Cực bắc tại sao luôn nằm ở phía trên của bản đồ? Bạn có muốn biết câu trả lời không? Dưới đây là đáp án cho câu hỏi tại sao cực bắc luôn nằm phía trên bản đồ.
Bắc không phải lúc nào cũng có nghĩa là "ở phía trên" khi nói đến địa vật lý. Các nhà khoa học đã biết trong nhiều thập kỷ rằng cực bắc từ, một điểm từng nằm ở Bắc Cực Canada, đang di chuyển về phía Siberia. Và cực bắc từ khác với cực bắc địa lý, một nơi mà tất cả các kinh tuyến giao nhau ở Bắc bán cầu. Nhưng ngay cả những sự thật này cũng không giải thích được tại sao bản đồ hiện đại luôn có cực bắc ở phía trên.
Không có gì hướng lên trên về phía bắc. Một số bản đồ Ai Cập cổ đại đặt hướng nam lên trên; ở châu Âu thời trung cổ, các nhà vẽ bản đồ theo đạo Thiên chúa lại có xu hướng phân biệt hướng đông, vì bạn phải quay theo hướng đó để đối mặt với Jerusalem. Những người khác đặt hướng đông lên trên vì mặt trời mọc. Và những người định cư đầu tiên ở Mỹ đôi khi sử dụng bản đồ có hướng tây lên trên, vì đó là hướng họ thường đi.
Nếu có ai chịu trách nhiệm cho việc bản đồ phổ biến ngày nay luôn có cực bắc ở phía trên, thì đó chính là Claudius Ptolemy. Geographia của ông, được viết vào thế kỷ thứ 2 sau Công nguyên, có một bản đồ về thế giới đã biết với hướng bắc ở trên cùng. Lý do tại sao ông định vị nó theo cách đó vẫn chưa rõ ràng, nhưng có thể là Thư viện Alexandria, nơi ông thực hiện nghiên cứu của mình, không có nhiều thông tin về Nam bán cầu. Các học giả thời Phục hưng đã khôi phục lại công trình của Ptolemy, và vào thời điểm đó, hiện tượng cực bắc từ trường đã được phát hiện, khiến cho cách bố trí của ông thậm chí còn hấp dẫn hơn đối với những người làm bản đồ.
Tuy nhiên, cực bắc từ tính không được xác định cho đến năm 1831. Trong một chuyến thám hiểm thảm khốc đến Bắc Cực để tìm kiếm Hành lang Tây Bắc, nhà thám hiểm người Anh James Clark Ross đã phát hiện ra cực này—nơi kim la bàn trên trục ngang chỉ thẳng xuống—ở bờ biển phía tây của bán đảo Boothia của Canada. "Tôi phải để những người khác tưởng tượng ra sự phấn khích trong tâm trí khi cuối cùng đã đạt được mục tiêu lớn lao này", Ross viết. "Bây giờ không còn gì cho chúng tôi ngoài việc trở về nhà và hạnh phúc trong suốt quãng đời còn lại".