một nghiên cứu năm 2011 trong tạp chí Current Anthropology, hầu như không có văn hóa nào có bệnh béo phì do bởi nó đi kèm với sự lười biếng và ham ăn uống. Mặc dù thực tế có rất nhiều nền văn hóa giống nhau nhưng ngay khi nhìn thấy "trọng lượng" cơ thể như một biểu tượng về sự giàu có.

Những người mắc bệnh béo phì thường cảm thấy xấu hổ vì thừa cân, thường lo ngại về sức khỏe. Nếu trong trường hợp này, thì sự xấu hổ có thể phản tác dụng không? Một nghiên cứu năm 2011 trong tạp chí Social Psychology Quarterly nhận thấy sự xấu hổ và kỳ thị thúc đẩy nhanh chóng việc giảm trọng lượng cơ thể ở những người mắc bệnh béo phì.

7. Bệnh phong

Bệnh phong (Leprosy) hay còn gọi là bệnh Hansen gây ảnh hưởng lớn trong suy nghĩ của mọi người. Căn bệnh này được biết đến là rất dễ lây lan, làm cho các bộ phận trên cơ thể có thể rời ra.

Cả hai suy nghĩ trên đều sai vì hơn 90% những người tiếp xúc trực tiếp với các vi khuẩn gây bệnh phong có thể miễn dịch và không xuất hiện các triệu chứng như trên (mặc dù con người có thể bị truyền nhiễm vi khuẩn khi tiếp xúc gần loài động vật armadillos).

Bệnh phong cũng có thể được chữa bằng thuốc kháng sinh. Trong khi các tổn thương trên da gây ra nhiễm trùng nếu không được điều trị, các ngón chân và ngón tay có thể rời ra. Câu chuyện hoang đường này có khả năng khởi đầu bởi khiến thần kinh bị tổn thương dẫn đến việc các ngón có thể bị tê liệt, khiến những người mắc bệnh phong gặp nhiều nguy cơ chấn thương do tai nạn hoặc phải phẫu thuật cắt bỏ.

8. Ung thư phổi

Nguồn ảnh: National Heart, Lung and Blood Institute (NHLBI)

Cũng giống như bệnh béo phì, ung thư phổi là một căn bệnh thường bị mọi người xung quanh đổ lỗi cho chính bản thân nạn nhân. Mối liên quan giữa việc hút thuốc lá và ung thư phổi dẫn đến việc mọi người cho rằng người mắc bệnh ung thư phổi thường tự mang bệnh theo bên mình. Nhưng thực tế, mỗi năm có hàng nghìn người không hút thuốc bao giờ vẫn mắc bệnh ung thư phổi.

Bên cạnh đó, như Jamie Ostroff của Trung tâm ung thư Memorial Sloan Kettering (Memorial Sloan-Kettering Cancer Center) đã chỉ ra tại Hội nghị thế giới về ung thư phổi ở San Francisco năm 2009, số người hút thuốc phải điều trị ung thư phổi còn ít hơn so với những người chưa bao giờ hút thuốc. Theo trang LungCancer.org, bệnh ung thư phổi là nguyên nhân hàng đầu gây ra những ca tử vong ở nam giới và nữ giới, đã giết chết hơn 158.000 người ở Mỹ mỗi năm.

9. Nhiễm trùng HPV sinh dục

Nguồn ảnh: Dream Designs, Shutterstock

Nhiễm trùng HPV sinh dục là bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến trên thế giới hiện nay. Không chỉ là virus gây u nhú ở người, dẫn đễn những bệnh ung thư nguy hiểm, mà HPV còn là nguyên nhân gây mụn cóc ở bàn tay, bàn chân và sùi mào gà ở vùng hậu môn - sinh dục.

HPV trở thành một vấn đề nóng bỏng trong các cuộc bầu cử sơ bộ GOP vào tháng 9 năm 2011, khi các ứng cứ viên Đảng Cộng hòa chỉ trích Thống đốc bang Texas và người có triển vọng thành công Rick Perry cho phát hành mệnh lệnh hành pháp ở Texas sẽ tiêm chủng ngừa HPV bắt buộc cho học sinh nữ theo học trong tiểu bang.

Nhiều loại vắc-xin khác bị bắt buộc ở Texas nhưng vắc xin phòng HPV vẫn còn gây nhiều tranh cãi bởi virus HPV lây lan qua đường tình dục. Các chuyên gia y tế nói rằng vắc xin đạt hiệu quả cao nhất được dùng trước khi quan hệ tình dục, vì chúng có khả năng kháng lại virus. Nhưng những nỗ lực của Perry tạo ra vắc xin phòng ngừa bị bác bỏ bởi những người bảo thủ xã hội, người mà cho rằng việc tiêm chủng vắc xin có thể khuyến khích thanh thiếu niên sớm quan hệ tình dục.

10. HIV / AIDS

Có lẽ một trong những bệnh bị kỳ thị nhất chính là bệnh nhiễm HIV / AIDS. Bệnh HIV / AIDS lần đầu tiên xuất hiện như một hội chứng bí ẩn ở hầu hết nam giới đồng tính trong đầu những năm 1980. Các nhà hoạt động xã hội "phản đối đồng tính" đổ lỗi cho hành vi "trái đạo đức" khiến bệnh lây lan, thiết lập thái độ "đổ lỗi cho nạn nhân" dai dẳng.

Theo một nghiên cứu năm 1999 được đăng trên tạp chí American Behavioral Scientist, 52% người Mỹ bị nhiễm HIV do đồng tình luyến ái, mặc dù thực tế tại thời điểm đó, chỉ có khoảng 1/3 các trường hợp mới là bệnh nhân nam đồng tính. Năm 1997, các nghiên cứu tương tự cũng cho thấy 55% người Mỹ - hầu hết những người mắc AIDS đều phải chịu trách nhiệm về bệnh tật của mình và 28% đã ở giai đoạn cuối đều cho rằng hầu hết họ đều đáng bị như vậy.

Vào cuối năm 2006, một báo cáo của Kaiser Family Foundation đã chỉ ra sự nhầm lẫn to lớn về những người Mỹ bị nhiễm HIV. Theo báo cáo, 37% người Mỹ sai lầm khi cho rằng HIV có thể lây lan khi hôn, trong khi 32% nghĩ rằng HIV có thể lây lan khi uống chung cốc.