Tại sao con người dễ nhiễm bệnh từ động vật?

Nguyễn Trang

Trong 50 năm qua, một loạt các bệnh truyền nhiễm từ động vật đã lây lan nhanh chóng sang người. Cụ thể, loài vượn lớn là thủ phạm gây ra cuộc khủng hoảng HIV/AIDS những năm 1980, đại dịch cúm gia cầm 2004-2007 bắt nguồn từ chim, dịch cúm lợn năm 2009 là do loài lợn, dịch SARS và đại dịch Ebola xuất phát từ loài dơi.

Vậy vì sao con người dễ nhiễm bệnh từ động vật?

Hầu hết động vật đều mang trong mình các loại vi khuẩn và virus có thể gây bệnh. Tùy vào việc lây nhiễm sang vật chủ mới và nhảy sang loài khác mà các mầm bệnh có khả năng tiến hóa khác nhau.

Tại một số nền văn hóa, người ta cho rằng ăn thịt động vật sẽ giúp con người có sức khỏe tốt hơn. Chính vì vậy, một số thị trường buôn bán thịt động vật hoang dã rất phát triển. Việc ăn thịt động vật hoang dã cũng là nguyên nhân khiến con người dễ mắc bệnh truyền nhiễm hơn.

Sự biến đổi về môi trường và khí hậu khiến môi trường sống, cách thức sinh sống, cư trú và thức ăn của động vật thay đổi. Những thành phố lớn mọc lên và ngày càng mở rộng trở thành môi trường sống cho các loài động vật hoang dã như chuột, chó, sóc, cáo, chim, khỉ… Chúng sinh sống ở công viên và vườn, ăn thực phẩm mà con người bỏ lại.

Động vật hoang dã

Thông thường, các loài động vật hoang dã dễ dàng thích nghi với môi trường sống ở đô thị vì nguồn cung cấp thực phẩm dồi dào. Điều này khiến không gian thành phố trở thành nơi lý tưởng cho các mầm bệnh tiến hóa.

Tại các thành phố, những người nghèo thường phải làm các công việc như dọn dẹp và vệ sinh. Công việc này khiến họ thường xuyên phải tiếp xúc với các nguồn và người mang mầm bệnh. Những người nghèo này cũng có thể có hệ thống miễn dịch yếu hơn những người khác do dinh dưỡng kém và phải làm việc trong điều kiện không vệ sinh. Họ có thể không đủ khả năng được chăm sóc y tế đầy đủ nếu bị ốm.

Ở các thành phố lớn dân cư đông đúc, hàng nghìn người có thể hít thở cùng bầu không khí và chạm vào cùng một bề mặt khiến dịch bệnh mới lây lan nhanh chóng.

Để hạn chế việc lây lan mầm bệnh từ động vật sang con người, mọi người cần nhận biết những loài động vật nào có thể gây hại, không nên tiếp xúc hoặc ăn thịt, đồng thời cải thiện điều kiện vệ sinh, xử lý chất thải.

Theo các chuyên gia, trong tương lai con người sẽ phải chấp nhận sự xuất hiện của dịch bệnh như là một phần cuộc sống.